Ciepły styczeń, gwałtowne spadki temperatur w lutym, a teraz rekordowo ciepły początek marca. W wielu miejscach temperatury zbliżyły się w ciągu dnia nawet do 20oC. Wegetacja wystartowała. Dotyczy to już nie tylko upraw w tunelach, ale też plantacji polowych. Ale uwaga, już w tym tygodni spodziewane jest gwałtowne ochłodzenie. Ponieważ niebo nadal ma być bezchmurne, spadki temperatury wspomagane będzie zjawisko radiacji. Do tego spływ chłodnych mas powietrza z północy i mamy gotowy przepis na mróz nocami nawet do –5oC i niżej. Lokalnie, na północy Polski i w górach pogoda w połowie miesiąca przyniesie spadki temperatury w okolice –10 oC.
Ten mroźny incydent, ma być chwilowy, ale może być bardzo niebezpieczny. Dlatego należy się przygotować na te marcowe spadki temperatury, które po fali ciepła mogą okazać się groźne dla wielu upraw. Co zatem robić?
Najlepszym i sprawdzonym rozwiązaniem na ten moment na plantacjach truskawek, ale też malin jest okrycie upraw agrowłókninami. Ma to znaczenie także na tych plantacjach, które czasami zostały już uszkodzone przez niskie temperatury w lutym. Okrycie ich zapewni lepsze warunki do regeneracji krzewów.
Pamiętajmy agrowłóknina zapewnia dużą przepuszczalność zarówno powietrza jak i wody. Jednocześnie chronią uprawy przed wychładzającymi, mogącymi powodować uszkodzenia silnymi podmuchami wiatru, jak i ulewnym deszczem. Temperatura pod agrowłókniną zmienia się w znacznie mniejszym stopniu niż w otwartym gruncie co jest źródłem polepszenia warunków wegetacji. Znacząca poprawa warunków cieplnych i podniesienie wilgotność skutkuje tym, że uprawiane krzewy rosną szybciej niż te bez osłony.
Zastosowanie agrowłóknin, jest szczególnie ważne w przypadku niektórych odmian truskawek, jak chociażby bardzo popularnej w uprawie odmiany 'Rumba’, której rośliny mają tendencję do tworzenia wysoko usytuowanych kwiatostanów. Takie odmiany w szczególności będą narażone na spadki temperatury. Dlatego należy je bezwzględnie zabezpieczać poprzez dodatkowe okrycie agrowłókniną. Czasem niektórzy plantatorzy stosują dwie warstwy takiej okrywy.
Zastosowanie agrowłóknin okazuje się najlepszym sposobem zabezpieczenia truskawkowych plantacji przed przymrozkami. Przy braku optymalnej liczby osób do pracy warto sięgać po materiały o dużej lub dopasowanej do plantacji szerokości. Takim materiałem jest np. agrowłóknina oferowana pod nazwą Agro Marina z firmy Agrimpex o szerokości 25 m. Zastosowanie tej agrowłókniny pozwala znacząco skrócić czas potrzebny na okrywanie plantacji (przykrycie 1 ha plantacji agrowókniną Agro Marina o szerokości 25 metrów zajmuje 25 do 45 minut), a zarazem, ogranicza się ryzyko uszkodzenia (przygniatania) roślin na skrajnych rzędach. Technologia w jakiej wykonana została ta agrowłóknina zapewnia przepuszczanie wody, podczas opadów deszczu. Nie ma ryzyka przygniatania roślin pod ciężarem agrowłókniny, gdyż woda może swobodnie przez nią przenikać – podkreśla Rafał Szewczyk z firmy Agrompex.
W przypadku stosowania agrowłóknin ważne jest zwrócenie uwagi na wykorzystanie materiałów, które zapewniają z jednej strony optymalną wymianę powietrza, dobrą przepuszczalność dla wody i są odporne na rozerwania. Takim materiałem jest również np. biała agrowłóknina marki Lutrasil Pro oferowana przez firmę Center Plast. To co wyróżnia agrowłókninę Lutrasil Pro to m.in. technologia produkcji i rozmieszczenie włókien. Z jednej strony powoduje to, że materiał ten jest elastyczny, dobrze zachowuje się na wietrze i dobrze przepuszcza wodę, ale również jest odporny na rozerwania. Więcej informacji w materiale filmowym:
Plantacja malin
Dobre efekty daje okrycie rzędów malin jesiennych pasami agrowłókniny. Ma to znaczenie zwłaszcza w sytuacji, gdy w okresie rozpoczęcia wegetacji pędy znajdujące się płytko pod ziemią lub już nieco ponad jej powierzchnią zostały uszkodzone przez niespodziewany nawrót mrozu w warunkach braku śniegu. Doświadczenie prowadzone w Polsce z odmianą ‘Polana’ wykazały, że krzewy nie tylko regenerowały się szybciej, ale i pędy rozwijały się harmonijnie pomimo niesprzyjającej aury. Ich rozwój był o wiele szybszy niż w przypadku plantacji nie okrywanych. Zimowe uszkodzenia malin owocujących na tegorocznych pędach objawiają się nierównymi wschodami pędów. Aby wspomóc regenerację roślin plantację należy przykryć do momentu występowania ostatnich przymrozków, czasami nawet do 15-20 maja.
W okrytych rzędach pędy podejmują wzrost wcześniej. Jest on także bardziej energiczny. W przypadku wystąpienia uszkodzeń mrozowych, rośliny szybciej regenerują się. – informuje Tomasz Poliszak z firmy Agrimpex. Jego zdaniem wiosenne okrywanie malin białą agrowłókniną najlepiej prowadzić z wykorzystaniem materiału o gramaturze 23 g/m2 i szerokości 1,6m.
W tunelach z malinami
Agrowłókniny powszechnie stosuje się już w celu zabezpieczania malin uprawianych w tunelach. To, że warto korzystać z agrowłóknin do zabezpieczenia malin w tunelach pokazały również ubiegłoroczne doświadczenia realizowane w ramach projektu Malinowe Factory. W 2024 r. w okresie przymrozków wiosennych plantacje malin w tunelach prowadzone na zbiór letni oraz na zbiór jesienny okryto białymi agrowłókninami z firmy Agrimpex Sp. z o.o. Do okrycia „na płasko” plantacji na zbiór jesienny użyto agrowłókniny Agrimpex Pro o szerokości 1,6 m i gramaturze 23 g/m2. Do okrycia na konstrukcji na plantacji na zbiór letni użyto agrowłókniny Agrimpex Pro o szerokości 6,35 m i gramaturze 30 g/m2. Plantacje przykryto w połowie kwietnia i pozostawiono przykryte przez 10 dni. Najniższe temperatury zanotowano w nocy z 22 na 23 kwietnia. W gruncie otwartym najniższa temperatura wyniosła –5,5°C, a w tunelu –2,5°C. Na nieokrytych roślinach odmiany ‘Glen Carron’ stwierdzono uszkodzenia pąków kwiatowych na poziomie 10%, a na okrytych agrowłókniną nie stwierdzono uszkodzeń. Uszkodzenia mrozowe stwierdzono na nieprzykrytych agrowłókniną pędach tegorocznych odmian „jesiennych” prowadzonych na zbiór jesienny. Układ temperatur w nocy z 22 na 23 kwietnia w tunelu oraz w gruncie otwartym, w Karczmiskach w 2024 r.
Agrowółknina w borówkach
O ile zastosowanie agrlowłókni jest już dość popularnym rozwiązaniem stosowanym na plantacjach truskawek i malin, to jeszcze w niewielkim stopniu te osłony wykorzystywane są na plantacjach borówek. Z takimi rozwiązaniami, można jednak spotkać się już nie tylko polskich jak też zagranicznych plantacjach, na których agrowłóknina rozkładana jest na rusztowaniach, które w trakcie sezonu służą do podtrzymywania pędów z owocami. Zamieszczone zdjęcie to przykład, zastosowania tej osłony. Niestety potargana agrowłóknina nie będzie spełniała tutaj właściwego efektu. Trzeba również pamiętać, że na czas kwitnienia trzeba ją zdejmować z roślin, tak aby owady zapylające mogły właściwie pracować.
