Borówkowa Europa – rynek będzie się zmieniał

Praktycznie w całej Europie przybywa w szybkim tempie nowych nasadzeń borówki. Dotyczy to w szczególności takich krajów jak Ukraina, Litwa, Serbia, Chorwacja, Rumunia, Polska czy Gruzja. Biorąc to pod uwagę trzeba się zastanowić jak w przyszłości będzie się zmieniał wnęk borówki w Europie. Czy producenci niebieskich jagód są na to przygotowani?

Rozwijające się rynki borówki w Europie

Polska do niedawana przodowała w produkcji borówki w Europie, dziś wyprzedza ją już Hiszpania i Maroko. Pomimo tego i w kraju nad Wisłą ciągle przybywa borówkowych plantacji. Oficjalne dane wskazują na powierzchnię uprawy w Polsce wynoszącą  11 000 ha a nieoficjalne areał uprawy może wynosić już 14 000 ha. Polscy producenci są dość dobrze przygotowani do sprzedaży borówek, których zdecydowana większość jest eksportowana. Jest to zasług przede wszystkim dużych firm, dobrze wyposażonych i potrafiących przygotować owoce do sprzedaży w zgodzie z wysokimi europejskimi standardami.

Borówka to obecnie najbardziej popularny gatunek, jeśli chodzi o nowe nasadzenia na Ukrainie. Jak informuje Taras Bashtannyk, prezes Ukrainian Berry Sp. z o.o, powierzchnia uprawy borówki według oficjalnych danych wynosi na Ukrainie już 2100 ha, przy czym jest zasługa tak naprawdę 3 ostatnich lat (2016 rok- 280 ha nowych plantacji, 2017 rok – 485 ha, i 2018 rok 700 ha). Wraz ze wzrostem powierzchni uprawy rośnie też produkcja owoców borówki, która w 2018 roku oszacowana została na 4500 ton. Tamtejsi producenci coraz aktywniej zdobywają również zagraniczne rynki. W ubiegłym roku 85% wyprodukowanych owoców zostało wyeksportowane, głównie do takich krajów jak Białoruś, Holandia oraz Polska. Eksperci twierdzą że w kolejnych latach dynamika wzrostu nasadzeń borówki na Ukrainie może się utrzymać, a już w tym roku powierzchnia borówkowych plantacji  na Ukrainie może przekroczyć 3000 ha.

Chorwacja, Serbia i Rumunia. Dynamicznie rozwija się produkcja w krajach południowej Europy, gdzie nowe nasadzenia nastawione są głównie na wczesne odmiany borówki. Dzięki nim jest szansa na rozpoczęcie zbiorów już na początku czerwca i szybkie wejście na europejski rynek owoców. Rozwojowi upraw borówki w tamtym regionie sprzyjają dotacje rządowe i unijna na rozwój nowych nasadzeń, jak również wsparcie zagranicznego kapitału. To sprawia że gros nowych plantacji zakładane jest w bardzo nowoczesny sposób z wykorzystaniem już na starcie daszków, tuneli czy przez uprawę w pojemnikach.

Kto będzie zbierał borówki?

Brak siły roboczej to globalny problem, z którym boryka się wielu producentów borówki w całej Europie. To zarazem ogromne wyzwanie dla producentów. W niektórych krajach część owoców zbierana jest już kombajnowo i po przesortowaniu duża ich część nadaje się do sprzedaży na świeżym rynku. Duże doświadczenie w zbiorze kombajnowym maja amerykanie, gdzie ta technika zbioru jest już praktykowana od wielu lat. W ostatnim czasie prowadzone są tam liczne badania nad udoskonalaniem technik zbioru maszynowego, tak by uzyskane owoce nadawały się do sprzedaży na świeży rynek, a nawet dalekiego transportu morskiego i dostaw na odległe światowe rynki. Pracom tym przewodniczy Fumiomi Takeda PhD Research Horticulturist USDA, Appalachian Fruit Research Station. Będzie on jednym z wykładowców VII Międzynarodowej Konferencji Borówkowej, która odbędzie się w Polsce 7 i 8 marca. W swoim wykładzie opowie o tym jak udało się zmodernizować dotychczasowe kombajny tak by ponad 90% zebranych owoców stanowiły te nadające się do sprzedaży na świeżym rynku. Amerykańscy badacze podjęli również działania związane z selekcją borówek po zebraniu, tak by w sposób bezinwazyjny oddzielić te obite lub uszkodzone podczas zbioru. Okazuje się że przy odpowiednim dobraniu maszyn do zbioru jakość zbieranych borówek może być porównywalna z tymi zbieranymi ręcznie.

Trendy rynkowe są optymistyczne

W Europie liderami w konsumpcji owoców borówki są Brytyjczycy, gdzie statystyczny mieszkaniec zjada 0,86 kg w ciągu roku. Tym samym mieszkańcy znacznie odbiegają od średniej europejskiej wynoszącej 0,18 kg/osobę. Trend jest jednak pozytywny – konsumpcja borówek rośnie we wszystkich europejskich krajach, a szczególnie w Niemczech, Szwajcarii, krajach Beneluksu i Skandynawii. Średnia konsumpcja na osobę w tych państwach wynosi 550 g borówek rocznie. Jeśli konsumpcja na całym kontynencie wzrośnie, w przeliczeniu na jednego mieszkańca, do poziomu Wielkiej Brytanii, na rynek będzie musiało rocznie trafić 645 tys. t owoców borówki, aby sprostać popytowi. W 2017 roku było to zaledwie 160 tys. t. Skąd pochodził ten wolumen? Znaczną większość, bo 105 tys. t wyprodukowano w Europie (w tym w Wielkiej Brytanii), 20 tys. t w Afryce, a kolejne 35 tys. t w pozostałych częściach świata (głównie w Chile i Peru). Jeśli się uda osiągnąć powyższy cel w Europie potrzebne będzie co roku dodatkowe 500 tys. t borówki, aby zaspokoić potencjalny popyt – uważa Hans Liekens z Fall Creek Farm and Nursery Europe.

Dr Fumiomi Takeda, Hans Liekens z Fall Creek Farm and Nursery, Taras Bashtannyk, z Ukrainy, Rona Marshal z Wielkiej Brytanii, Mariusz Padewski z Poslki – to tylko niektórzy specjaliści, którzy podzialą się swoją wiedzą podczas VII Międzynarodowej Konferencji Borówkowej, która odbywać się będzie w Polsce 7 i 8 marca, 2019 roku. Miejsce Konferencji to hotel Warszawianka w Jachrance. Trendy, wyzwania, wymiana doświadczeń, międzynarodowe kontakty i integracja borówkowej branży. To wszystko już podczas VII Międzynarodowej Konferencji Borówkowej 7 i 8 marca. Więcej informacji na http://www.konferencjaborowkowa.pl/blueberry-conference/