Zmiany klimatu. Czy będziemy sadzić w Polsce drzewa cytrusowe?

Ostatnie lata mocno wszystkich zaskakują pod względem klimatycznym. Jesień coraz częściej zamienia się w lato, zima nie zima bardziej przypomina wiosnę a ta okazuje się rozchwiana jak politycy przed wyborami (obiecać potrafią wszystko).  Potwierdzają to fakty. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy podał, iż rok 2023 w Polsce okazał się drugim najcieplejszym rokiem XXI wieku. Średnia roczna temperatura dla powierzchni naszego kraju wyniosła 10°C.  

Wyjątkowo ciepły 2023 rok

Jak podaje portal naukaoklimacie.pl dane pomiarowe systematycznie zbierane przez IMGW-PIB, wskazują iż w roku 2023 przeważały dni z temperaturami powyżej normy klimatycznej (którą obecnie wyznaczają, zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Meteorologicznej, lata 1991-2020). Średnia temperatura powietrza na terenie Polski wyniosła w roku 2023 10,0°C, była więc aż o 1,3°C wyższa od średniej z lat 1991-2020. Najcieplejszym regionem okazało się Podkarpacie. Średnia temperatura wyniosła tam 10,5°C (1,5°C powyżej aktualnej normy klimatycznej dla tego obszaru). Najchłodniej było na Pobrzeżach. Tam średnia roczna temperatura wyniosła 9,8°C (0,8°C powyżej normy). W rankingu najgorętszych lat (obejmującym okres 1951-2023, dla którego IMGW-PIB dysponuje w tej chwili dokładnymi danymi) 2023 zajął miejsce drugie, z temperaturą o zaledwie 0,2°C niższą niż w rekordowym roku 2019.

Zapasy wód ubożeją

Naukowcy alarmują też o coraz uboższych zasobach wód gruntowych. Dotyczy to zwłaszcza obszarów z intensywnymi uprawami rolniczymi, gdzie woda wykorzystywana jest do nawadniania upraw.

Jest coraz cieplej

W Polsce w zakresie długoterminowym obserwowany jest wzrost średnich rocznych temperatur, w tempie ok. 0,3°C/10 lat. Od 1951, średnia temperatura wzrosła w naszym kraju już o ok. 2,1°C. Ta liczba wydaje się niewielka, biorąc pod uwagę obserwowane u nas wahania temperatury w ciągu doby czy z dnia na dzień. Trzeba jednak pamiętać, że jest to ważny wskaźnik, przekładający się na wiele zjawisk. Dotyczy to częstotliwości występowania upałów, długości zalegania pokrywy śnieżnej czy pojawiania się pierwszych w sezonie mrozów.

Co z uprawami roślin w Polsce?

Takie zaburzenia pogodowe mogą niekorzystnie wpływać na dalszy rozwój upraw z Polsce. Z jednej strony klimat staje się łagodniejsze (zimy), ale zarazem coraz bardziej niestabilny. Duże amplitudy temperatur nie sprzyjają dobremu przezimowaniu wielu prawa. Narastają problemy z nowymi chorobami i szkodnikami. Długotrwałe susze i ekstremalnie wysokie temperatury w okresie lata i wiosny ograniczają wzrost i plonowanie wielu upraw. Temat zmian klimatu będzie szerzej omawiany podczas XII Międzynarodowej Konferencji Borówkowej. Wykład na ten temat wygłosi Anna Sierpińska ekspertka z dziedziny wpływu zmiany klimatu na środowisko przyrodnicze, związana z portalem „Nauka o klimacie”. Zapraszamy do udziału  dyskusji na ten i wiele innych tematów związanych z borówką branża. Program i informacje https://konferencjaborowkowa.pl/agenda-program/

Zmiany klimatu i konsekwencje dla roślin