12 października w siedzibie firmy Agrofim w Skierniewicach odbyło się spotkanie z udziałem światowego eksperta w zakresie nawadniania upraw Mordi Schwartz. Ma on ogromne doświadczenie w nawadnianiu i rozprowadzaniu wody i roztworów wodnych w glebie przez stosowanie zraszaczy oraz linii kroplujących. Firma Netafim prowadzi nawodnienia różnych typów plantacji pod osłonami i w warunkach polowych w różnych podłożach oraz różnych typach gleby. Dla przykładu można podać plantacje ziemniaków w Kalifornii o powierzchni 150 tys. hektarów, nawadniane według rozwiązań Netafimu.
To co sprawia, że Netafim jest cały czas firmą numer 1 na świecie jest kompetencja oraz ludzie z wiedzą i doświadczeniem w każdej dziedzinie nawaniania. Najlepiej zaś o znaczeniu firmy świadczy fakt, że najlepsi producenci korzystają z produktów Netafimu – podkreślał Mordi Schwartz. Od wytworzenia pierwszego kroplownika w 1965 r. minęło 50 lat i było to wtedy pierwsze komercyjne rozwiązanie umożlwiające nawadnianie kroplowe upraw. Obecnie firma Netafim posiada zakłady produkcyjne w 16 krajach na świecie i 28 oddziałów dealerskich. Od początku firma stawiała na rozwój i ludzi, którzy będą mogli oferować produkty Netafimu na całym świecie.
Nawadnianie upraw
Gleba jako środowisko dla wzrostu korzeni, wymaga zachowania odpowiednich proporcji między zawartością powietrza i wody. Zależność tę określa polowa pojemność wodna, czyli stosunek ilości wody w glebie i powietrza. Będzie ona odmienna dla różnych typów gleb. Na glebach ciężkich mamy do czynienia z grawitacją wody w dół, ale też podsiąkaniem wody, będącego konsekwencją ruchu kapilarnego w glebie. Woda na glebach ciężkich rozchodzi się promieniście, uważano na początku, że w celu zwiększenia zasięgu wody należy podawać jej więcej. Okazało się wtedy, że zastosowanie większego kroplownika nie dawało takiego efektu, ponieważ woda grawitacyjnie przemieszcza się w dół, podczas gdy ruch kapilarny wymaga czasu. Dlatego teraz już wiadomo, że zastosowanie kroplownika o małym wydatku (np. 0,6 l/godz.), w połączeniu z wydłużeniem czasu nawadniania wpływa na bardziej równomierne rozprzestrzenianie się wody w glebie i ograniczenia strat związanych z ruchem grawitacyjnym wody i przenikaniem jej do głębszych warstw. Ma to duże znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że większość aktywnych korzeni rozmieszczona jest na głębokości 5-20 cm. To wszystko sprawiało, że obecnie najczęściej sprzedawanym kroplownikiem na rynku jest kroplownik z kompensacją ciśnienia o wydatku 0,6 l/godz. Nawadnianie kroplowe w uprawach polowych to wyrównanie plonu i jego jakości, bardzo często produkt prosto z pola może być już gotowy do sprzedaży. Po za tym uzyskuje się dodatkowe korzyści związane z brakiem zraszania, a tym samym ograniczenie presji ze strony chorób.
Dobór linii kroplujących
W kwestii doboru linii kroplujących Netafima posiada szeroką ofertę różnych rodzajów linii z odmiennymi typami kroplowników.
W liniach kroplujących z zastosowaniem kroplowników z kompensacją ciśnienia UniRam RC, które składają z 3 opatentowanych komponentów: specjalnej membrany, i dwóch elementów produkowanych na wtryskarkach (to pozwala gwarantować jakość i powtarzalność), uzyskuje się równomierny wydatek poszczególnych kroplowników z różnicą +/- 5%. Kroplowniki z symbolem RC stosuje się w różnego typu uprawach rzędowych. Seria kroplowników UniRam AS (anty syfon) polecane są do upraw wieloletnich (sady i plantacje) i są to kroplowniki, które są zabezpieczone przed zasysaniem wody, powietrza lub roztworu z zewnątrz, emitery CNL są z kolei polecane do nawadniania pulsacyjnego (krótkie a częste cykle nawodnieniowe), popularne w szklarniach, szkółkach i sadach. Kolejny typ kroplowników UniRam HCNL to kroplowniki wysokociśnieniowe, które zatrzymują podawanie wody przy dużych różnicach ciśnienia. Kroplowniki z serii UniRam cechuje bardzo równomierny wydatek ciśnienia, nawet przy bardzo zmiennych ciśnieniach w zasilaniu (0,5-4 Atm).
DipNet PC to kroplowniki stworzone 15 lat temu, żeby połączyć ekonomię z dobrą jakością i stworzyć kroplowniki możliwe do wykorzystania w liniach o cienkiej i grubej ściance. W kroplownikach Drip Net udało się ograniczyć długość labiryntu przy zachowaniu dobrej filtracji. Dostępne są tu linie o grubości ścianki od 0,31 mm do 0,63 mm, i wydatku pojedynczego emitera 0,6 do 3,8 l/godz. Maksymalne ciśnienie przy tego typu kroplownikach to 3 Atm. Tego typu linie są powszechnie stosowane w uprawach warzyw czy ziemniaków gdzie linie użytkowane są przez kilka sezonów. Są również kroplowniki z kompensacją ciśnienia, dobrze sprawdzają się przy bardzo długich ciągach nawodnieniowych.
Dla każdego typu kroplowników określone jest maksymalne ciśnienie, którego nie powinno się przekraczać, bowiem wpływa to na żywotność membrany. Labirynt przez jaki przepływa woda w kroplowniku, powoduje zawirowanie wody, przez to zapobiega się osadzaniu się zanieczyszczeń. Następne cechy wyróżniające kroplowniki Netafimu to są filtry, znajdujące się w każdym kroplowniku, poza którymi cała powierzchnia kroplownik stanowi swego rodzaju filtr, podlegający samooczyszczaniu.
Streamline to swego rodzaju bestseller wśród linii kroplujących – na świecie sprzedano 6 bln m tego typu cienkościennych linii (dostępne są o grubości ścianki 0,1-0,31 mm). Powszechnie używane są w uprawach warzyw jak cebula, sałata, czosnek, marchew, ziemniaki i innych. Tu dobór linii pod względem grubości ścianki powinien być uzależniony do okresu przez jaki planuje się je użytkować. Im dłuższy ma być czas ich eksploatacji tym grubsze linie należy wybierać.
PC Dipper to z kolei jeden z pierwszych i podstawowych kroplowników z kompensacją ciśnieni i turbulentnym przepływem wody, stworzony w 1982 roku. System popularny w Hiszpanii, gdzie używany jest do nawadniania sadów. Zaletą tego systemu jest możliwość dodawania dodatkowych kroplowników jeśli jest taka potrzeba. PCJ Dripper to z kolei kroplowniki z kompensacją ciśnienia. PCJ_LCNL Drippers mają natomiast dużą rozpiętością wydatku wody od 0,5 do 12 l/godz. Popularne są przede wszystkim w systemach szklarniowych. PCJ-HF Bubbler to z kolei emiter z dużym wydatku wody 20-40 l/godz.
Kolejna grupa zraszaczy to mikrozraszacze zapewaniające większe pokrycie cieczą. Ciekawą grupą w tym segmencie są zraszacze pulsacyjne powszechnie wykorzystywane do ochrony winnic przed przymrozkami dostępne są tu zraszacze typu Pulsar Stripnet Had do bardzo wąskich rzędów (winnice) lub Gyronet Head do szerszych rzędów (np. dla borówki). Ideą tego typu systemu jest ograniczenie zużycia wody w porównaniu do tradycyjnych systemów zraszaczy. W tej technologii przyjmuje się zużycie wody na poziomie 1 mm/godz. na każdy 1°C poniżej 0°C. W tego systemach trzeba pamiętać o zamontowaniu zaworów pozwalających spuścić wodę z systemu w okresie gdy instalacja nie jest używana (tak by nie doszło zamarznięcia wody w cienkich przewodach doprowadzających wodę). Systemy pulsacyjne maja jednak ograniczony zasięg i o ile dobrze sprawdzają w systemach gdzie rośliny są w wąskich szpalerach, tak już zdecydowanie gorzej w uprawach gdzie rzędy są szerokie (1,5 m) nie sprawdzają się i tam lepsze są systemy zraszające całą powierzchnię uprawy. Przy niskich spadkach temperatury (do – 1,5°C) dobre efekty dają zraszacze podkoronowe, dające możliwość zatrzymania ciepła uciekającego z gleby.
