W sierpniu wchodzą w życie nowe, bardziej restrykcyjne normy pozostałości acetamiprydu w owocach jagodowych. Redukcja z dotychczasowych 2 mg/kg do poziomu 0,6 mg/kg dla malin i jeżyn oraz 0,7 mg/kg dla borówki stawia przed producentami realne wyzwania. – „To duża zmiana. Każdy z nas zastanawia się, czy wykonując zabiegi w standardowych terminach, zmieścimy się w nowych limitach” – podkreślił dr Paweł Krawiec podczas swojego wystąpienia na webinarze „Acetamipryd – jego przyszłość w uprawach jagodowych”.
Acetamipryd od lat pozostaje kluczowym narzędziem w ochronie najważniejszych gatunków jagodowych przed podstawowymi szkodnikami. „W malinach zwalczamy nim m.in. kwieciaka malinowca, pryszczarka namalinka łodygowego, mszyce czy krzywika maliniaczka” – wyliczył ekspert. To jednak nie tylko kwestia efektywności. Na plantacjach tunelowych, gdzie okres kwitnienia i rozwoju kwiatostanów przebiega w szybszym tempie, ochrona chemiczna wymaga precyzji i dostosowania do dynamiki rozwoju szkodników. A alternatyw nie ma zbyt wiele.
„Obok acetamiprydu mamy zarejestrowaną tylko deltametrynę do zwalczania kwieciaka malinowca” – powiedział dr Krawiec. Problem w tym, że w wielu przypadkach jeden zabieg nie wystarcza, a przy ograniczonej liczbie dostępnych substancji rośnie presja na skuteczność i rotację preparatów, by uniknąć rozwoju odporności. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że niektórzy odbiorcy owoców żądają całkowitego wyeliminowania pozostałości acetamiprydu.
W ochronie przed pryszczarkiem namalinkiem łodygowym problem jest jeszcze poważniejszy. „Tu skuteczność zależy od działania systemicznego środka, którego obecnie brakuje. Deltametryna, choć zarejestrowana, działa kontaktowo, co utrudnia zwalczanie larw rozwijających się wewnątrz pędów” – tłumaczył dr Krawiec. Dodał, że często konieczne są dwa, a nawet trzy zabiegi w odstępach kilkunastu dni, co rodzi pytanie o ryzyko przekroczenia dopuszczalnych pozostałości.
Nieco lepsza sytuacja panuje w borówce, choć i tu pojawiają się ograniczenia. Tak jak w przypadku pryszczarka namalinka, kluczowe jest trafienie w termin lotu muchówek pryszczarka, dlatego dr Krawiec zarekomendował montaż pułapek feromonowych i ścisły monitoring. Jeden zabieg acetamiprydem nie wystarczy, bo pryszczarek sukcesywnie zasiedla młode pędy przez kilka tygodni. Zwykle konieczne są co najmniej dwa zabiegi, a karencja wynosi 14 dni – zaznaczył. „Mamy jeszcze spirotetramat zarejestrowany na pryszczarka borówkowca, ale to ostatni sezon jego stosowania. Od 2026 roku substancja zniknie z rynku” – przypomniał naukowiec.
W porzeczce czarnej spektrum zwalczanych szkodników jest szersze: od przeziernika porzeczkowca, przez mszyce, aż po zwójki. „Acetamipryd jest tu istotnym elementem ochrony, ale wraz z zaostrzającymi się normami i ograniczeniami substancji alternatywnych, strategia ochrony wymaga jeszcze większego wyważenia między skutecznością a bezpieczeństwem plonów” – ocenił dr Krawiec.
W obliczu nowych regulacji i ograniczonego wachlarza dostępnych substancji producenci jagodowych stają przed koniecznością łączenia chemicznych metod ochrony z monitoringiem i technikami agrotechnicznymi. – „Musimy jeszcze precyzyjniej dobierać termin zabiegu i maksymalnie wykorzystywać potencjał jedynej dostępnej substancji, aby nie tylko skutecznie chronić plantację, ale też zmieścić się w wymaganiach odbiorców” – podsumował ekspert. Podkreślił, że pomocne w planowaniu zabiegów i szacowaniu poziomów pozostałości mogą być nowoczesne rozwiązania oparte o AI, takie jak aplikacji ResiYou firmy Bayer.
Zapraszamy do obejrzenia zapisu naszego webinaru, z którego dowiecie się więcej o wprowadzanych zmianach. Dr Paweł Krawiec przedstawił w swoim wystąpieniu wyniki badań pozostałości acetamiprydu w owocach maliny, borówki i truskawki, można więc zobaczyć m.in. jak ich poziom wygląda w kontekście nowych regulacji:
