Coraz wyższe temperatury skłaniają plantatorów porzeczek do rozpoczęcia pierwszych zabiegów na swoich plantacjach. Niestety, jak informują niektórzy, kondycja porzeczek nie jest zbyt dobra po ubiegłym sezonie. Chociaż plony były niższe względem normalnych lat, to jednak susza spowodowała, że przyrosty są słabe i generalnie kondycja krzewów jest nieciekawa. Tak jest m.in. na Lubelszczyźnie, gdzie skoncentrowana jest produkcja porzeczek.
Czym wykonać pierwsze zabiegi na plantacjach porzeczek?
W wielu miejscach spustoszenie powoduje wielkopąkowiec porzeczkowy, którego objawy widać teraz właśnie wiosną, tuż przed rozpoczęciem wegetacji. Jeśli chodzi o pierwsze zabiegi, to zazwyczaj wykonywane są preparatami siarkowymi. Powodują one ograniczenie chorób pochodzenia grzybowego, ale też niektórych szkodników.
Wielu plantatorów decyduje się na dodanie do preparatów siarkowych produktów na bazie oleju. Zabieg ten dodatkowo powoduje ograniczenie aktywności szkodników. Zabiegi z siarką najlepiej wykonać w ciepłe dni, kiedy aktywność szkodników jest wysoka. Warto zwrócić uwagę, by w trakcie kolejnych dni nie następowały spadki temperatury poniżej zera, co może spowodować fitotoksyczność.
Wśród kolejnych zabiegów, jakie zazwyczaj są wykonywane na plantacjach porzeczek, są to zabiegi fungicydami miedziowymi. One również mają za zadanie zabezpieczyć rośliny przed chorobami pochodzenia grzybowego oraz bakteryjnego.
Optymistyczne rokowania dla porzeczek na sezon 2025
Jeśli chodzi o sytuację na rynku porzeczkowym, jest ona dosyć optymistyczna. Jak informuje przedstawiciel branży przetwórczej, w zasadzie zarówno jeśli chodzi o mrożonki, jak i koncentraty z czerwonych czy czarnych porzeczek, magazyny są w większości puste. Tylko pojedyncze podmioty mają jeszcze w ofercie mrożone porzeczki czy koncentrat wykonany z tych owoców.
Ciekawa jest również informacja, że w tym roku rekordowe są ceny koncentratu z czarnych porzeczek. W połowie marca ceny te osiągały rekordowy poziom 12-14 euro/kg.
Wydaje się, że zapotrzebowanie na owoce czarnych i czerwonych porzeczek będzie w tym roku wysokie. Pytanie, czy taka też będzie podaż? Póki co sezon wegetacyjny dopiero się rozpoczyna, ale dopiero w maju, czerwcu, kiedy będą widać już grona z owocami, można będzie powiedzieć, jak on w tym roku będzie wyglądał.
Zagrożenia pogodowe dla porzeczek
W tym momencie największym zagrożeniem dla plantatorów porzeczek jest pogoda. Jeżeli powtórzy się sytuacja z ubiegłego sezonu, kiedy ta wegetacja rozpoczęła się blisko 3 tygodnie wcześniej względem normalnych lat, stwarza to duże zagrożenie, jeśli chodzi o przymrozki. To właśnie spadki temperatury pod koniec kwietnia i na początku maja w sezonie 2024 przyczyniły się do dużo niższych zbiorów czarnych i czerwonych porzeczek względem normalnych lat. To spowodowało mniejszą podaż surowca na rynku i rekordowo wysokie ceny tych owoców.
W przypadku upraw czarnych i czerwonych porzeczek praktycznie nie stosuje się żadnych metod ochrony przed przymrozkami. Uprawy te dotychczas broniły się przed tego typu zagrożeniami. Rośliny, które są w dobrej kondycji, dobrze odżywione, zaopatrzone we wszystkie składniki pokarmowe, ale też niezagrożone chorobami czy szkodnikami, dużo łatwiej mogą zregenerować uszkodzenia i poradzić sobie z ewentualnymi uszkodzeniami przez niskie temperatury, jakie mogą wystąpić wiosną. Można też pokusić się o zastosowanie niektórych preparatów, które zwiększają odporność roślin na niskie temperatury. Będą one też sprzyjają szybkiej regeneracji po wystąpieniu przymrozków.
Preparaty profilaktyczne do stosowania przed przymrozkami
Krzem (np. kwas ortokrzemowy, krzemiany potasu) – wzmacnia ściany komórkowe, poprawia odporność na stres abiotyczny, w tym niskie temperatury.
Aminokwasy (np. glicyna, prolina, kwas glutaminowy) – pomagają roślinom przygotować się na stres termiczny, zwiększając ich odporność na mróz.
Regulatory wzrostu (np. gibereliny) – mogą opóźnić rozwój pąków, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń przy wczesnych przymrozkach.
Ekstrakty z alg morskich (np. Ascophyllum nodosum) – poprawiają odporność roślin na stresy środowiskowe, w tym niskie temperatury.
Preparaty antystresowe na bazie wapnia i boru – wzmacniają błony komórkowe, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń mrozowych.
Uprawy porzeczek w Polsce
W 2024 roku porzeczki w Polsce uprawiane były na powierzchni 45 tys. ha. Uprawą tego gatunku zajmuje się w naszym kraju przeszło 20 tys. gospodarstw. Według GUS zbiory porzeczek (ogółem – czarnych i kolorowych) w 2024 roku wynosiły 100 tys. ton. Oznacza to spadek o 23 procent względem roku 2023, gdy zbiory wyniosły 129,7 tys. ton.
