Czyżby europejscy plantatorzy porzeczki czarnej mieli dość niskich cen i nierentownej produkcji z poprzednich lat? International Blackcurrant Association (IBA) przygotowało raport dotyczący m.in. obszaru upraw tego gatunku w kilku europejskich krajach oraz uzyskiwanych tam plonów. Obejmuje on takie państwa jak Niemcy, Danię, Finlandię, Francję, Łotwę, Polskę i UK, a więc wszystkich oprócz Rosji liczących się producentów porzeczki czarnej w Europie. Poza jednym przypadkiem, wszędzie zanotowano w 2021 roku zbiory niższe niż średnie w latach 2017-2020.
Dania w gwałtownym odwrocie
Największą negatywną zmianę można zaobserwować w Danii. Przypadek tego kraju pokazuje jak szybko jeden z największych producentów czarnych jagód wstrzymał niemal zupełnie ich produkcję. W sumie w Danii powierzchnia uprawy czarnej porzeczki jest obecnie o jedną trzecią mniejsza niż jeszcze rok temu i wielokrotnie mniejsza niż w najlepszych latach. Dania aktualnie nie wpływa zbyt mocno na ogólnoeuropejski bilans produkcyjny. Za główną przyczynę dużego spadku powierzchni upraw w nim można uznać masowy napływ czarnej porzeczki z Polski po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej. To tylko jeden z wielu przykładów. Eksport z Polski zaważył silnie także na produkcji czarnej porzeczki w Austrii, Holandii i w Niemczech.
Łotwa pozytywnym wyjątkiem
Generalnie, spadki produkcji zanotowano niemal we wszystkich krajach w Europie, w których prowadzone są towarowe plantacje. Dotyczy to także Polski. Wedle szacunków IBA krajowi plantatorzy dostarczyli do zakładów przetwórczych ok. 80 tys. t owoców. W minionych latach przyjmowano, że 100 tys. t było tym poziomem, który z jednej strony pozwalał na płynną sprzedaż porzeczek a z drugiej zaspokajał potrzeby odbiorców. W wielu przypadkach kiepski stan plantacji wynikający z przeciągającej się dekoniunktury rynkowej oraz mniejszy areał uprawy spowodowały, że popyt znacznie przewyższył podaż w ostatnich 2 sezonach, co znalazło swe odbicie w cenach oferowanych plantatorom. Jedynym krajem na kontynencie europejskim, gdzie w sektorze porzeczkowym zaznaczył się wzrost w 2021 r. jest Łotwa. Tam łączny areał porzeczkowych jagodników w minionym roku wyniósł 1550 ha, a zbiory były o prawie 6% wyższe niż w 2020 r. Zmiany powierzchni uprawy porzeczki czarnej w ujęciu rdr w wiodących krajach Europy oraz wielkość zbiorów w minionym sezonie na tle wcześniejszych roczników z pięciolecia przedstawia przygotowana przez IBA, zamieszczona poniżej tabela:
Kraj | Powierzchnia uprawy w 2021 r. (ha) | Zmiana areału uprawy między rokiem 2021/2020 (%) | Zbiory w 2021 r. (t) | Porównanie zbiorów w 2020 r. ze średnimi zbiorami z lat 2017-2020 (%) |
Niemcy | 1 150 | -1,5 | 5 200 | -15,4 |
Dania | 300 | -28,6 | 980 | -56,5 |
Finlandia | 1 600 | -4,8 | 900 | -28,6 |
Francja | 1 350 | 3,8 | 3 497 | -22,7 |
Łotwa | 1 550 | 5,7 | 3 875 | 60,2 |
Polska | 27 000 | -5,3 | 80 000 | -22,7 |
UK | 2 500 | 0,8 | 8000 | -33,2 |
Źródło: IBA