W perspektywie rosnących wymagań odbiorców co do jakości owoców borówki wysokiej kierowanych do sprzedaży i zarazem coraz wyższych kosztów siły roboczej, konieczne będzie korzystanie z maszyn, które pozwolą usprawnić procesy zbioru i przygotowania owoców do sprzedaży. Jak sortować borówki? Można się było przekonać podczas spotkania jakie miało miejsce 9 września w siedzibie Grupy Producentów Owoców (GPO) „Polskie Jagody” w Olchowcu.
Spotkanie rozpoczęła Dominika Kozarzewka prezes zarządu GPO „Polskie Jagody”. Przypomniała, że uruchomiony w ubiegłym roku obiekt w Olchowcu, obsługuje plantacje borówki wysokiej o łącznej powierzchni 180 ha. Funkcjonuje on od połowy lipca ubiegłego roku. Wtedy jeszcze do sortowania owoców borówki używano jednej linii firmy BBC Technologies, w tym roku sortowano już borówki na dwóch liniach sortujących z tej nowozelandzkiej firmy. Podczas spotkania możliwości linii BBC porównano z linią złożoną z maszyn dwóch amerykańskich firm: dostawcy sorterów Weco oraz linii pakującej firmy A&B Packing Equipment. Na każdej z linii przesortowano testowo około 300 kg owoców. Oprócz tego, że uczestnicy spotkania mogli naocznie przekonać się o efektach procesu sortowania, obecny w Olchowcu dr Tomasz Krupa z SGGW, pobrał próbki owoców do oceny laboratoryjnej. Pozwoli ona określić i porównać jakość owoców przed i po procesie sortowania, na każdej z tych linii.
Jak powiedziała Agata Małkiewicz dyrektor ds. sprzedaży w GPO „Polskie Jagody”, linie BBC Technologies, zostały dopasowane do potrzeb grupy i hali gdzie odbywa się sam proces sortowania.
Jedną z linii oprócz sorterów na kolor i miękkość, wyposażono w dodatkowe urządzenia: zgrzewarkę do zamykania opakowań firmy Proseal, wagę sprawdzającą, detektor metalu i etykieciarkę – wszystkie z firmy Bizerba. W skład linii wchodzi też wagonaważarka z 10 wagami, która pozwala przygotować 70-120 opakowań/minutę. Cała linia i same sortery zostały tak skonstruowane by jak najdelikatniej przemieszczać owoce i nie usuwać z nich nalotu woskowego. To czego nie wyeliminują sortery jest jeszcze kontrolowane na stole inspekcyjnym gdzie owoce obracają się tak by można było dokonać ich ostatecznej oceny z każdej strony – powiedziała A. Małkiewicz.
Według Jana Karwowskiego współzałożyciela „Plantacji nad Tanwią” i GPO „Polskie Jagody”, mechaniczne sortowanie owoców borówki to już fakt, praktykowany w zachodniej Europie, gdzie przy wysokich kosztach robocizny, ręczny zbiór owoców staje się nieopłacalny. Z naszych dotychczasowych obserwacji wynika, że u większości odmian borówki z powodzeniem można zbierać owoce mechanicznie, przynajmniej te z ostatnich zbiorów. Oczywiście jakość owoców jest nieco niższa niż przy zbiorze ręcznym, ale po sortowaniu mechanicznym nadal można je kierować do sprzedaży na rynku owoców deserowych – uważa J. Karwowski.
Pomimo pewnych trudności związanych z wyregulowaniem poszczególnych podzespołów linii stworzonej z maszyn firm Weco i A&B Packing Equipment (podczas pokazu dokonano jej pierwszego uruchomienia), udało się przesortować dość dobrze owoce borówki. Jak powiedział Piotr Milewski, reprezentujący obie amerykańskie firmy w Polsce, linia w Olchowcu została złożona i specjalnie przygotowana na pokazy dla polskich plantatorów borówki wysokiej. Zarówno Weco, jak również A&B Packing Equipment są liderami w zakresie sortowania borówki na amerykańskim rynku. Wynika to z już z blisko 20-letniego doświadczenia jak również faktu, że obie firmy są zarządzane przez osoby będące również producentami owoców borówki – powiedział Piotr Milewski. W odróżnieniu od linii BBC zamontowano tu tuż za pasem podającym owoce borówki wentylator, który usuwa wszelkie zanieczyszczenia i drobne owoce. Dwa sortery pozwalają wyeliminować owoce zbyt miękkie i te z wadami koloru lub struktury. Ostatecznej oceny owoców dokonują pracownicy przy stole inspekcyjnym. W końcowym etapie owoce trafiają do 12 wagowej wagonaważarki, która odmierza porcje owoców do opakowań jednostkowych. Jej wydajność to 120-180 punetek na minutę. Linię wyposażono też w automatyczny podajnik punetek (choć poprawek musiała dokonywać dodatkowa osoba).
Opinie uczestników spotkania były bardzo różne. Według niektórych linia złożona z maszyn Weco i A&B Packing Equipment, posiadała lepszy zespół urządzeń wstępnego oczyszczania owoców, ale te z kolei przemieszczały się na różnych poziomach. Zastsowano tu kilka rozwiązań, które mają ograniczać ryzyko utraty nalotu woskowego z owoców, jest to np. budowa pasa transportowego, który uniemożliwia ocieranie się owoców o boczne krawędzie czy pas wagonaważarki rozkładający równomiernie owoce i zapobiegjący samoczynnemu ich przemieszczaniu się. W przypadku linii BBC różnica poziomów na jakich przemieszczały się owoce była nieznacznie mniejsza. Niektórzy z producentów uważali, że mechaniczne sortowanie to zło konieczne i znacznie lepiej można przygotować do sprzedaży sortując je ręcznie. Czy jednak będzie nas na to stać? Czas pokaże …
Już wkrótce film z pokazu sortowania owoców borówki na portalu jagodnik.pl
Więcej informacji w czasopiśmie „Jagodnik”
