Sterowanie klimatem w uprawach jagodowych

Uprawa roślin pod osłonami w systemach bezglebowych wymaga olbrzymiej wiedzy związanej z fizjologią roślin, ich potrzebami i wymaganiami. Ta wiedza pozwala na optymalne zarządzanie uprawą, zwłaszcza takimi czynnikami jak nawadnianie, nawożenie, kontrola klimatu i pielęgnacją roślin. Tych zagadnień dotyczyło szkolenie jakie dla swoich klientów zorganizowała pod koniec stycznia firma Delphy. Poprowadził je Mariusz Padewski.

Nawadnianie dopasowane do fazy wzrostu

Uprawa roślin jagodowych pod osłonami daje możliwość sterowania klimatem, a tym samym ingerowania we wzrost i rozwój roślin. Mariusz Padewski zwracał uwagę na potrzeby roślin w poszczególnych fazach wzrostu roślin. Z tym związana jest np. różna strategia nawadniania i nawożenie roślin. Roślin po posadzeniu, wbrew powszechnej opinii, nie powinno się przesuszać. Przy uprawie w podłożach przed sadzeniem powinno je się je nawodnić przez 2-3 cykle z pożywką do uzyskania optymalnych parametrów. W takie podłoże powinno się sadzić rośliny, a później na podstawie kontroli EC i wilgotności sterować podlewanie. W początkowym okresie wzrostu wskazane jest utrzymanie wyższej wilgotności podłoża/gleby, obniżając ją dopiero w okresie kwitnienia roślin. Zbyt wysoka wilgotność podłoża w okresie kwitnienia, czy zalanie korzeni, w krótkim czasie może doprowadzić do zamierania korzeni włośnikowych – podkreślał M. Padewski.

Równomierne nawadnianie

Podawana woda w glebie/podłożu przemieszczać się może grawitacyjnie (w dół) lub kapilarnie (na boki). Zbyt duża wydajność kroplowników przyczyniać się będzie do silnego ruchu grawitacyjnego, przenikaniu wody w głębsze warstwy a słabej nasiąkliwości podłoża/gleby. Dlatego dla upraw jagodowych najlepsze są kroplowniki o wydajności 1,4-1,6 l/min. Im cięższe gleby lub podłoża z większą ilością włókien tym mają one większą zdolność do zatrzymywania i rozprowadzania wody na boki (ruch kapilarny). Na glebach lekkich lub podłożach z dużą ilością pyłu, zdolność do zatrzymania wody/pożywki jest dużo mniejsza. Dlatego w takich sytuacjach lepiej jest nawadniać przy użyciu większej liczby kroplowników na daną  powierzchnię. Im więcej kroplowników przypada na powierzchnię uprawy (np. 1 mb) tym równomierniej można nawodnić podłoże. W przypadku truskawek uprawianych w matach torfowych jeszcze niedawno montowano 3-4 kroplowniki na mate, podczas gdy obecnie jest to 5-6 kroplowników na matę, ponieważ wtedy możliwe jest równomierne ich nawodnienie – podkreślał doradca z firmy Delphy. Równie ważna jest częstotliwość nawadnia – krótsze ale częstsze cykle będą sprzyjały lepszemu rozprowadzaniu wody w podłożu, i na odwrót – dłuższe cykle ale w dłuższych odstępach czasowych, będą miały wpływ na przenikanie wody w głębsze warstwy (wyższy przelew w podłożach).

Wilgotność powietrza i parcie korzeniowe

Strategia podlewania roślin będzie miała wpływ nie tylko na wilgotność podłoża ale również na wilgotność względną powietrza i zjawisko określane jako parcie korzeni. Jest to nic innego jak pobieranie wody przez korzenie oparte na zjawisku osmozy, będącego reakcją na różnicę stężeń między korzeniami a ich otoczeniem. Ma to miejsce zarówno w dzień i nocy. Pod koniec dnia, gdy temperatura się obniża a wilgotność powietrza rośnie, zjawisko osmozy wciąż funkcjonuje, korzenie pobierają wodę i jest ona przemieszczana do liści. Mamy wtedy doczynienia ze zjawiskiem określonym parciem korzeniowym. Uwidacznia się to w godzinach porannych gutacją widoczną w postaci kropel wody na najmłodszych liściach. Zjawisko to jest korzystne bowiem świadczy o dobrym pobieraniu wody. Jeśli jednak gutacja utrzymuje się zbyt długo może mieć negatywne konsekwencje i sprzyjać rozwijaniu się chorób grzybowych. Zbyt duże parcie korzeniowe może powodować u truskawek pękanie łodyg i ogonków liściowych, a nawet czerwonych owoców u truskawek, a w przypadku truskawek powstawanie podwójnych owoców (bliźniaków). Dlatego tak istotna jest kontrola wilgotności powietrza w uprawach pod osłonami, co pozwala wpływać na powyższe procesy.

Więcej na temat kontroli nawadniania i nawożenia w uprawach pod osłonami będzie można przeczytać w czasopiśmie „Jagodnik”.