Skórzasta zgnilizna owoców i zgnilizna korony truskawki

W sezonach obfitujących w opady na plantacjach truskawek może pojawić się skórzasta zgnilizna owoców truskawki. Choroba ta jest powodowana przez grzyb Phytophthora cactorum. Patogen ten powszechnie występuje w glebie i może być sprawcą chorób na wielu gatunkach roślin uprawnych, na jabłoni powoduje pierścieniową zgniliznę podstawy pnia.

 W Polsce pierwsze doniesienia o występowaniu tej choroby pochodzą z połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Owoce truskawek mogą być infekowane przez patogena pochodzącego z różnych żywicieli. Sprawca choroby zimuje w postaci oospor, wytwarzanych na porażonych i zniszczonych w okresie wegetacji organach truskawki. Na wiosnę w okresie dużego uwilgotnienia gleby pochodzącego z opadów deszczu lub nawadniania grzyb wytwarza zarodnie z zarodnikami pływkowymi. Podczas silnych opadów deszczu zarodniki rozprzestrzeniają się po plantacji i zwykle gdy notujemy optymalne warunki temperatury (około 20 ^OC) dochodzi do masowego porażenia owoców. W takich warunkach sprawca choroby powoduje gnicie owoców i często całkowitą stratę plonu w ciągu kilku dni po intensywnych opadach deszczu. Infekcji ulegają owoce w różnych stadiach rozwoju, od kwiatów, przez małe zawiązki po owoce dojrzałe.

Na zawiązkach owocowych powstają jasnobrązowe, potem brązowe, suche, gnilne plamy, które mogą obejmować cały owoc. Na owocach dojrzewających tworzą się jasne, odbarwione plamy, przypominające trochę objawy podgotowania owoców. Nawet niewielkie, pojedyncze plamy gnilne nadają owocom bardzo nieprzyjemny zapach i zauważalnie gorzki smak. Miąższ gnijących owoców jest jędrny, lekko brązowy, na przekroju chorych owoców widać ciemniejsze wiązki przewodzące. Owoce chore, po zbiorze w trakcie przewozu lub składowania mogą pokrywać się bardzo delikatnym białawym nalotem grzybni sprawcy choroby. Takie zjawisko czasami obserwuje się przy dużej wilgotności powietrza także na plantacjach truskawek. Liczne porażenie owoców obserwuje się zwykle na niektórych odmianach, dla przykładu: 'Senga Sengana’, 'Ploka’ i 'Elsanta’.

Obok bezpośrednich strat w plonie grzyb może powodować także zgniliznę korony truskawki, która poraża zarówno sadzonki na plantacjach matecznych, jak i rośliny starsze na plantacjach produkcyjnych. Zgnilizną korony truskawki powoduje wyspecjalizowana wobec truskawek rasa patogena. Podstawowym objawem choroby jest gwałtowne więdnięcie porażonych roślin truskawek. Więdną co charakterystyczne liście starsze i młodsze. 

Charakterystycznym objawem widocznym na przekroju rośliny jest brązowoczerwona zgnilizna, czasami „paskowana”.

Grzyb może porażać zarówno górną część skróconego pędu truskawki jak i miejsce połączenia sadzonki z rozłogiem. Porażone rośliny w warunkach sprzyjających rozwojowi choroby zamierają. W czasie gorącej i suchej pogody choroba wyraźnie zwalnia tempo rozwoju i możemy obserwować na plantacjach pozorne wyzdrowienie roślin. Występowanie choroby jest ściśle zależne od uprawianych odmian truskawki. Do tej pory nie obserwowano choroby na starszych odmianach jak np. 'Senga Sengana’ czy 'Dukat’. Dużą wrażliwość na chorobę obserwujemy w przypadku takich odmian jak np. 'Korona’, 'Honoye’ i 'Elsanta’.

Olbrzymie znaczenie w ochronie przed opisanym patogenem ma profilaktyka. Powinniśmy zakładać plantacje tylko ze zdrowego materiału, pochodzącego z kwalifikowanych, zdrowych szkółek, kupowany materiał szkółkarski warto dokładnie obejrzeć w poszukiwaniu roślin ze zmianami wskazującymi na występowanie na sadzonkach choroby. Gdy choroba już wystąpi na plantacji powinniśmy starannie usuwać porażone rośliny.

Występowanie skórzastej zgnilizna na owocach wyraźnie ogranicza ściółkowanie plantacji oraz zabiegi, niektórymi fungicydami lub nawozami zawierającymi fosforyny. W programach stosowanych na plantacjach gdzie podejrzewamy możliwość występowania choroby (występowanie w ubiegłym sezonie, sprzyjające warunki atmosferyczne) należy ograniczyć stosowanie preparatów z grupy anilinopirymidyn.

Aktualnie zarejestrowane fungicydy zwalczające chorobę można odszukać w zakładce e-programy ochrony roślin jagodowych, na bieżąco aktualizowanym na naszej stornie – kliknij i zobacz.