XI Międzynarodowa Konferencja Borówkowa przeszła już do historii. Dwudniowe wydarzenie zgromadziło przeszło 500 uczestników nie tylko z Polski ale licznych krajów europejskich. Obecni byli goście z Ukrainy, Litwy, Białorusi, Niemiec, Niderlandów, Rumunii, Chorwacji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch, Słowacji, Gruzji a nawet odległej Jordanii. Tematów poruszanych podczas konferencji było wiele. Płynie z nich wskazówka, że potrzebne są zmiany na borówkowym rynku – na plantacjach, w produkcji, handlu i marketingu.
Jak zwiększyć konsumpcję borówki?
Wśród kwestii jakie wydają się być kluczowe dla przyszłości borówkowego biznesu, wydaje się być percepcja jakości borówki. Na całym świecie widoczna jest tendencja wskazujący na regularny wzrost konsumpcji borówki. Liderami w tym aspekcie są amerykanie gdzie spożycie na osobę wynosi 1,2 kg borówki rocznie – mówił Thomas Drahorad reprezentujący włoskie czasopismo Italian Berry. W Europie również stale rośnie konsumpcja borówki. Według danych Rabobanku w 2014 roku przeciętny Europejczyk zjadał około 150 g borówek, a już w 2022 roku 600 g. Prognozy wskazują, że w 2026 średnie spożycie borówki w Europie przekroczy 1 kg/osobę, co oznaczałoby 100% wzrost względem 2021 roku. Widzimy już, że na niektórych rynkach poziom penetracji rynku jest już bardzo wysoki i trudno się spodziewać by nadal wzrastał. Dlatego w tym momencie kluczowe staje się przekonywanie klientów, którzy są już konsumentami borówek by kupowali i zjadali ich więcej. To można będzie osiągnąć przez dobrą jakość i powtarzalność – podkreślał Thomas Drahorad.
Mechanizacja
Jak to osiągnąć? Poprzez odpowiedni dobór odmian, ale również właściwe przygotowanie produktu do sprzedaży. Niewątpliwie czeka plantatorów postępująca automatyzacja, także w zakresie sortowani i przygotowania owoców do sprzedaży. Mówiła o tym Laura Vignoli z firmy Unitec. Dzięki rozwiązaniom jakie wprowadza Unitec selekcja owoców staje się dokładniejsza, opakowania są bardziej jednorodne, dzięki czemu mamy mniej reklamacji. Kluczowe staje się dalsze usprawnienie procesu sortowania dzięki możliwości sklasyfikowania produktu ubocznego na różne klasy (jagody miękkie, owoce z łodygami, defektami kolorystycznymi itp.), i sprzedaż każdego z nich w najlepszej możliwej cenie. Zastosowanie inteligentnych i automatycznych rozwiązań technologicznych na wszystkich etapach sortowania borówki, od klasyfikacji owoców po ich pakowanie, w tym końcowe sortowania skrzynek i automatyczną paletyzację jest już możliwe dzięki mechanizacji i robotyzacji.
Podczas Międzynarodowej Konferencji borówkowej swoją ofertę przedstawiło blisko 60 firm.
Zbiory borówki – koszty i dostępność pracowników
Potrzeby mechanizacji widać również w zakresie zbiorów. Wątek ten poruszył podczas debaty Leon Schrijnwerkers – szkółkarz i plantator z Holandii. W jest trakcie zaproszeni eksperci starali się odpowiedzieć na pytani „Kto będzie zbierał borówki w Europie?”. W Niderlandach i Niemczech mamy już bardzo wysokie koszty produkcji borówki. W Holandii całkowity koszty produkcji borówki wyniósł w ubiegłym roku i 3,75 euro/kg, przy czym tylko sam koszt zbioru ręcznego to 1,8 euro/kg. Gdy jednak borówki zbieramy kombajnem koszt zbioru zmniejsza się do 0,65 euro/kg czyli wynosi 2,60 euro/kg – informował holenderski plantator. Trzeba się liczyć z tym, iż w kolejnych latach koszty produkcji będą nadal rosły a z pozyskaniem pracowników będzie coraz trudniej. Dlatego już teraz trzeba przygotowywać plantacje do zbioru kombajnowego. Dużym wyzwaniem jest obecnie możliwość pozyskania pracowników do zbioru, zwłaszcza w perspektywie coraz mniejszego zainteresowania pracą w gospodarstwach ze strony obywateli z Ukrainy. Kluczowe staje się poszukiwanie i rekrutowanie pracowników z odległych krajów jak Kazachstan, Uzbekistan, Nepal, Bangladesz, Indie. Trzeba się liczyć z tym, iż takich pracowników w przyszłości będziemy rekrutować przez agencje pośrednictwa pracy, gdyż indywidulany plantator nie będzie w stanie sprostać wszystkim wymaganiom formalnym – podkreślał Krzysztof Żabówka, dyrektor operacyjny z Daifressh Berry. W jego opinii bardzo ważne jest tez odpowiednie szkolenie zbieraczy, tak by mieli oni pełną świadomość tego jakie są wymagania danego odbiorcy i jak trzeba im sprostać. Z naszego doświadczenia wiemy, że im lepiej przeszkoleni są pracownicy, tym lepsze są ich efekty pracy. Kluczowe z punktu widzenia dużych gospodarstw jest utrzymanie pracowników przez cały sezon produkcji. To znacząco poprawia efektywność ich pracy – podkreślał Krzysztof Żabówka. Biorący udział w debacie Ireneusz Leśnikowski, zastępca dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podkreślał iż organ ten jest w chwili obecnej mocno zaangażowany w tworzenie przepisów, które pozwolą na zatrudnianie pracowników do pracy w gospodarstwach z odległych krajów. Wszystkim nam zależy na dobrych rozwiązaniach w zakresie zatrudniania pracowników do pracy w gospodarstwach. Nie barykadujemy drzwi, ale jesteśmy otwarci na wszelkie sugestie i propozycje. Przypomnę również, że w przypadku nowych projektów czy nowelizacji ustaw jesteśmy zobligowani do przedstawienia proponowanych zmian do konsultacji społecznych, których dokonują Stowarzyszenia, Związki i Izby Rolnicze – podkreślał reprezentant MRiRW.
Produkcja powinna być stabilna
XI Międzynarodowa Konferencja Borówkowa zakończała się życzeniami dla plantatorów na nadchodzący sezon, który już za chwilę się rozpocznie. Plantacje są już w większości po cięciu krzewów i gotowe na plonowania w kolejnym roku. W dobie zmian klimatycznych zagrożeń od początku wegetacji do zbiorów owoców, jest bardzo dużo. Jak podkreślał w swoim wystąpieniu Mariusz Padewski z Fall Creek, jest to dobry czas na dofinansowanie plantacji, doposażenie ich w systemy ochrony przed przymrozkami, osłony (daszki, tunele) czy nawet bariery chroniące od wiatru (borówka nie lubi wiatru i przeciągów). To pozwoli na ustabilizowanie produkcji w gospodarstwie i stabilną produkcję w kolejnych latach. Ryzyko strat można zmniejszyć poprzez ubezpieczanie plantacji od ryzyk pogodowych. W zakresie ubezpieczenia plantacji od następstw gradobicia warto skorzystać ze sprawdzonych rozwiązań jakie oferuje Generali Agro. Zachęcał to tego Jarosław Kret, prowadzący tegoroczną Konferencje Borówkową.
Sezon na plantacjach dopiero się rozpocznie, ale prawdziwe rozpoczęcie zbioru z degustacją pierwszych borówek przez dziecko plantatorów odbędzie się 3 lipca podczas inauguracji szczytu International Blueberry Organization. Tak więc 2023 rok, możemy być szczególnym rokiem borówkowym. To iż szczyt IBO odbywa się w Polsce jest dla naszego kraju szczególnym wyróżnieniem i warto z tego jak najlepiej skorzystać.
