Nie sposób dziś produkować owoce czy warzywa, bez dobrej znajomości rynku i oczekiwań odbiorców. Te natomiast w ostatnim czasie szybko się zmieniają. Zmiany dotyczą zarówno kanałów dystrybucji, sposobu oferowania świeżych produktów oraz ich jakości. Czy jako producenci nadążamy za tymi zmianami?
Trendy konsumpcyjne zależą od wielu czynników, m.in. zamożności społeczeństwa, wieku i świadomości – uważa dr David Hughes, emerytowany profesor marketingu żywności w Imperial College w Londynie, obecnie dyrektor niewykonawczy Berry Gardens Ltd. Polacy około 20% swoich dochodów wydają na żywność (podobnie jak Bułgarzy, Litwini i Rosjanie) podczas gdy mieszkańcy Niemiec czy Wielkiej Brytanii już o połowę mniej.
Zauważalnym trendem jest wzrost tempa życia i dążenie do wygody, zwłaszcza w rodzinach składających się z 2 osób. W 1980 roku średnio w gospodarstwie domowym poświęcano na gotowanie w domu około 60 min, podczas gdy w 2013 roku o połowe mniej czasu. To świadczy o tym, że coraz mniej posiłków przyrządzane jest w domu, a jednocześnie konsumenci sięgają po produkty w coraz większym stopniu przetworzone, z których można szybko przygotować gotowe potrawy – z tym związany jest szybki rozwój produktów convenience. Zgodnie z tym trendem również w przypadku owoców i warzyw oferowane są one w formach gotowych do spożycia lub szybkiego przygotowania gotowych dań.
Innym widocznym zachowaniem konsumentów przy wyborze produktów jest większe zwrócenie uwagi na ich pochodzenie – preferowane są produkty lokalne czy produkowane w sposób uwzgledniający aspekty ochrony środowiska. Ważna jest też różnorodność danego produktu (wielkość i wygląd opakowań) tak by klient miał możliwość wyboru. Trendy te są doskonale widoczne w przypadku owoców jagodowych, które są już oferowane w estetycznych opakowaniach jednostkowych, często z informacją gotowej do spożycia. Świeże truskawki, maliny, borówki zapakowane w opakowania o pojemności od 100 g do 1 kg zachęcają do kupna wyglądem i sposobem zapakowania. Dotyczy to nie tylko dużych sieci handlowych, ale również lokalnych rynków, gdzie można nabyć te owoce coraz częściej w małych opakowaniach. Kup i zjedz mnie – mówią informacje na tak zapakowanych owocach.
Dr David Hughes zwraca uwagę na rosnące znaczenie sprzedaży przez sieci supermarketów i hipermarketów, gdzie prognozowany jest wzrost sprzedaży o 2-2,5% w najbliższych 5 latach. Ostatnie lata to jednak przede wszystkim rozwój sprzedaży owoców i warzyw w dyskontach jak również powrót do małych sklepów z żywnością (tu przewiduje się wzrost sprzedaży w najbliższej pięciolatce o około 4-5%). W tych ostatnich można zawsze kupić świeże produkty, które często mają lepszą jakość niż w oferowane w sklepach sieciowych. Widać również że sklepy dyskontowe, coraz bardziej poszerzają swoją ofertę i coraz więcej sprzedają właśnie świeżych produktów, o coraz lepszej jakości. W wielu krajach jak Wielka Brytania, widoczny jest odwrót od dużych supermarketów, które wyglądają jak „wielkie budy”.
Rośnie też zainteresowanie zakupami realizowanymi za pośrednictwem internetu, dotyczy to również świeżych owoców i warzyw. Jest to domeną ludzi młodych i tych bardziej zamożnych. Tak forma sprzedaży będzie rosła w najbliższych latach.
W Europie z wyjątkiem takich krajów jak Norwegia, spożycie świeżych warzyw i owoców spada w ostatnich latach, na rzecz produktów bardziej przetworzonych (np. soków, smoothie, przecierów). Dlatego tak ważny staje się obecnie dobry marketing owoców jagodowych. Jak go realizować? Przede wszystkim oferując dobrą ich jakość, wdrażając pomysły związane z ich podaniem i wykorzystaniem nie tylko jako świeże produkty do bezpośredniego spożycia, ale również składniki różnych gotowych dań. W przypadku owoców jagodowych ich ogromną wartością dodaną, a mało dotychczas wykorzystywaną są ich walory zdrowotne, które powinny być bardziej wyeksponowane. Niezmierne ważne okazuje się podanie samego produktu – w wygodnym, łatwym w transporcie i użytkowaniu opakowaniu, a najlepiej w formie gotowej do spożycia – np. odszypułkowane truskawki. Ważne jest też by owoce nie tylko ładnie wyglądały ale miały dobry smak, dlatego właśnie w Wielkiej Brytanii z dużymi sukcesami wprowadzane są na rynek odmiany truskawek, malin czy jeżyn o wybitnych walorach smakowych. Trzeba też sobie zdawać sprawę, że klienci wymagają coraz więcej informacji o pochodzeniu żywności, co zresztą widać w przypadku wielu produktów markowanych zdjęciem producenta. To pozwala zarazem kreować markę produktów i budować zaufanie konsumentów, którzy jeśli się przekonają do danego produktu, chętnie po niego wracają.
