Motyle też zapylają kwiaty – niezwykli przybysze

Mamy w tym roku ciekawe zjawisko – na wielu kwitnących plantacjach roślin jagodowych dostrzec można licznie przebywające motyle. Są duże kolorowe, pobierając nektar z kwiatów którym się żywią i pomagają w zapyleniu kwiatów. Te tajemnicze motyle  to rusałka osetnik – dość osobliwy motyl jeden z najbardziej rozpowszechnionych na kuli ziemskiej. Co ciekawy należy do wykwalifikowanych lotników który w swoim życiu przelatuje nawet kilkanaście tysiące kilometrów.

Rusałka osetnik (Vanessa cardui) nie jest ani polskim, ani nawet wyłącznie europejskim motylem. Należy do grona motyli migrujących, a dużą część swojego życia spędza w podróży, przemierzając nawet kilka tysięcy kilometrów. Migracja jest wpisana w cykl życia osetników, podobnie jak ptaków migrujących – jaskółek czy bocianów. Motyle, które przychodzą na świat w Afryce Północnej w okresie gdy tam zaczyna się suche i upalne lato wyruszają na północ, czyli do Europy. Zazwyczaj wędrują pojedynczo lub w niewielkich grupach, choć czasem gdy jednocześnie z poczwarek wykluwają się dorosłe osobniki masowo zaczynają lot nad kontynent europejski. Takie masowe, spektakularne migracje obserwowane są co kilka lat. Taka podróż przy sprzyjających wiatrach trwa niekiedy zaledwie kilkadziesiąt godzin. Nad Europą szlaki migracji są już bardzo różnorodne – motyle ruszają w zasadzie we wszystkich kierunkach.

Motyle rusałki osetnika, które docierają do Polski pochodzić mogą z Maroka,  Tunezji, Algierii, Libii albo Egiptu. W przeciwieństwie do ptasich szlaków, w miarę wędrówki na północ trasy rusałki osetnika mieszają się i łączą podczas przelotu przez Morze Bałtyckie. Naturalnym siedliskiem dla tych motyli są łąki i pola, chętnie bytują na nieużytkach a nawet w lasach. W tym roku są często obserwowane na wielu plantacjach truskawek i borówki.

Nie należy się raczej obawiać tego motyla, ani tez jego potomstwa, choć niebawem na plantacjach gdzie motyl ten występował mogą pojawić się gąsienice. Samica składa jaja pojedynczo na liściach. Gąsienice początkowo okienkują liście zjadając spodnią epidermę liścia. Później łączą nitkami przędzy kilka liści i żerują wewnątrz tego ukrycia. Początkowo są czarne z żółtą podwójną linią na  grzbiecie. Później przyjmują bardzo zmienne ubarwienie od żółtoszarego do szaroczarnego z żółtawymi wzdłużnymi liniami. Rozwój gąsienicy trwa 3-4 tygodnie. Osobniki dorosłe, które pojawiają się na przełomie września i października, zaczynają wędrówkę powrotną do ciepłych krajów Afryki.

Ciekawe jest, że cała trasa migracji osetników liczyć może ponad 14 tysięcy kilometrów – gigantyczna międzykontynentalna pętla z początkiem i metą w Afryce. Podróż składa się z kilku przystanków, a po każdym z nich w drogę rusza kolejne pokolenie rusałek. Można powiedzieć, że na ojczyste ziemie swoich przodków wracają dopiero pra-pra-pra-wnuki motyli, które ją opuściły.