KUPS i SPOiW odpowiada producentom porzeczek

Przez
Jagodnik
-




Kilkanaście dni temu na opublikowaliśmy apel (więcej czyt…) Krajowego Stowarzyszenia Plantatorów Czarnej Porzeczki skierowany do Krajowej Unii Producentów Soków oraz Krajowego Stowarzyszenia Przetwórców Owoców i Warzyw. Poniżej prezentujemy odpowiedz tych dwóch organizacji.

Bardzo dziękujemy za pismo otrzymane w dniu 24 lipca 2015 roku. Poniżej przedstawiamy wspólne stanowisko Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) oraz Krajowego Stowarzyszenia Przetwórców Owoców i Warzyw (KSPOiW).

Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS), jest organizacją branżową działającą na rzecz zrównoważonej współpracy producentów zagęszczonych i pitnych soków, nektarów oraz napojów z owoców i warzyw z instytucjami naukowymi, laboratoriami badawczymi, dostawcami półproduktów i surowców, maszyn i opakowań oraz z organizacjami i instytucjami na szczeblu rządowym i unijnym. Od momentu powstania KUPS w 1993 roku pracujemy nad postrzeganiem naszego Stowarzyszenia przez środowisko, jako kompetentnego i wiarygodnego partnera, opierającego się na sprawdzonych i wiarygodnych źródłach informacji, celem stworzenia platformy do współpracy wszystkich interesariuszy, odpowiedzialnych za kondycję i przyszłość przemysłu sokowniczego. Od 2002 roku Stowarzyszenie KUPS jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Soków (AIJN), działającego na rzecz europejskich producentów soków pitnych i zagęszczonych, w szczególności w zakresie jakości.
Krajowe Stowarzyszenie Przetwórców Owoców i Warzyw (KSPOiW) powstało w 2007 roku z inicjatywy firm zajmujących się produkcją mrożonych owoców i warzyw. Obecnie
w Stowarzyszeniu jest 130 członków, są to firmy i osoby fizyczne z całej Polski. Produkowane mrożone owoce i warzywa przez firmy będące członkami Krajowego Stowarzyszenia Owoców
i Warzyw kierowane są w przeważającej ilości na eksport. Jest to znaczący potencjał w skali kraju.
Od początku swojej działalności KSPOiW stawia sobie za cel udział w rozwiązywaniu rzeczywistych problemów z którymi borykają się przetwórcy. Rozwijamy współpracę z instytutami naukowymi, uczelniami oraz firmami, które zajmują się wprowadzaniem nowych rozwiązań techniczno – technologicznych. W roku 2014 KSPOiW zostało członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Przetwórców Warzyw i Owoców PROFEL. Głównym celem tej organizacji jest reprezentowanie krajowych organizacji przed Komisją i parlamentem Europejskim.
Poniżej przestawiamy nasze stanowisko odnośnie sytuacji w uprawie i przetwórstwie owoców czarnej porzeczki, bazując na dostępnych i zweryfikowanych informacjach.

  1. Powierzchnia upraw

Z danych przedstawionych przez GUS, powierzchnia upraw w roku 2011 wynosiła 30,0 tys. ha, natomiast w roku 2014 36,3 tys. ha, co daje 21% wzrost powierzchni upraw na przestrzeni 4 lat. Dane te pokazują, że w ostatnich 4 latach, po roku 2011, wzrosła powierzchnia upraw o 1/5, co jest znaczącą ilością z punktu widzenia zagospodarowania produktu.

  1. Produkcja i zbiory owoców czarnych porzeczek

Podawane przez GUS dane dotyczą zbiorów owoców, a nie całkowitej produkcji tych owoców. Wysokość zbiorów w 2011 roku, w którym wystąpiły przymrozki, doprowadzające do zniszczenia części kwiatów i zawiązków owoców czarnych porzeczek, a tym samym obniżenia planów, wynosiły 124,6 tys. ton. W kolejnych latach zbiory były odpowiednio 2012 – 144,5 tys. ton, 2013 – 154,9 tys. ton. Wyraźne przesycenie rynku, niskie ceny i zahamowanie zainteresowania owocami, a tym samym półproduktami czarnej porzeczki było widoczne w 2014 roku, gdzie zbiory wynosiły 124,1 tys. ton. Szacunki zbiorów podane przez GUS w dniu 30 lipca 2015 roku, prognozują zbiory w roku bieżącym na poziomie 120,0 tys. ton.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że zbiory czarnych porzeczek podawane przez GUS nie oddają rzeczywistego potencjału i możliwości produkcji tych owoców. Sytuacja na rynku, niskie ceny, wyższa podaż nad popytem wskazuje na nadprodukcję w stosunku do potrzeb.

  1. Wydajność z hektara

Zgodnie z danymi GUS wydajność zbiorów w 2011 roku wynosiła 4,15 ton/ha, w 2012 – 4,25 ton/ha, 2013 – 4,24 ton/ha, 2014 – 3,42 ton/ha, natomiast szacunki w 2015 – 3,42 ton/ha. Brak nam jest jakiejkolwiek wiedzy i źródeł wiarygodnych danych dot. struktury upraw (kultura uprawy, odmiany, wiek upraw), które przekładają się na wielkość plonów z hektara. Z informacji uzyskiwanych od przedstawicieli Krajowego Stowarzyszenia Plantatorów Czarnych Porzeczek, przedstawianych na różnego typu spotkaniach i konferencjach, bardzo wysoką wydajność z ha osiąga odmiana TISEL, średnio ok. 7 ton z ha, a nawet więcej w niektórych latach, powyżej 15 ton z ha. Co więcej, wg docierających do nas różnych informacji, powierzchnia upraw najbardziej plennej odmiany czarnej porzeczki tj. TISEL może dochodzić do ok. 50-70 % całości nasadzeń. Brak danych dotyczy struktury odmianowej nasadzeń oraz urealnionych plonów z hektara, uniemożliwia prawidłowe szacowanie wielkości produkcji owoców czarnych porzeczek.

  1. Ceny skupu

Średnia cena skupu owoców czarnych porzeczek (loco zakład) zgodnie z danymi podawanymi przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywności w latach 2007-2014 wyniosła 2,18 zł/kg, natomiast biorąc pod uwagę lata 2011-2014 wyniosła 1,97 zł/kg. Uwzględniając 2015 rok (średnia cena 0,50 zł/kg), średnia cena za ostatnie 9 lat wyniosła 2,00 zł/kg, natomiast za 5 ostatnich lat wyniosła 1,68 zł/kg.
Sukcesywny spadek cen czarnej porzeczki od 2007 roku (z wyjątkiem roku 2011, w którym przymrozki spowodowały częściowe szkody w uprawach) wskazuje na zmniejszenie popytu na owoce czarnej porzeczki i ich półprodukty.

  1. Kierunki wykorzystania i przerobu czarnych porzeczek

Ponad 95% owoców czarnych porzeczek wykorzystywane jest w przemyśle, z czego do produkcji zagęszczonego soku ok. 70% oraz mrożenia ok. 30%. Rynek owoców świeżych w Polsce jest bardzo mały. W większości odbiorcami półproduktów (np. 90% dla zagęszczonego soku z czarnych porzeczek) są odbiorcy z krajów unijnych, spoza Polski. Zatem popyt na zagęszczony sok
z czarnych porzeczek jest określany przez światowych odbiorców, w zależności od jego ceny i trendów konsumenckich. Należy wziąć pod uwagę, że półprodukty z owoców czarnych porzeczek wykorzystywane są jako dodatek do różnych wyrobów gotowych tj. sok, nektar, dżem, celem nadania lub wzmocnienia ich barwy. Co więcej, konkurują w tym zakresie z innymi owocami tj. z czarnym bzem, aronią czy nawet wiśnią. Z uwagi na brak przyzwyczajenia konsumentów do smaku czarnej porzeczki, jej zastąpienie innym owocem jest praktycznie niezauważalne przez konsumentów, a tym samym ze względów ekonomicznych lub strategicznych jest często wg naszej wiedzy stosowane.
Obserwowany jest również trend spadkowy spożycia owoców, warzyw i ich przetworów. Przykładowo spadek spożycia soków i nektarów w Europie, największego odbiorcy zagęszczonych soków z Polski, wg danych Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Soków (AIJN) w latach 2009-2014 wyniósł 14%. Spowodowało to znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na wszystkie zagęszczone soki, w tym również na zagęszczony sok z czarnych porzeczek.

  1. Promocja i nowe obszary zbytu

W naszej ocenie inwestowanie w kulturę uprawy i zbiory owoców czarnych porzeczek było i jest bardzo intensywne i było przedmiotem dużego zainteresowania wszystkich stron. W dobie globalnej gospodarki umiejscowienie na rynku owoców i przetworów z czarnych porzeczek wymaga intensywnych działań promocyjnych i informacyjnych. Celowe jest zwiększenie aktywności aby pozyskać i utrzymać nowe rynki zbytu, rozszerzyć ich wykorzystanie oraz uświadomienia konsumentom korzyści ze spożywania właśnie tych owoców. Brak promocji i silnej aktywności administracji publicznej w przypadku gdy Polska jest największym producentem czarnych porzeczek może być jedną z przyczyn, która wpłynęła na trudną obecnie sytuację, zarówno producentów, jak i przetwórców.
Niezrozumiały dla nas jest powszechny brak świeżych owoców czarnej porzeczki w handlu detalicznym w Polsce w sytuacji, gdy jesteśmy liderem w jej produkcji. Cena kilkunastu złotych za kg czarnej porzeczki (ok. 4-8 zł za pojemnik ok. 250 g) zniechęca konsumentów do ich zakupu i w żaden sposób nie jest drogą do pozyskania nowych. W naszej ocenie zatem jest jeszcze dużo do nadrobienia w tym obszarze.
Prosimy zwrócić uwagę, że przetwórcy – producenci zagęszczonych soków owocowych i mrożonek – są jednym z ogniw w łańcuchu różnych producentów i pośredników przed ostatecznym odbiorcą, czyli konsumentem. Cena jest wynikiem różnych czynników, często niezależnych od przetwórców.
Uważamy, że realizowane obecnie przez Państwa kampanie promocyjno – informacyjne ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw oraz środków unijnych, powinny w większym stopniu podkreślać zalety owoców i przetworów z czarnych porzeczek, z uwagi na niskie zainteresowanie i ich znajomość przez konsumentów. Mogłoby to spowodować wzrost popytu.
Ze swej strony chcielibyśmy nadmienić, że Stowarzyszenie KUPS prowadzi od 2008 roku kampanie promujące spożycie warzyw i owoców, a także soków, nektarów i musów ze wszystkich owoców, w tym również z czarnych porzeczek. Efektem naszych działań jest między innymi wzrost spożycia soków owocowych w 2014 r. w Polsce o 4,0%, podczas gdy w całej Europie w tym samym czasie obserwowany jest spadek o 4,1%.
Przedstawiając powyższe chcielibyśmy podkreślić, że bieżąca przewaga podaży nad popytem na rynku owoców czarnych porzeczek jest związana z trudną sytuacją na światowym rynku zbytu półproduktów z tych owoców (zagęszczonych soków oraz mrożonek), na których polscy przedsiębiorcy muszą znaleźć odbiorców i ich utrzymać. Konsekwencje trudnej sytuacji na rynku produkcji i zbytu ponoszą zarówno producenci, jak również przetwórcy, którzy np. w 2011 roku ponieśli duże straty z powodu dużego niedoszacowania zbiorów i zawyżenia cen skupu owoców. Rynek nie przyjął drogo wyprodukowanego soku zagęszczonego z czarnych porzeczek, a skala przeceny jaka w efekcie nastąpiła przekroczyła 60%. Brak możliwości określenia, czy nawet oszacowania wielkości zbiorów (zgodnie z argumentami przedstawionymi powyżej) uniemożliwia nam precyzyjną odpowiedź na zadane przez Państwa pytanie. Stowarzyszenie KUPS jest zdecydowanie mniej kompetentne w tym obszarze od producentów czarnych porzeczek, zrzeszonych w KSPCP. Stowarzyszenie KSPCP, poprzez swoich członków, ma możliwość bieżącej weryfikacji i oceny wszelkich danych dot. wielkości upraw, zbiorów, wydajności oraz kosztów, jak również wyciągania stosownych wniosków i bieżącego reagowania na zmieniającą się sytuację na rynku.  Mając na uwadze dobro branży liczymy na współpracę celem znalezienia obustronnie korzystnych rozwiązań. Państwa inicjatywę, wyrażoną w Piśmie, odbieramy jako wynik poważnej refleksji i krok w dobrą stronę.
Pozostajemy z poważaniem,
Stanisław Adamiak, Prezes Zarządu KSPOiW 
Barbara Groele, Sekretarz Generalny KUPS
Dane źródłowe:
  1. Główny Urząd Statystyczny. Wyniki produkcji roślinnej w 2014 r., Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa 2015 r.
  2. Główny Urząd Statystyczny. Wstępny szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2015 r. Warszawa 2015 r.
  3. AIJN Market Report 2014, 2015






Poprzedni artykułWażne przed założeniem plantacji
Następny artykułIstotne dla skuteczności zabiegów ochrony

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj