W ramach projektu Truskawkowe Inspiracje w gospodarstwie Magdaleny i Mateusza Włodarczyków w Hornigach wdrożone do gruntowej uprawy truskawek zostało w 2022 roku wiele różnych rozwiązań. W ich gronie znalazły się także te związane z formowaniem zagonów oraz ściółkowaniem ich agrowłókniną i folią. Czy lepszy będzie zagon pojedynczy, czy taki z dwoma rzędami? Czy okryć go agrowłókniną a może folią? M.in. te zagadnienia podejmowali przedstawiciele firm zaangażowanych w projekt podczas finałowego spotkania 2 lipca.
Formowanie zagonów
Uprawa truskawek na zagonach ma wiele zalet. O tym w jaki sposób je wykonać mówił w Hornigach Tomasz Poliszak z Agrimpex-u. Firma ta posiada maszyny z aktywnym wałem i glebogryzarką, z opcją rozkładania linii kroplujących, zagęszczające glebę, które można wypożyczyć do uformowania zagonów we własnym gospodarstwie. Ich wyściółkowanie ogranicza zachwaszczenie, utrzymuje podniesioną wilgotność w glebie, podnosi nieznacznie temperaturę w obrębie strefy korzeniowej, co ułatwia wiosenną wegetację. Agrimpex oferuje usługę nacinania otworów w materiałach ściółkujących. Ich optymalny kształt i rozmiar, a więc nacięcie krzyżowe o wymiarach 12 x 12 cm sprawia, że rośliny rosną prawidłowo. W pierwszym roku może zachodzić potrzeba pielenia otworów. W kolejnych sezonach truskawki rozrastają się na tyle, że nie dopuszczają do wzrostu roślinności konkurencyjnej. Wzniesione zagony to także „polisa ubezpieczeniowa” na wypadek ulewnych opadów czy stanowisk o ciężej glebie bądź miejsc, gdzie woda spływa i utrzymuje się. Systemy korzeniowe zdecydowanie lepiej znoszą takie okoliczności w takim systemie uprawy niż gdy rośliny wysadzane są na płask. Truskawki wyniesione na 15-20 cm mają lepszy przewiew, szybciej obsychają.
Parametry zagonów
Do uprawy dwurzędowej Agrimpex oferuje materiał o szerokości 120 cm, pozwalający na budowę zagonu o górnej szerokości 60 cm, a dolnej 80 cm. W systemie jednorzędowym sprawdzają się materiały o szerokości 106 cm. Odstępy między rzędami w systemie dwurzędowym rekomendowane przez T. Poliszaka to 33 cm. Takie też odległości zalecał zachować między roślinami w rzędzie, choć z uwagi na specyfikę odmianową dopuścił możliwość rozszerzenia ich do 40 cm a nawet 50 cm przy kreacjach o silnym wigorze. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie odmiany udają się w systemie dwurzędowym. Pojedynczy zagon będzie węższy. U podstawy będzie miał 60 cm szerokości, z wierzchu 40 cm. Rośliny dzielić może w takim systemie 25 cm, 20 cm, a nawet 17 cm.
Oba warianty mają swe zalety i wady. Zagony jednorzędowe oferują możliwość łatwiejszej ochrony i szybszego dojrzewania owoców. Ma to szczególne znaczenie w uprawie tunelowej na przyspieszony zbiór, gdy światła słonecznego na ogół jest mało. Rwacze zazwyczaj preferują jednak pracę w plantacjach prowadzonych na podwójnych zagonach, gdyż są w stanie szybciej pozyskiwać owoce z krzewów. Jak przyznał T. Poliszak, obecnie w Polsce wciąż dominuje system dwurzędowy, choć coraz więcej nowych kwater zakłada się już na zagonach z jednym tylko rzędem truskawek.
Ściółkowanie agrowłókniną
Jednym z materiałów wykorzystywanym do okrywania zagonów truskawkowych jest agrowłóknina. Jest porowata, przepuszcza więc wodę i powietrze. To ułatwia zachodzenie procesów fizyko-chemicznych. Porowatość tej ściółki przy wysokich temperaturach ułatwia odparowywania wody z zagonu, co przyczynia się do wychładzania owoców i ograniczania ich uszkodzeń termicznych w warunkach letnich upałów. Woda ta zimą i wczesną wiosną kondensując się i zamarzając w porach agrowłókniny stwarza także dodatkową barierę ochronną przed mrozem dla roślin. T. Poliszak zalecał mimo wszystko okrywanie plantacji prowadzonych na zagonach płaską okrywą na czas, gdy uszkodzenia mrozowe mogą występować, zwłaszcza w trakcie bezśnieżnych zim.
Ściółkowanie folią
Monika Kwaśny z firmy Geo Polska przedstawiła w trakcie spotkania w Hornigach charakterystykę folii do ściółkowania zagonów czarnych i czarnobiałych. Czarny materiał przyspiesza start wegetacji i termin zbiorów, zaś mieszany wariant wydłuża okres produkcji. Dzięki białej barwie folia odbija część promieniowania słonecznego doświetlając owoce także od dołu. Folia niemal zupełnie przeciwdziała parowaniu wody z gleby, co przyczynia się do oszczędności w jej zużyciu w sezonie. Ten materiał dobrze chroni też zagony przed rozmywaniem ich przez deszcz. Folia doskonale izoluje owoce od gleby. Przez to są one w znacznie mniejszym stopniu narażone na porażenie przez pleśń. Geo Polska w swej ofercie ma folie od UV1 do UV8. Numer przy oznaczeni produktu odpowiada liczbie cykli produkcyjnych jaką materiał powinien wytrzymać na polu – można je zatem użytkować od 0,5 do 4 lat. Wybór konkretnego wariantu zależy od czasu uprawy truskawek ale i stanu gleby. Zdaniem M. Kwaśny najważniejszą cechą folii jest jej rozciągliwość. Elastyczny materiał nie ulega szybko uszkodzeniom mechanicznym nawet w porównaniu do ściółek grubszych lecz mniej rozciągliwych. Folia z Geo Polska może mieć przygotowane otwory ale można także zamówić ją do własnoręcznego wykonania nacięć. Folia może mieć szerokość 120, 100 lub 90 cm, a otwory mogą znajdować się w jednym lub dwóch rzędach.
Więcej w czasopiśmie Jagodnik
Już niebawem ukaże się ostatni w tym roku numer czasopisma „Jagodnik”. W poprzednim wydaniu („Jagodnik 7/22”) opisana została charakterystyka odmian jakie włączone zostały do projektu Truskawkowe Inspiracje. Tym razem przedstawimy zagadnienia agrotechniczne związane z produkcją owoców truskawek o których mowa była w gospodarstwie państwa Włodarczyków. A mowa była o wielu innych jeszcze aspektach tej działalności niż formowanie i wyścielanie zagonów.
