Kilkuletni cykl uprawy truskawki sprzyja systematycznemu wzrostowi liczebności populacji szkodników glebowych, które bardzo często występują na plantacjach już od momentu ich założenia. Nie bez znaczenia są również notowane w ostatnich latach w naszym kraju coraz cieplejsze zimy, które umożliwiają przeżycie znacznej większej liczbie owadów. Na wzrost znaczenia tej grupy szkodników wpłynęła także stale zmniejszająca się liczba zarejestrowanych do ich zwalczania preparatów.
Do najczęściej występujących szkodników glebowych, stanowiących lokalnie duży problem na plantacjach truskawek należą głownie różne gatunki z rzędu chrząszcze: opuchlaki, pędraki i drutowce. Na korzeniach truskawki znajdziemy żerujące stadia larwalne tych owadów. Chociaż należą one do tej samej grupy szkodników, ich wygląd jest bardzo zróżnicowany i łatwo je od siebie odróżnić.
Opuchlaki
Na plantacjach truskawek wystąpić mogą wszystkie wymienione gatunki opuchlaków, jednak wśród nich coraz częściej notowany jest opuchlak truskawkowiec. Wszystkie gatunki opuchlaków mają podobny sposób żerowania i uszkadzania roślin.
Larwy opuchlaków są beznogie, koloru białego często wielkość ich ciała osiąga około 1 cm (fot. 1). Zwykle w strefie korzenionej roślin spotykamy kilka, a nawet kilkanaście larw…
Pomimo tego, że omawiane gatunki zaliczane są do tzw. szkodników glebowych na roślinach możemy równocześnie obserwować uszkodzenia części nadziemnych powodowane przez dorosłe chrząszcze. Dosyć łatwo można rozpoznać charakterystyczne wygryzienia, które powodują. Są to głębokie wżery w tkankę liścia, rozpoczynające się od brzegów (fot. 2)….
Pędraki
Charakterystyczne rogalikowato wygięte, białokremowe larwy posiadające dużą wyraźnie zaznaczoną, ciemniejszą głowę i trzy pary silnych nóg tułowiowych są pospolicie znane jako pędraki. Dużym zagrożeniem ze strony tych szkodników jest fakt, że mają one długi cykl rozwojowy, który w przypadku chrabąszcza majowego trwa 4 lata. Oznacza to, że pędraki pozostają w jednym miejscu przez kilka lat i mogą całkowicie zniszczyć rośliny. Należy wspomnieć, że w 2015 roku miał miejsce masowy wylot chrabąszcza majowego i rozpoczął się od nowa ich cykl życiowy. Więc w kolejnych 2 latach możemy spodziewać się narastającego problemu i bardziej wyraźnych, negatywnych efektów żerowania larw, ponieważ żarłoczność pędraków wraz z wiekiem wzrasta.
Postacie dorosłe pojawiają się na plantacji w różnych terminach. Najłatwiej zobaczyć je w dni słoneczne i ciepłe, uaktywniają się w porze popołudniowej. Jako pierwsze, już pod koniec kwietnia można zaobserwować latające gromadnie chrząszcze chrabąszcza majowego (fot. 3), a kolejno pojawiają się ogrodnica niszczylistka (koniec maja) i guniak czerwczyk (czerwiec).
…
Drutowce
Na systemie korzeniowym możemy zaobserwować walcowatego kształtu larwę, pokrytą twardym schitynizowanym oskórkiem, która z tego powodu jest pospolicie nazywana drutowcem (fot. 4). Podobnie jak pędraki, drutowce pełny swój cykl rozwojowy przechodzą w ciągu kilku lat (osiewnik rolowiec – 5 lat). Larwy żerują w szyjce korzeniowej i na korzeniach truskawki i innych roślin, drążąc w nich wąskie korytarze i doprowadzając do zasychania, osłabienia a nawet śmierci roślin.
Postacie dorosłe są obecne na plantacjach od końca maja, nie powodują jednak szkód na roślinach. Ich żerowanie ma miejsce na nadziemnych częściach roślin, są to nie mające większego znaczenia niewielkie wyżerki i uszkodzenia liści. Niekiedy postacie dorosłe mogą uszkadzać kwiaty, jednak żer ten również nie ma zazwyczaj ekonomicznego znaczenia.
Szkodliwość szkodników glebowych
Niszczenie przez stadia larwalne (pędraki, drutowce i opuchlaki) systemu korzeniowego objawia się pogarszającym się stanem części nadziemnych roślin. Pierwszym, widocznym objawem żerowania jest utrata wigoru, gwałtowne więdnięcie, a często placowe zasychanie wielu roślin. Drutowce mogą również uszkadzać owoce, wgryzając się do nich. Larwy szkodników glebowych często wędrują na plantacjach wzdłuż rzędów, powodując zamieranie sąsiadujących ze sobą roślin. Pędraki i drutowce są szczególnie groźne na najmłodszych plantacjach, szczególnie, w pierwszym roku po założeniu, natomiast opuchlaki największe szkody wyrządzają na plantacjach starszych. W przypadku tych szkodników ich występowaniu sprzyja zachwaszczenie plantacji. Obecność i żerowanie larw na korzeniach roślin może stać się przyczyną zamierania nawet ponad 90% roślin.
Monitoring plantacji
W lustracji pola na obecność szkodników glebowych należy skontrolować 2m2 powierzchni pola, poprzez pobranie prób gleby z 32 dołków (o wymiarach 25 x 25 x30 cm -głębokość).
Próg zagrożenia
Zagrożeniem dla roślin jest obecność 1 pędraka lub drutowca oraz 10 larw opuchlaków
Zwalczanie
Obecnie nie ma zarejestrowanych środków umożliwiających zwalczanie żerujących w glebie pędraków i drutowców. Możliwe jest zwalczanie osobników dorosłych i larw opuchlaków po zbiorze owoców opryskując rośliny i glebę pod nimi za pomocą preparatu Mospilan 20 SP w dawce 0,3 kg/ha.
…
Dr hab. Katarzyna Golan, dr hab. Edyta Górska-Drabik, Katedra Entomologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
————————————–
Jest to fragment komunikatu wysłanego do Grupy Truskawkowej, w ramach funkcjonowania systemu doradczego oferowanego przez firmę Osadkowski SA. Komunikaty dotyczące ochrony nawożenia i agrotechniki w uprawie truskawek są wysyłane uczestnikom Grupy Truskawkowej, którzy zgłosili swoje uczestnictwo w systemie doradczym w roku 2016. Z Grupą Truskawkową można się skontaktować pod adresem e-mail: grupatruskawkowa@osadk
