Kwestia plonowania, a co za tym idzie dochodowości plantacji, nierozerwalnie związana jest ze zdrowotnością truskawek. Rośliny porażone przez licznie zagrażające im choroby nie są produktywne. Zagrożeniami i sposobami ich diagnozowania zajmuje się Karolina Felczak-Konarska z Instytutu Agronomicznego Fertico. Przy okazji różnych wystąpień ten zimy przekazała ciekawe informacje w tym zakresie.
Zagrożenia dla truskawek
Grupa patogenów porażających truskawki jest liczna, ale raczej stała, w poszczególnych latach zmienia się natomiast ich nasilenie. Szczególnie trudna jest diagnostyka zagrożeń dla systemu korzeniowego. Stwierdzenie „gołym” okiem obecności patogenów bywa trudne lub wręcz niemożliwe, nawet dla specjalistów – informowała Karolina Felczak-Konarska podczas Konferencji Truskawkowo-Malinowej w Małej Wsi. Patogeny glebowe rozprzestrzeniają się stosunkowo łatwo, czemu sprzyja m.in. niekontrolowany obrót sadzonkami, brak właściwego płodozmianu czy przebieg pogody. Niepowodzenia w uprawach często jednak są także skutkiem wyboru niewłaściwej odmiany, nieprawidłowego nawożenia czy błędów w odchwaszczaniu. Problemem bywa też nieregularne nawadnianie. Zdarza się, że dochodzi do infekcji utajonych – objawów porażenia nie widać, ale odbija się ono na uzyskanym plonie.
Najczęstsze problemy truskawek
Na plantacjach truskawek diagnozowane jest około 45 patogenów. Ich wystąpienie związane jest z wieloma czynnikami, różne mogą być też źródła ich pochodzenia. Dlatego tak ważne okazują się badania zarówno roślin, jak też gleby – podkreślała Karolina Felczak-Konarska podczas Konferencji Truskawkowej na TSW 2022. W analizach wykonanych w 2021 roku najczęściej stwierdzanym patogenem grzybowym był sprawca zgnilizny korzeni i koron, grzyb Pestalotiopsis clavispora (Neopestalotiopsis clavispora). To nowy w Polsce patogen, po raz pierwszy stwierdzony w 2018 roku. Niestety, szybko stał się powszechnym zagrożeniem plantacji truskawek i może być równie niebezpieczny jak Phytophthora cactorum. Warto wiedzieć, że objawy wywoływane przez te dwa patogeny są bardzo podobne i w praktyce nie do odróżnienia „gołym okiem”. W przypadku podejrzenia występowania tej nowej choroby konieczne jest skorzystanie z testów molekularnych. Spośród bakterii na plantacjach truskawki najczęściej stwierdzane są Agrobacterium tumefaciens oraz Pseudomonas spp., a z grupy lęgniowców – Phytophthora cactorum oraz P. fragariae stanowiące duże zagrożenie nie tylko na plantacjach polowych, ale również w uprawie pod osłonami.
Znaczenie diagnostyki
Prawidłowa diagnostyka pozwala na określenie nie tylko choroby, ale i czynnika, który ją wywołał, a dzięki temu możliwe jest precyzyjne dobranie sposobu rozwiązania problemu. Wśród metod diagnostycznych są m.in. tradycyjna biologiczna, serologiczne, molekularne czy biochemiczne. Warto pamiętać, że objawy choroby mogą różnić się w poszczególnych sezonach, a dodatkowo, coraz częściej dochodzi do sytuacji niestandardowych powodowanych, na przykład, kumulacją zagrożeń. Znaczenie wyboru odpowiedniej metody diagnostycznej jest więc nie do przecenienia, w kontekście utrzymania roślin w dobrej zdrowotności, która umożliwia uzyskanie obfitego i dobrego jakościowo plonu.
Tutaj na uwagę zasługuje badanie roślin w technologii DNAexpress. Ta metoda została w tym roku nagrodzonych w konkursie im. Prof. Szczepana Pieniążka w ramach TSW 2022. DNAexpress to metoda badania materiału roślinnego, która pozwala na bardzo szybkie i dokładne ustalenie sprawca danych objawów chorobowych. Więcej w materiale filmowym:
link text