Według wstępnych szacunków GUS zbiory z krzewów owocowych w sadach oraz na plantacjach jagodowych wyniosą niespełna 620 tys. ton, co jest wynikiem wysokim, gdyż aż o ponad 9% lepszym niż w roku poprzednim. Poniżej najważniejsze informacje zawarte w raporcie oraz krótkie komentarze do nich.
Wyższa produkcja mimo przeciętnych warunków pogodowych
Produkcję owoców miękkich oceniono wstępnie na niespełna 620 tys. t, czyli o 9,3% więcej niż w roku poprzednim. Większość plantacji krzewów owocowych zimowlę przetrwała w dobrej kondycji. Pojawiły się nieliczne uszkodzenia mrozowe, których powstanie przypadł głownie na początku kwietnia bieżącego roku. Tego typu sytuacje obserwowano głownie na plantacjach malin, truskawek i porzeczek. Kwitnienie większości gatunków, mimo nieznacznego opóźnienia spowodowanego chłodną wiosną, było obfite. Niestety, wystąpiły okoliczności ograniczające liczbę zawiązanych owoców, takie jak z jednej strony susza a z drugiej lokalnie bardzo silne i gwałtowne opady gradu i występujące niekiedy ulewne deszcze.
Truskawki ilościowo na plusie
Największy wpływ na stan truskawek zdaniem analityków GUS miała susza, która wystąpiła na początku okresu wegetacyjnego a także w trakcie kwitnienia. Dojrzewające owoce były natomiast narażone na występowanie upałów. Niedoboru pracowników sezonowych skłania część ogrodników do porzucenia produkcji surowca dla przetwórstwa na rzecz prowadzenia plantacji nastawionych na zaopatrzenie świeżego rynku, w tym również, a może zwłaszcza na zbiór przyspieszony. Rośnie także popularność produkcji truskawek w późniejszych niż tradycyjnym terminie z odmian powtarzających owocowanie. Rośnie powierzchnia uprawy truskawek na rynnach jak i na zagonach wypełnionych substratem. GUS ocenia, że łączna produkcja truskawek wyniesie ok. 185 tys. t, czyli aż o 18,8% więcej niż przed rokiem. Mówi się również o tym, że zbiory owoców do przemysłu były znacznie niższe od zapotrzebowania, co mogą potwierdzać wartości importu truskawek do celów przetwórczych – szacuje się, że do czerwca tego roku do Polski sprowadzono (głównie z Egiptu) około 22 tysiące ton mrożonych truskawek.
Maliny też niby lepiej, ale…
Ze względu na wysokie ceny skupu malin w 2021 r. rośnie zainteresowanie ogrodników uprawą tego gatunku. Konsekwencją jest wzrost powierzchni plantacji jak i utrzymanie ich w stosunkowo dobrej kondycji. Z uwagi na niesprzyjające warunki pogodowe z początku roku, poziom produkcji malin odmian tzw. letnich nie był wysoki. Susza przekładała się na opadanie zawiązków, a bardzo wysokie temperatury powietrza przyczyniały się do zasychania roślin oraz owoców. Znacznie lepiej zdaniem specjalistów z centralnej organizacji statystycznej zapowiadają się plony odmian powtarzających owocowanie. Łączne zbiory malin oszacowali oni wstępnie na aż niespełna 111 tys. t. To o 7% więcej niż w poprzedniej kampanii. Kwestią otwartą pozostaje, czy przy chłodnej jesieni i aktualnych cenach za owoce plantatorzy faktycznie dostarczą wszystkie możliwe do zebrania owoce do zakładów i podmiotów wyspecjalizowanych ich skupem i zagospodarowaniem. Szacunek przedstawiony przez GUS wydaje się nieco optymistyczny.
Dyskusyjne szacunki nt. porzeczek
Produkcję porzeczek ogółem (czarnych i kolorowych łącznie) GUS szacuje wstępnie na 151,5 tys. t. Jeżeli przewidywanie to ziści się, to będzie to wolumen nieprzekraczający wielkości zbiorów z roku 2021. Plon porzeczek czarnych został oszacowany na ok. 104 tys. t. To o 9% mniej niż GUS podawał za rok ubiegły. Obie wartości wydają się silnie kontrowersyjne, zdaniem części ekspertów branżowych wyższe od stanu rzeczywistego. Porzeczek kolorowych zebrano zdaniem przedstawicieli GUS 47 tys. t, tj. niemal o 27% więcej. Wzrost produkcji faktycznie był zauważalny, zwłaszcza w przypadku porzeczki czerwonej sprzedaż nie przebiegała w pewnych okresach płynnie. Mniejsza podaż czarnej porzeczki wynikała z silnych opadów kwiatów oraz zawiązków owoców z powodu występowania suszy i zbyt wysokich temperatur. W poprzednich latach z uwagi na dekoniunkturę rynkową część plantacji zlikwidowano, a wiele innych kwater zaniedbano, ograniczając ich produktywność.
Inne istotne gatunki
Zbiory borówki wysokiej oszacowano na prawie 64 tys. t, czyli o ok. 15% więcej niż w 2021 r. Choć być może faktycznie zaznaczył się wzrost w skali kraju, to jednak wielu plantatorów raportowało niższe zbiory. Plonowanie agrestu oceniono, podobnie jak w roku ubiegłym, na niespełna 9,8 tys. t. Z uwagi na niskie stawki oferowane przez skupy dużo plantacji jest obecnie zaniedbanych, zaś jakość zbieranych owoców odbiega od tej z lat, gdy produkcja była jeszcze dochodowa.
Plonowanie pozostałych owoców z krzewów owocowych została oszacowana na ponad 88 tys. t. Najistotniejszymi gatunkami w tej kategorii owoców są aronia, której ceny w tym roku zdaniem wielu plantatorów były poniżej kosztów produkcji oraz jagoda kamczacka. Autorzy GUS-owskiego raportu stwierdzają, że w niewielkim aczkolwiek zauważalnym stopniu zwiększa się znaczenie produkcji winogron. Zdaniem części ekspertów z tego segmentu ogrodniczej branży zmiany klimatyczne sprawiają, że Polska staje się coraz lepszym miejscem do produkcji wysokiej jakości win.
