Zagadnienia związane z zakładaniem nowych plantacji oraz cięciem borówki były głównym tematem zorganizowanego w Holandii w dniach 10 i 11 grudnia spotkania z cyklu Blueberry School Fall Creek. W jego trakcie eksperci podzieli się zwoją wiedzą z zakresu uprawy borówki, a następnie w praktyce zaprezentowali jak należy ciąć borówkowe krzewy.
W ciągu dwóch dni w spotkaniach zorganizowanych przez Fall Creek w Holandii wzięło udział około 500 plantatorów borówki z całej Europy. Była to dobra okazja do pozyskania praktycznej wiedzy o uprawie, ale również wymiany międzynarodowych doświadczeń pomiędzy uczestnikami.
Nowe plantacje powinny być dobrze zaplanowane
Jednym z prelegentów był Adrian Wallbridge z Fall Creek, który przypomniał o czynnikach, które należy uwzględnić wybierając stanowisko pod uprawę borówki. Jest to przede wszystkim położenie, temperatura, wiatr, rodzaj gleby i jej zdolność do odprowadzania wody. Umiejscowienie plantacji w miejscy gdzie jest ryzyko zastoisk mrozowych, będzie narażało krzewy na przemarzanie. Równie ważne ssą wiatry, które mogą uszkadzać pędy młodych roślin (wyłamywanie i obtarcia) oraz zwiększać ryzyko wymarzania roślin w okresie zimy. Można im zapobiegać zakładając wiatrochrony naturalne lub sztuczne. Bardzo ważna z punktu widzenia plantacji jest dostęp do wody i jej jakość. Szczególnie ważnym parametrem będzie pH wody i zawartość wodorowęglanów. W przypadku wody o pH powyżej 6 konieczne będzie jej zakwaszanie. Także sama gleba powinna być poddana szczegółowej ocenie. W tym celu należy wykonać analizę gleby by sprawdzić jej parametry. Nieprzydatne pod uprawę borówki będą gleby ciężkie, zlewane, gdzie zalegać może woda. Bardzo ważne jest więc zapewnienie dobrego drenażu, by nadmiar wody mógł być odprowadzony (np. w głębsze warstwy gleby). Na glebach które nie nadają się pod uprawę borówki można rośliny posadzić w pojemnikach, co zresztą jest z powodzeniem praktykowane w wielu krajach. Zakładając plantację trzeba będzie liczyć z szeregiem dodatkowych inwestycji związanych z przygotowaniem sprawnego systemu nawadniania i nawożenia a często dodatkowymi inwestycjami, np. w tunele czy systemy ochrony przed przymrozkami.
Zasady cięcia borówki
Andrea Pergher z Fall Creek przypomniał po co i jak należy wykonywać cięcie borówkowych krzewów. Najgorszą sytuacją jest zaniechanie cięcia, gdyż wówczas pędy szybko się starzeją, w konsekwencji owoce drobnieją a z czasem następuje spadek plonowania. Coroczne cięcie będzie natomiast pobudzało krzewy do wzrostu, a młode pędy regularnie wymieniane zapewnią dobrej jakości owoce. Generalnie w pełni owocujący krzew powinien być zbudowany z 6-8 pędów podstawowych, które również należy regularnie wymieniać. Spośród nowych pędów wyrastających jako odrosty korzeniowe powinno się pozostawić 1-2, które zastąpią pędy stare i usuwane. Specjalista zwracał też uwagę na to jakie pędy i pąki powinno się pozostawić w górnej, owoconośnej części krzewów. Powinny to być przede pędy tegoroczne, na szczycie których jest 3-5 pąków kwiatostanowych a poniżej zlokalizowane są pąki liściowe. Taki układ zapewni dobry balans wegetatywno-generatywny (ilość liści do ilości owoców).
Nauka cięcia w praktyce
Uczestnicy spotkania podzielni na grupy wzięli udział w praktycznych warsztatach cięcia borówkowych krzewów pod okiem specjalistów. Pokazano jak formować i ciąć młode krzewy, które dopiero zaczynają owocować oraz jak prowadzić krzewy starsze, które wymagają często intensywnego cięcia i regularnej wymiany pędów. Mariusz Padewski informował jak w kilku prostych krokach wykonać cięcie krzewów. Zwracał uwagą na to by formować je by przestrzeń, w której będą znajdowały się owoce, była na poziomie rąk zbieraczy – nie za nisko i nie za wysoko. Utrzymanie luźnego pokroju krzewów zapewni zaś zarówno dobrą ich jakość, równomierne dojrzewania oraz dobry dostęp do owoców dla zbieraczy. Tnąc krzewy borówki, należy myśleć już w przód – jak będą wyglądały w okresie zbiorów ale też jak zachowają się w kolejnym roku – mówił Mariusz Padewski. Przypomniał, że ciecie jest też ważnym zabiegiem fitosanitarnym, gdyż w jego trakcie usuwane są pędy chore lub uszkodzone przez mróz. Utrzymanie luźnego pokroju krzewów wpływa też na ich dobre wietrzenie i szybkie obsychanie po opadach deszczu – to zaś ogranicza ryzyko infekcji ze strony patogenów grzybowych.