Optymalizacja żywienia jest jednym z najważniejszych elementów decydujących o naturalnej odporności truskawki na choroby i szkodniki. Naturalną barierą chroniącą rośliny przed infekcją patogenów i żerowaniem szkodników jest dobrze zbudowana i odpowiednio wzmocniona epiderma.
W budowie naturalnej odporności roślin na choroby i szkodniki szczególną rolę odgrywa wapń będący głównym składnikiem budulcowym. Pierwiastek ten w roślinie m.in. stabilizuje struktury lignino-celulozowe ściany komórkowej oraz przyspiesza jej drewnienie, dzięki czemu wzrasta odporność roślin na infekcje chorobowe. Wśród plantatorów dominuje pogląd, iż utrzymanie właściwego odczynu ryzofory jest równoznaczne z zapewnieniem roślinom optymalnych ilości dostępnego wapnia. Jednak wyniki analizy gleby z polowych upraw truskawki wykonane metodą ogrodniczą (tzw. uniwersalną) wskazują, iż optymalny odczyn ryzosfery nie jest równoznaczny z optymalną zawartością przyswajalnego wapnia. Wyniki te jednoznacznie wskazują na konieczność uwzględnienia wapnia w diagnostyce potrzeb nawożenia roślin ogrodniczych. W żywieniu wapniem ważnym elementem jest również zapewnienie roślinom stałej i równomiernej wilgotności ryzosfery, co jest czynnikiem warunkującym optymalne pobieranie oraz alokacje tego pierwiastka do części nadziemnych. Niektóre badania naukowe wskazują również na możliwość poprawy odporności truskawki na szarą pleśń poprzez wykonanie oprysków roztworem chlorku wapnia (Wójcik i Lewandowski 2003). W tym wypadku czynnikiem ograniczającym możliwość infekcji jest zarówno wapń jak i chlor.
Nie mniej ważnym zabiegiem poprawiającym odporność roślin na choroby i szkodniki jest umiejętne zastosowanie nawozu krzemowego. Rola krzemu w budowie odporności roślina na stres biotyczny polega głównie na wzmocnieniu odporności mechanicznej epidermy poprzez wytworzenie warstwy wykrystalizowanej krzemionki tuż pod kutikulą. Warunkiem odpowiedniej efektywności wykorzystania krzemu jest dobór odpowiedniego nawozu oraz wykonanie kilku zblokowanych zabiegów od wczesnej wiosny.
Istotnym czynnikiem zwiększającym odporność roślin na choroby i szkodniki jest wykonanie bloku zabiegów siarką. Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego przebiegu przemian azotu i powstawania białek. Niedobór siarki powoduje wzrost koncentracji w komórkach niskocząsteczkowych połączeń azotowych, co sprzyja rozwojowi grzybów patogenicznych.
Spośród mikroskładników pokarmowych najważniejszymi dla utrzymania optymalnej odporności na choroby jest optymalne odżywienie roślin miedzią, manganem oraz cynkiem. Właściwości biobójcze i biostabilizujące tych pierwiastków są z powodzeniem wykorzystywane przy ochronie roślin w uprawach ekologicznych, w których dobór chemicznych środków grzybobójczych jest mocno ograniczony.
Dr hab. Zbigniew Jarosz, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Źródło: Materiały TSW 2017, więcej informacji z tych targów będzie można znaleźć w najbliższym numerze czasopisma „Jagodnik” 3/2017 – jeśli jeszcze nie masz zamów prenumeratę.
