Obecny sezon potwierdza, że jakość umożliwia uzyskanie dobrej ceny. Ale „nie wszystko złoto, co się świeci” – rosnące koszty produkcji sprawiają, że rentowność wymaga dziś szczególnej uwagi. Precyzyjne zarządzanie, trafny dobór odmian dostosowanych do technologii i warunków pogodowych, planowanie i wiedza to kluczowe filary sukcesu. Coraz większe znaczenie mają też nowoczesne metody wykorzystywane w hodowli i to właśnie im poświęcamy wiele miejsca w tym letnim numerze.
Ważne sprawy
Elektroniczna ewidencja zabiegów
Od 1 stycznia 2026 roku wchodzi w życie zmiana w ewidencjonowaniu stosowania środków ochrony roślin. Dotychczasowa forma papierowa w postaci zeszytu (notatnika) zostaje zastąpiona formą elektroniczną. W praktyce oznacza to, że każdy zabieg będzie musiał zostać wpisany do systemu, z podaniem nazwy zastosowanego preparatu, jego dawki, działki, na której został użyty, oraz uzasadnienia potrzeby. Malkontenci twierdzą, że to nowy dodatkowy i niepotrzebny obowiązek, realiści zaś uważają, iż skutecznie ograniczy często będące problemem nieprawidłowości.
Truskawka
Jakie były ostatnie sezony w produkcji wczesnych truskawek
Truskawki krajowe są dla naszego konsumenta bardzo atrakcyjnym, tzw. pierwszym owocem, po który Polacy chętnie sięgają już od wczesnej wiosny. Mimo że na rynku w zasadzie od początku roku można kupić truskawki z południa Europy czy Północnej Afryki, to jednak dopiero te pierwsze nasze polskie owoce budzą prawdziwe emocje kupujących. Od dobrych paru lat trendy te dostrzegają nasi plantatorzy, stąd obserwujemy dynamiczny rozwój upraw truskawek pod osłonami, zarówno w tunelach wysokich czy niskich, jak i pod folią perforowaną lub agrowłókniną. I wielu z nich żywi nadzieję, że wczesne truskawki dobrze „zapłacą” oraz pozwolą uzyskać godziwy zarobek w praktyce w każdym sezonie. Gdy przeanalizuje się jednak ostatnie 6 sezonów (włącznie z obecnym), można dostrzec znaczne rozbieżności w kształtowaniu się cen truskawek mniej więcej od połowy kwietnia do początku czerwca, a więc w okresie, kiedy trwa podaż wczesnych owoców spod różnego rodzaju osłon.
Technologia, genotypy i odmiany przyszłości
W ostatnich latach holenderska firma hodowlana Fresh Forward przeszła znaczną transformację. Odłączenie się od Uniwersytetu Wageningen i przejęcie całkowitej własności przez czterech producentów sadzonek – obecnych właścicieli tej firmy, którzy tworzą przedsiębiorstwo Fragaria Holland – otworzyło drzwi do komercjalizacji i umiędzynarodowienia działalności. Rozmawiając z przedstawicielem firmy Ronniem Kerstenem (fot. 1), uzyskałem kompleksowy obraz obecnych jej działań oraz wizji rozwoju w kontekście oferowanych, a także nowych, dopiero testowanych na plantacjach towarowych odmian truskawki.
Polskie odmiany truskawki – smak to priorytet
Tegoroczne spotkanie w szkółce Hortplant było okazją nie tylko do poznania najnowszych osiągnięć hodowlanych tej firmy, ale też do ciekawych rozmów. W hodowli prowadzonej pod kierunkiem Jerzego Dominikowskiego uzyskano już pierwsze sukcesy i wdrożenia komercyjne. Zarejestrowane dotychczas odmiany truskawki owocujące tradycyjnie to: ‘Holy’, ‘Hobby’, ‘Hortensja’, ‘Honorata’ oraz pierwsza polska odmiana powtarzająca owocowanie – ‘Hossa’. Udało mi się porozmawiać z hodowcą na temat nie tylko dotychczasowych osiągnieć w Jego pracy, ale też planów na dalszą przyszłość.
Pozytywnie zaskoczyły
Za nami kolejna edycja Truskawkowych Inspiracji, które odbyły się 14 czerwca w Hornigach, w gospodarstwie Mateusza i Magdaleny Włodarczyków. Na pokazowej plantacji zgromadzono 30 odmian truskawki, co prawdopodobnie uplasowało ją w gronie największych na świecie kolekcji prezentowanych w warunkach produkcyjnych. Dzięki odpowiedniemu poprowadzeniu nawożenia i zabiegów agrotechnicznych, właściwie wszystkie kreacje pokazały swoje mocne strony. Prezentuję te, które zdaniem gospodarzy spotkania, szczególnie się wyróżniły.
Węgorki znów zagrożeniem dla plantacji
W uprawie truskawek straty ekonomiczne mogą być wywoływane przez nicienie kilku gatunków. Większość badań dotyczących oceny zagrożenia uprawy przez te szkodniki opiera się na analizach gleby, które zwykle wykonuje się przed założeniem plantacji, aby wykluczyć obecność guzaka północnego (Meloidogyne hapla), korzeniaka szkodliwego (Pratylenchus penetrans) czy niszczyka zjadliwego (Ditylenchus dipsaci). Od wielu lat nie zwraca się jednak uwagi na zagrożenie związane z żerowaniem węgorków (Aphelenchoides spp.), choć są one szeroko rozpowszechnione na całym świecie.
Nowe otwarcie pod szkłem – truskawki zamiast róż
W obliczu rosnących kosztów energii wiele gospodarstw ogrodniczych zmuszone jest do poszukiwania nowych kierunków rozwoju. Taką drogę wybrała Aneta Haba, producentka z południowo-wschodniej Polski. Po latach uprawy róż zdecydowała się na produkcję truskawek pod osłonami. Jej pierwsze doświadczenia z uprawą w szklarni na rynnach powtarzającej owocowanie odmiany ‘Karima’ pokazują potencjał tej technologii.
Co się dzieje z odmianą ‘Rumba’ w sezonie 2025
‘Rumba’ to niewątpliwie cały czas jeszcze królowa odmian truskawki, ale – jak w przypadku każdej królowej – może zbliża się jej abdykacja. Kilka sezonów wstecz była najbardziej perspektywiczną truskawką i cieszyła się dużym zainteresowaniem ze strony plantatorów, w związku z jej plennością oraz możliwością uzyskania jakościowych owoców przy odpowiednim prowadzeniu plantacji. Już w ubiegłym roku pojawiły się jednak pewne sygnały dotyczące problemów na części plantacji tej odmiany. Niestety, sezon 2025 w wielu jej uprawach tunelowych przyniósł rozczarowanie. Co się dzieje z tą odmianą, czy to już koniec okresu jej świetności?
Truskawkowe tunele u podnóża Łysogór
Jacek Czekaj i jego syn Piotr prowadzą plantację truskawek w tunelach u podnóża Gór Świętokrzyskich, w otulinie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Są jedynymi producentami w rejonie Bielin, którzy postawili na uprawę truskawek pod osłonami na przyspieszony zbiór oraz odmian powtarzających owocowanie. Wprowadzenie tych systemów uprawy pozwala im na oferowanie konsumentom owoców wysokiej jakości w terminach nieodbiegających od tych, w których truskawki sprzedają największe krajowe ośrodki ich produkcji.
Malina
Sadzonki z przyszłością – australijskie doświadczenia
W lutym 2025 roku miałam przyjemność uczestniczyć w międzynarodowej konferencji BerryQuest oraz poprzedzającym ją wyjeździe studyjnym, podczas którego odwiedziliśmy stację doświadczalną firmy Driscoll’s w północnej Tasmanii i z bliska przyjrzeliśmy się produkcji materiału szkółkarskiego.
Korzyści z automatyzacji tuneli
W obliczu rosnących wymagań rynku dotyczących jakości owoców oraz przy niestabilnych warunkach atmosferycznych producenci roślin jagodowych coraz częściej sięgają po rozwiązania technologiczne usprawniające prowadzenie uprawy. Automatyzacja obsługi tuneli foliowych nie jest już tylko wygodą, ale staje się realną koniecznością. Jakie korzyści przynosi wdrożenie nowoczesnych systemów sterowania klimatem w tunelach i czy inwestycja ta się opłaca? Wiele praktycznych informacji w tym zakresie przedstawiono podczas tegorocznego szkolenia pt. „ Tunelowe Inspiracje”.
Jak zadbać o uprawę w tunelach
Produkcja tunelowa malin, ale też innych owoców jagodowych to z jednej strony duża inwestycja, którą trzeba dobrze skalkulować, zaplanować i przeprowadzić, a z drugiej – szansa na lepszej jakości owoce, wyższe plony i tym samym większe zarobki. Szkolenie pod tytułem „Tunelowe Inspiracje”, które odbyło się 16 maja w gospodarstwie Konrada Kozakiewicza w Michałowie koło Płońska, poza aspektem technicznym związanym z tunelami (czyt. str. 51), dało możliwość pozyskania informacji na temat uprawy malin pod osłonami. Dużo miejsca poświęcono trzem odmianom – ‘Enrosadira’, ‘Serena’ i ‘Malling Bella’ – które są uprawiane w tym gospodarstwie i zdobywają wśród polskich plantatorów coraz większą popularność.
Malinowe Factory – miejsce, w którym uczymy się podejmować decyzje
Przyjedź na tegoroczny finał projektu Malinowe Factory, który odbędzie się 6 września w Karczmiskach koło Opola Lubelskiego, i dowiedz się, jak nie utopić pieniędzy w uprawie malin zarówno tej prowadzonej tunelach, jak i polowej – mówi dr Paweł Krawiec. W jego gospodarstwie od kilkunastu lat prowadzona jest ocena różnych odmian oraz technologii uprawy malin.
Aktualności
Atrakcje dla klientów
Firma Timac Agro Polska od lat zaskakuje klientów nie tylko innowacyjnymi produktami nawozowymi i biostymulującymi, ale również wieloma dodatkowymi benefitami. Wśród tych ostatnich niewątpliwą atrakcją jest Wielka Majówka Timac Agro, która w tym roku miała swój finał 6 maja w Łodzi.
Borówka wysoka
Co dalej z kosztami produkcji w uprawie gruntowej
Z punktu widzenia typowego konsumenta borówki jej uprawa w gruncie wydaje się z pozoru dość prosta i niedroga. Wystarczy znaleźć, tak jak od „zawsze” sądzono, wystarczająco kwaśną glebę, posadzić rośliny i poczekać parę lat na owocowanie. Tymczasem przy obecnej konkurencji oraz wymaganiach – nawet nie tyle rynku, ile związanych z handlem detalicznym – plantator musi ponieść niezwykle wiele nakładów, które niezależnie od skali produkcji bardzo silnie obciążają gospodarstwo tzw. kosztami stałymi.
Plantatorzy borówki na spotkaniu w Skierniewicach
Przedsezonowe spotkanie członków Stowarzyszenia Polskich Plantatorów Borówki miało miejsce 24 czerwca w Skierniewicach. Było okazją do tego, by poznać najnowsze inwestycje i osiągnięcia Instytutu Ogrodnictwa-PIB. Na poletkach doświadczalnych można było z kolei zobaczyć najnowsze klony hodowlane borówki, efekt pracy prowadzonej przez prof. dr. hab. Stanisława Plutę.
Rumuńskie odmiany
W Rumunii hodowlę borówki wysokiej rozpoczęła w 1982 roku dr Paulina Mladin w Instytucie Badawczym Uprawy Roślin Owocowych (RIFG) w Pitesti – Mărăcineni, a program ten prowadzony był przez ponad 30 lat, aż do czasu przejścia tej hodowczyni na emeryturę. Wieloletnie prace zaowocowały bogatym i różnorodnym materiałem genetycznym, znajdującym się na różnych etapach oceny i selekcji wartościowych mieszańców i klonów hodowlanych w doświadczeniach porównawczych oraz w kulturach tkankowych. W tym okresie wyhodowano 9 rumuńskich odmian borówki wysokiej, które są dostępne dla plantatorów i amatorów.
Porzeczka
Czerwone i czarne deserowe i dla przetwórstwa
„Porzeczkowy zawrót głowy” to cykliczne wydarzenie organizowane na plantacji dr. Piotra Baryły w Piotrowicach Wielkich w województwie lubelskim. W tym roku odbyło się 18 czerwca i dla przybyłych na miejsce plantatorów było okazją do zapoznania się z programami nawożenia i ochrony porzeczek czarnych i czerwonych. Podczas spotkania omówiono zabiegi z tego zakresu oraz inne istotne aspekty związane z trudnym sezonem 2025, począwszy od szkód mrozowych i regeneracji roślin po ograniczenia w stosowaniu acetamiprydu.
.
Winiarstwo
Pielęgnacja winnicy latem
Okres letni jest czasem intensywnej pracy dla plantatorów winorośli i winiarzy. Część działań jest kontynuacją czynności rozpoczętych wiosną, po ruszeniu wegetacji. Prawidłowe i terminowe wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych decyduje o wysokości i jakości zbieranych plonów. Latem należy także pamiętać o monitoringu winnicy związanym z jej stanem fitosanitarnym i odżywieniem krzewów. To wreszcie czas bezpośrednio poprzedzający zbiór winogron, niezbędny na przygotowanie się do jego sprawnego przeprowadzenia.
Ochrona
Przędziorek chmielowiec w jagodnikach – eskalacja, błędy i skuteczna strategia IP
W ostatnich latach plantatorzy coraz częściej sygnalizują rosnący problem z przędziorkiem chmielowcem w uprawach jagodowych. W artykule analizuję nieoczywiste czynniki sprzyjające rozwojowi populacji tego szkodnika oraz omawiam skuteczne rozwiązania zintegrowanej ochrony, dostosowane do realiów polskich upraw.
Targi i konferencje
Jagodowe rozwiązania i technologie
Za nami 42. edycja Targów Macfrut, które po raz kolejny pobiły rekord frekwencji. Była to znakomita okazja do zapoznania się z ciekawymi rozwiązaniami dotyczącymi szeroko pojętej branży jagodowej. Duży udział w tegorocznym wydarzeniu miały przedsiębiorstwa związane z odnawialnymi źródłami energii oraz zajmujące się robotyzacją i automatyzacją procesów uprawy, przechowywania i dystrybucji, ale nie zabrakło również firm nawozowych i grup producenckich, przede wszystkim z krajów basenu Morza Śródziemnego.
