Kolejna ciepła zima spowodowała, że sprawca amerykańskiego mączniaka agrestu przetrwał ten okres w praktyce bez strat. Wszystko wskazuje na to, że będzie to kolejny mączniakowy sezon. Jedyną skuteczną metodą zwalczania tej choroby jest obecnie ochrona chemiczna.
Kiedy jest najgroźniejszy?
Amerykański mączniak agrestu jest chorobą grzybową, która poraża wiele gatunków z rodzaju Ribes, np. agrest, czarną i czerwoną porzeczkę. Głównym źródłem infekcji pierwotnych wiosną są zarodniki workowe uwalniające się z otoczni utworzonych na porażonych częściach roślin agrestu i porzeczek. Pojawienie się objawów w postaci mączystego nalotu grzybni i zarodników konidialnych jest początkiem infekcji wtórnych, które mogą doprowadzić do gwałtownego rozprzestrzeniania się choroby. Sucha i ciepła pogoda sprzyja rozwojowi amerykańskiego mączniaka agrestu.
Wiosną na młodych, rozwijających się wierzchołkowych liściach i pędach pojawiają się białe, pylące plamy, na początku nieliczne, a następnie coraz liczniejsze. Przy silnym porażeniu całe wierzchołkowe przyrosty mogą zostać pokryte obfitym mączystym nalotem grzybni z zarodnikami konidialnymi. Porażeniu ulegają również owoce – dotyczy to głównie agrestu. Z czasem biała grzybnia na roślinach agrestu ciemnieje, a nalot robi się zwarty, wojłokowaty i tworzą się w nim małe ciemne punkty – otocznie grzyba. Silnie porażone krzewy mają zahamowany wzrost, co skutkuje zmniejszeniem plonu w kolejnym sezonie. Wierzchołki porażonych pędów zamierają, liście nie wyrastają, ulegają deformacji oraz wcześnie opadają. Owoce porażone przez amerykański mączniak tracą wartość handlową, czasami w miejscu plam pękają i gniją. Patogen ten jest bardzo groźny w matecznikach i szkółkach czarnej porzeczki.
Mączniak prawdziwy wykazuje zdolność do zakażenia roślin w szerokim zakresie temperatury i wilgotności. Zarodniki mogą kiełkować bez kropli wody. Zarodnikowaniu i rozprzestrzenianiu zarodników grzyba sprzyja ciepła (temperatura 15-27°C) i sucha pogoda. Infekcjom sprzyja natomiast wysoka wilgotność powietrza – niekoniecznie musi być to deszcz, wystarczy rosa lub utrzymująca się mgła.
Zwalczanie
Do działań profilaktycznych należy zakładanie plantacji z odmian odpornych na tego patogena, ważne jest zwalczanie chwastów oraz unikanie nadmiernego zagęszczenia roślin na plantacji, co daje się uzyskać poprzez właściwe nawożenie oraz regularne usuwanie nadmiaru pędów. Jednym z preparatów zarejestrowanych do zwalczania amerykańskiego mączniaka agrestu jest fungicyd Yamato 303 SE, którego substancję aktywną stanowi tiofanat metylowy, dobrze pobierany również w niskich temperaturach – środek może być stosowany już w chwili, gdy temperatura przekracza 5°C. Wykazuje działanie systemiczne i przeznaczony jest do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego.
Na plantacjach, na których występuje największe zagrożenie ze strony mącznika prawdziwego agrestu, zabiegi zapobiegawcze należy rozpocząć w przypadku agrestu tuż przed lub w okresie kwitnienia, a porzeczki – mniej więcej 2 tygodnie później, i kontynuować co 10-14 dni, w zależności od tempa rozwoju roślin, przebiegu pogody i stosowanych fungicydów, z zachowaniem karencji. W ochronie agrestu i młodych plantacji porzeczki konieczne są także zabiegi po zbiorach, aby nie dopuścić do porażenia wierzchołków młodych pędów.
Gdy korzysta się z fungicydu Yamato 303 SE, warto pamiętać o szerokim zakresie jego rejestracji w uprawie roślin jagodowych, takich jak: truskawka, poziomka, porzeczka czarna, porzeczka czerwona, porzeczka biała, agrest, malina, jeżyna i borówka wysoka.
Rośliny jagodowe, w uprawie których preparat Yamato 303 SE ma rejestrację do zwalczania poszczególnych chorób
Gatunek | Zwalczana choroba | Dawka | Termin stosowania |
Truskawka, poziomka | mączniak prawdziwy, biała plamistość liści truskawki, szara pleśń | maksymalna dla jednorazowego zastosowania: 1,5 l/ha zalecana dla jednorazowego zastosowania: 1,2-1,5 l/ha | Od fazy początku rozwoju kwiatostanu – na dnie rozety ukazują się pąki kwiatowe – do pełni fazy kwitnienia – otwarte kwiaty drugiego i trzeciego rzędu, opadają pierwsze kwiaty, przed rozwojem zawiązków owoców (BBCH 51-65) lub bezpośrednio po zbiorach (BBCH >89) |
Porzeczka czarna, porzeczka czerwona, porzeczka biała | amerykański mączniak agrestu, biała plamistość liści porzeczki, opadzina liści porzeczki, szara pleśń | maksymalna dla jednorazowego zastosowania: 1,5 l/ha zalecana dla jednorazowego zastosowania: 1,2-1,5 l/ha | Od fazy początku rozwoju kwiatostanu – pąki kwiatowe zamknięte w jasnobrązowych łuskach – do końca fazy kwitnienia – wszystkie płatki opadły, przed rozwojem zawiązków owoców lub bezpośrednio po zbiorach (BBCH 51-69 i po 89) |
Agrest | amerykański mączniak agrestu, opadzina liści porzeczki | maksymalna dla jednorazowego zastosowania: 1,5 l/ha zalecana dla jednorazowego zastosowania: 1,2-1,5 l/ha | Od fazy początku rozwoju kwiatostanu – pąki kwiatowe zamknięte w jasnobrązowych łuskach – do końca fazy kwitnienia – wszystkie płatki opadły, przed rozwojem zawiązków owoców lub bezpośrednio po zbiorach (BBCH 51-69 i po 89) |
Malina, jeżyna | zamieranie pędów maliny, szara pleśń | maksymalna dla jednorazowego zastosowania: 1,5 l/ha zalecana dla jednorazowego zastosowania: 1,2-1,5 l/ha | Od fazy początku rozwoju kwiatostanu – pąki kwiatowe zamknięte w jasnobrązowych łuskach – do końca fazy kwitnienia, wszystkie płatki opadły, przed rozwojem zawiązków owoców lub bezpośrednio po zbiorach (BBCH 51-69 i po 89) |
Borówka wysoka | szara pleśń, zgorzel pędów, zamieranie pędów, antraknoza borówki | maksymalna dla jednorazowego zastosowania: 1,5 l/ha zalecana dla jednorazowego zastosowania: 1,2-1,5 l/ha | Od fazy początku rozwoju kwiatostanu – pąki kwiatowe zamknięte w jasnobrązowych łuskach – do końca fazy kwitnienia, wszystkie płatki opadły, przed rozwojem zawiązków owoców lub bezpośrednio po zbiorach (BBCH 51-69 i po 89) |