Panujące w ostatnich sezonach wysokie temperatury, połączone z gwałtownymi opadami deszczu i wysoką wilgotnością powodują, że coraz większym problemem na plantacjach truskawek staje się antraknoza. Dodatkowo coraz większa liczba nowych odmian truskawek wprowadzonych do uprawy w ostatnich latach wykazuje wysoką podatność na porażenie tym patogenem.
Sprawca choroby
Sprawcą antraknozy są grzyby z rodzaju Colletotrichum, które są przyczyną dużych strat w plonie z powodu gnicia owoców. Antraknoza objawia się na wszystkich organach oraz we wszystkich fazach rozwojowych truskawki. Najwcześniej objawy choroby pojawiają się na ogonkach liściowych, szypułkach kwiatowych i rozłogach. Są to wydłużone i lekko zapadnięte plamy gnilne o szarym zabarwieniu z odcieniem brunatnym. W warunkach wysokiej wilgotności, w centralnej części plam pojawiają się różowawo zabarwione skupienia zarodników konidialnych. W wyniku obrączkowania ogonków liściowych, szypułek kwiatowych i rozłogów dochodzi do ich więdnięcia i zamierania. Dochodzi również do zamierania nieukorzenionych sadzonek. Porażone liście nie zamierają stając się źródłem infekcji dla rozwijających się kwiatów, zawiązków i owoców. Zakażeniu mogą ulegać pąki kwiatowe, ale najbardziej wrażliwe są w pełni otwarte kwiaty. Po infekcji kwiaty szybko brązowieją i zasychają. Jeśli w czasie kwitnienia wystąpi ciepła i wilgotna pogoda, wówczas może dochodzić do zamierania całych kwiatostanów (fot. 1).
Infekcja podczas rozwoju owocu prowadzi do zahamowania wzrostu porażonej tkanki i powoduje deformacje (fot. 2). Plamy na zielonych owocach są ciemne, brązowo-brunatne, suche i zapadnięte (fot. 3). Zazwyczaj plamy gnilne pojawiają się na dojrzewających owocach. W początkowym okresie są jasnobrązowe i wodniste. Następnie stają się okrągłe, ciemnobrązowe i lekko zapadnięte, a ich tkanka jest jędrna i sucha. Plamy z czasem mogą rozszerzyć się na cały owoc. Wilgotne warunki wywołują pojawienie się na plamach pomarańczowych skupień zarodników konidialnych.
Fot. 3. Objawy antraknozy na owocach 
Fot. 2. Zainfekowane przez C. acutatum zawiązki
Groźnym etapem w rozwoju choroby jest infekcja korony. Dochodzi do niej w efekcie przerastania grzyba z porażonych ogonków i rozłogów lub poprzez zarodniki konidialne, które rozprzestrzeniają się podczas deszczu. Pierwotne objawy widoczne są na przekroju podłużnym skróconej łodygi. Widoczna jest wówczas brunatno czerwona zgnilizna z pojawiającym się czasem łososioworóżowym zabarwieniem (fot. 4). Wtórne objawy porażenia korony to więdnięcie i zamieranie roślin.
Źródło wtórnych infekcji stanowią zarodniki konidialne tworzące się na porażonych organach. Kiełkowanie i rozprzestrzenianie się zarodników następuje w czasie deszczowej i wietrznej pogody. Optymalne warunki rozwoju infekcji to temperatura powietrza powyżej 20°C (25-28°C), wilgotność względna powietrza powyżej 90% oraz utrzymanie się mokrej powierzchni rośliny przez dłuższy czas (około 10-12 godzin). Podczas doświadczenia prowadzonego na Uniwersytecie w stanie Iowa obserwowano kiełkowanie zarodników konidialnych w temperaturze 26°C przy 100% wilgotności w ciągu 3 godzin po inokulacji.
Najsilniejsze infekcje roślin obserwowane są zwykle w miejscach obniżenia terenu oraz w sezonach upalnych, przy temperaturze powyżej 25°C. Dlatego podczas przygotowywania pola pod plantację warto wyrównać teren, zachowując niewielki spadek w celu odprowadzania nadmiernej ilości opadów. Rozważnym zabiegiem będzie również likwidacja podeszwy płużnej, co dodatkowo uniemożliwi powstawanie wodnych rozlewisk na plantacji.
Zapobieganie i zwalczanie antraknozy
Powinno opierać się na kompleksowej strategii obejmującej różne rozwiązania. W strategii zwalczania antraknozy ma znaczenie wiele elementów jak zdrowy materiał szkółkarski, ograniczania źródła infekcji podczas przygotowania pola czy też pielęgnacji gleby. Do tych elementów dochodzi prawidłowy program ochrony, czyli program oparty na różnych fungicydach (w celu rotacji substancji aktywnych), co przeciwdziała powstawaniu form odpornych patogenów, stosowanych we właściwym czasie i z odpowiednią częstotliwością.
Obecnie do zwalczania antraknozy w uprawie truskawek w Polsce zarejestrowane są m.in. Switch 62,5 WG w dawce 0,8 l/ha, Scorpion 325 SC w dawce 1,0 l/ha, oraz Geoxe 50 WG w dawce 0,5 kg/ha.
Fungicyd Switch 62,5 WG, używany powszechnie przeciwko szarej pleśni i antraknozie, posiada wiele wyróżniających go cech decydujących o wysokiej skuteczności tego produktu. Są to: działanie wgłębne i powierzchniowe, 2 substancje czynne zapobiegające uodpornieniu się patogenu, bardzo wysoka skuteczność, doskonałe uzupełnienie w zwalczaniu groźnych chorób (szara pleśń, antraknoza), szybkie wchłanianie przez liście i łodygi, szybkie przemieszczanie (ksylem) i działanie interwencyjne oraz długotrwałe działanie zapobiegawcze. Dodatkowo stosowanie Switch pozytywnie wpływa na zdrowotność owoców po zbiorze jednocześnie nie zmieniając ich prawidłowego smaku czy zapachu.
Preparat Scorpion 325 SC wysoką efektywność zwalczania uzyskuje dzięki cechom tego preparatu, do których należą: szybkie wchłanianie przez liście i łodygi, szybkie przemieszczanie (ksylem), działanie układowe, szybkie działanie interwencyjne, działanie miejscowe i systemiczne, długotrwałe działanie zapobiegawcze oraz pozytywny efekt dodatkowy – efekt „zielonego liścia”. Scorpion 325 SC w truskawce zwalcza również mączniaka prawdziwego, białą plamistość liści oraz nekrozy powodowane przez grzyb Gnomonia comari.
Wykorzystywany do ochrony przed szarą pleśnią preparat Geoxe 50 WG zwalcza jednocześnie antraknozę. Preparat ten, zgodnie z rejestracją może być stosowany także po kwitnieniu, a z uwagi na to, iż zawiera tylko jedną substancję aktywną, może być wykorzystany do tworzenia programów ze zmniejszoną ilością pozostałości.
Dobrze skonstruowany program ochrony przed antraknozą powinien być intensywny i dopasowany do przebiegu pogody. Pierwsze zabiegi powinny być wykonane najpóźniej na początku kwitnienia, a w przypadku aury sprzyjającej infekcjom jeszcze wcześniej. Bardzo skutecznym preparatem, który bardzo dobrze zwalcza zarówno antraknozę jak i szarą pleśń, i który można wykorzystać już na początku kwitnienia, jest Switch. Następne zabiegi należy wykonywać co 5-7 dni. Należy pamiętać, że Switch można stosować maksymalnie 3 razy w sezonie, a optymalnym rozwiązaniem jest rotowanie preparatów tak, aby kolejny zabieg był wykonany preparatem zawierającym substancje aktywne z innych grup chemicznych. Podczas planowania zabiegów warto zwracać uwagę na prognozowane upalne okresy oraz przelotne opady, które będą zwiększały presję ze strony grzyba powodującego antraknozę.
Niezmiernie ważne jest także, aby ochronę truskawki przeciwko antraknozie kontynuować także po okresie kwitnienia, aż do zbiorów, zwłaszcza w okresach ciepłej czy upalnej pogody.
W materiale wykorzystano m.in. zalecenia dotyczące zwalczania antraknozy, opublikowane w czasopiśmie „Jagodnik” 3/2020 w artykule pt. „Antraknoza – rosnące zagrożenie w uprawie”, którego autorami są dr Paweł Krawiec i dr Beata Hetman
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Materiał promocyjny firmy Syngenta
…………………………………………………………………………………………..
