Ptaki najbardziej mają wykształcony zmysł wzroku, a kąt ich widzenia sięga prawie 360°. Ich wyjątkowa spostrzegawczość sprawia, że potrafią bardzo szybko reagować w sytuacji gdy dostrzegą zagrożenie w postaci drapieżników. Mogą być to ptaki drapieżne, ale równie sylwetki. Tę zależność można wykorzystać na plantacjach owocowych, zwłaszcza borówki wysokiej, gdzie owoce są bardzo chętnie zjadane są przez ptaki.
O ochronie plantacji przed ptakami warto rozpocząć odpowiednio wcześnie. Warto bowiem wiedzieć, że ptaki które założą gniazda na plantacji lub w jej pobliżu, zostają tam do momentu wykarmienia młodych, jak również później, zwłaszcza gdy mają dostęp do pożywienia. Kolejnym zagrożeniem są ptaki wędrowne, zwłaszcza te, które przemieszczają się w licznych stadach (np. szpaki nawet po kilka tysięcy osobników) i gdy znajdą pożywienie na plantacji owoców mogą spowodować duże szkody.
Zwłaszcza w tym roku widać dużą presje ptaków, które już na początku sezonu powodowały duże szkody w sadach czereśniowych, na plantacjach truskawek czy jagody kamczackiej. Największym zagrożeniem dla ptaków są ptaki drapieżne zwłaszcza jastrzębie, sokoły czy krogulec. Duże plantacje borówki można chronić przed szkodliwym ptactwem wynajmując sokolnika, który monitoruje plantacje i w momencie zauważenia ptaków zbliżających się do plantacji wypuszcza drapieżnika. Takie rozwiązanie sprawdza się bardzo dobrze ale nie dla każdego jest dostępne, poza tym jest dość kosztowne.
Makiety ptaków drapieżnych
Ciekawą propozycją jest system opracowany przez firmę Stop-ptakom.pl. Proponuje ona makiety ptaków drapieżnych, które unosząc się nad plantacją imitują lot drapieżników i odstraszają drapieżne ptactwo. Makieta ptaka drapieżnego może być zawieszona na wysokim maszcie (14 m) przedłużeniem którego jest linka (10 m) z zaczepionym do niej latawcem. W czasie wiatru latawiec podrywa się do góry i unosi nad plantacją – oczywiście ograniczonym jej obszarem, czyli maksymalnie 1 ha. Zasięg ochrony można znacząco zwiększyć mocując makietę ptaka drapieżnego do nadmuchanego helem balonu, który wynosi latawiec na wysokość 25-30 m. Balon unosi się w górę, a pod wpływem wiatru latawiec wprawiony zostaje w ruch naśladując ruch ptaków drapieżnych. W taki sposób można chronić obszar nawet 2-3 hektarów. Takie rozwiązanie okazuje się bardziej skuteczne bowiem, na większej wysokości silniejsze są ruchy powietrza.
Bardzo dobrym rozwiązaniem może być również połączenie metody wizualnej z metodą biosoniczną, czyli systemem dźwiękowym emitującym głosy przerażonych ptaków lub głosy drapieżników. Wówczas ten system zapewnia ochronę w godzinach porannych czy wieczornych, kiedy zazwyczaj jest bezwietrznie, podczas gdy później w ruch wprawione zostają latawce, sylwetka drapieżnych ptaków odstrasza ptactwo.
Roboty nad plantacją
Na przeciw problemom związanym ze szkodliwym ptactwem na plantacjach wychodzi również firma AS Robotics. Fascynująca biologia ptaków uświadomiła nam, że stworzenia te najbardziej boją się ich naturalnych przeciwników, czyli powietrznych drapieżników. Ponadto, mają one niesamowity zmysł wzroku. Przede wszystkim oczy ptaków są umieszczone po obu stronach głowy, dzięki czemu ich pole widzenia wynosi aż 300°. Liczba włókien nerwowych w ptasim nerwie wzrokowym wynosi 2,4 mln, u człowiek jest ich o połowę mniej. Co najciekawsze, u większości ptaków narządy wzroku przewyższają ich masę mózgu. Dostrzegają szybciej i szybciej reagują na zagrożenie. Jednym słowem – na ptaki najlepiej działają bodźce wzrokowe – przypomina Rafał Krawczyk, pomysłodawca i twórca latających robotów do odstraszania ptaków. Firma opracowała roboty, będące odwzorowaniem sokoła wędrownego – naturalnego drapieżnika w królestwie ptaków. W ten sposób powstał robot bioniczny naśladujący sokoła wielkością, upierzeniem, sylwetką, a także poruszaniem się w naturalnym środowisku jakim jest powietrze. Został on wykonany z materiałów kompozytowych m.in. z włókna węglowego, które charakteryzuje się doskonałym stosunkiem wytrzymałości do masy.
Dzięki temu, robot jest wytrzymały na eksploatację. Urządzeniem można sterować zarówno manualnie za pomocą radia, jak i autonomicznie poprzez wyznaczenie na tablecie trasy przelotu i miejsca lądowania. Istnieje możliwość dostosowania obszaru pracy robota do wielkości konkretnej plantacji. Pierwsze próby na plantacjach borówki wysokiej wskazują na zasadność tego rozwiązania, choć w praktyce potrzebna jest osoba, która będzie sprawować nadzór nad lotem „drapieżnika” i ewentualnie sterować torem jego lotu. Niemniej jednak zastosowanie tego dalece posuniętego technologicznie rozwiązania, jest mocno uzasadnione – zwłaszcza że w grę wchodzi dorobek ciężkiej pracy nierzadko kilku lat.
