W Stanach Zjednoczonych borówka jest drugim najpowszechniej uprawianym gatunkiem roślin jagodowych. Zbiory owoców wzrosły tam w ciągu mniej niż 30 lat z 45 000 ton pozyskiwanych rocznie w latach 90-tych do 339 000 ton owoców zebranych w 2019 r. Tamtejsi naukowcy podejmują działania idące w kierunku stworzenia genetyki, która z jednej strony pozwoli na uzyskanie roślin dogodnych do towarowej uprawy, a z drugiej owoców, które spełnią oczekiwania wymagającego, choć i bardzo chłonnego rynku.
Odporne na uszkodzenia mechaniczne w trakcie zbioru
Naukowcy z Jednostki Badań nad Produkcją Roślin Ogrodniczych i Udoskonalaniem Genetycznym (HPCGIR) w Corvallis w stanie Oregon opracowują nowe odmiany nie tylko borówki, ale także jeżyny, czerwonej maliny, czarnej maliny i truskawki. W przypadku borówek koncentrujemy się na poprawie okresu przydatności do spożycia owoców, tak aby docierały one do konsumentów niezmiennie jędrne i smaczne – powiedziała Claire Luby, genetyk roślin HCPGIR. Dodała, że oznacza to również dążenie do opracowania nowych kreacji borówek, które okażą się bardziej przystosowane do zbioru kombajnami. Owoce dotychczas uprawianych odmian w północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych mają tendencje do odgniatania się w trakcie zbioru maszynowego. C. Luby wierzy, że oprócz modyfikacji samego sprzętu także czynnik genetyczny odgrywa tu ważną rolę. Poprawa przydatności borówek do kompletnej mechanizacji prac na plantacji jest więc potrzebna.
Odporne na chorobę wirusową
Innym wyzwaniem dla C. Luby i jej współpracowników jest opracowanie odmiany lub odmian odpornej na chorobę zwaną Blueberry Shock Virus (BlShV). Poraża ona rośliny w Oregonie i w Kolumbii Brytyjskiej. Pierwsze przypadki jej wystąpienia stwierdzono też już w amerykańskich stanach Michigan i Pensylwanii. Roznoszą ją owady zapylające wraz z pyłkiem kwiatowym, a objawy uwidaczniają się wiosną. Badamy różne rośliny borówki, aby zrozumieć podłoże genetyczne tego wirusa, który może znacząco redukować plony uzyskiwane przez ogrodników. Mamy nadzieję, że wykorzystamy spostrzeżenia z tego projektu do opracowania nowych odmian, które będą zupełnie lub przynajmniej w większej mierze odporne na tę chorobę – tłumaczy naukowiec. BlShV wywołuje roczne straty w uprawach na poziomie 34-90% na północno-zachodnim wybrzeżu Pacyfiku, w zależności od stopnia porażenia plantacji.
Dlaczego prace hodowlane są tak ważne?
Borówki należą do jednych z najczęściej spożywanych owoców w Stanach Zjednoczonych i zapewniają konsumentom ważne korzyści odżywcze i prozdrowotne. Ich produkcja ma również znaczenie gospodarcze dla gospodarki tego regionu USA, gdyż stany Waszyngton i Oregon to największa strefa produkcyjna borówek w tym północnoamerykańskim kraju. Naukowcy łączą tradycyjną hodowlę roślin z genomiką, aby znaleźć odpowiednią mieszankę genetyczną dla swoich odmian. Ich programy hodowli roślin wykorzystują tradycyjne techniki pobierania pyłku z jednej rośliny i używania go do zapylania innej o uzupełniających się wzajemnie właściwościach. Następnie badacze określają, czy potomstwo tych krzyżówek ma nowe cechy, które spełniają cele programów hodowlanych. Dzięki połączeniu standardowych metod hodowlanych z genomiką możliwe jest uzyskanie o wiele większego zasobu informacji genetycznych o roślinach. Może ono zostać wykorzystane do potencjalnego przewidywania, czy potomstwo z danej krzyżówki powinno wykazać poszukiwane cechy zanim rośliny wysadzone zostaną na polu do dalszej propagacji. To ważne, ponieważ pozwala przyspieszyć proces hodowlany. Hodowla nowych odmian borówki metodami wyłącznie tradycyjnymi może zająć ponad 20 lat od momentu pierwszego krzyżowania do czasu, gdy konsument będzie mógł zjeść pierwsze owoce z powstałej komercyjnej uprawy. Kolejne cele jakie stawiają przed sobą naukowcy to opracowanie borówek, które wymagać będą mniej środków chemicznych do zwalczania chorób grzybowych, co będzie lepsze zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla wyników finansowych wypracowywanych przez plantatorów.
Źródło: Blueberries Consulting
