Przygotowanie pasiek do zimy

Choć termometry wskazują wciąż wysokie wartości, a na pasieczyskach i w ich pobliżu panuje ruch, pszczoły szykują się już do zimowli. Dla pszczelarza to czas wykonywania ostatnich prac w celu przygotowania owadów do zapylania jagodników w kolejnym sezonie.

Łącznie rodzin

Łączenie rodzin pszczelich może być konieczne, gdy zachodzi obawa o niedostateczną ich liczebność lub nieodpowiednią strukturę wiekową owadów. W obu przypadkach istnieje ryzyko, że nawet wyleczona z warrozy i prawidłowo zakarmiona na zimę rodzina nie dotrwa do wiosny. Łączenie najłatwiej jest przeprowadzić stawiając ule na sobie, przedzielając zasiedlające je rodziny arkuszem z gazety (metoda tzw. „na gazetę”). W kartce oddzielającej korpusy z pszczołami z różnych rodzin wykonać można kilka małych otworów, które owady będą powiększać, mieszając się przy tym. W tym czasie wyrówna się ich zapach i owady z różnych społeczności nie będą ze sobą walczyć. Aby spowolnić zgrywanie papieru można go zrosić wodą ze spryskiwacza. Matkę pszczelą starszą lub ze słabszej rodziny przed łączeniem można uzunąć, choć nie jest to konieczne – jedna z nich i tak zostanie zlikwidowana przez pszczoły. W zdecydowanej większości przypadków w połączonym ulu przy życiu pozostaje młodsza, lepiej rokująca matka.

Układanie gniazd na zimę

Układając gniazda na zimę najlepiej jest kierować się liczbą plastrów z czerwiem. O tej porze roku w ulach wciąż jest mnóstwo pszczół, jednak pamiętać należy że duża ich część umrze przed nastaniem zimy. Jeśli w połowie września czerw jest na np. 4 plastrach do rodzinę taką, choćby zajmowała pełny korpus, zazimować można na maks. 6 ramkach. Po zakarmieniu można dołożyć na skraj gniazda ramkę z węzą pełniącą funkcję zatworu lub zatwór. Generalnie lepiej jest, gdy ilość pozostawionych na zimę plastrów jest minimalnie za mała niż wówczas, gdy jest ich zbyt wiele. W takim przypadku nieobsiadane plastry mogą pleśnieć. Co gorsza, złożony na nich pokarm może okazać się niedostępny dla zimującego kłębu. Zdarzają się przypadki śmierci głodowej pszczół pomimo zapasów zimowej paszy w ulach.

Leczenie

Wrzesień to czas na ostateczne rozprawienie się z warrozą. To także pora, gdy pszczelarz zyskuje niedopuszczone do użycia w okresie pozyskiwania miodu rozwiązania. Katalog zarejestrowanych do użytku przeciw warrozie preparatów, refundowanych przez KOWR, prezentuje poniższa tabela:

Pewne obawy budzi także nosemoza. Nosema apis uwidacznia się niekiedy wczesną wiosną. Objawy to ślady kału na przedniej stronie ula, na wylotku. W skrajnych przypadkach pszczoły brudzą wnętrze ula, a niekiedy ostry porzebieg choroby prowadzi do śmierci rodziny pszczelej. W poprawnie zazimowanych rodzinach, wyleczonych od warrozy, o dobrej strukturze wiekowej i nie niepokojonych w trakcie zimowli ryzyko wystąpienia biegunek jest jednak znikome. Można je dodatkowo obniżyć podając pszczołom na etapie przygotowania ich do zimowli dawkę syropu cukrowego z wywarem z kory dębu lub aplikując specjalistyczne preparaty, np. HiveAlive.

Karmienie na zimę

Pszczoły w okresie zimowli nie spożywają dużych ilości paszy. Ten stan rzeczy diametralnie zmienia się, gdy rozpoczyna się wychów wiosennych pokoleń, co przypada na koniec stycznia. Wówczas owady podnoszą temperaturę w centralnej części gniazda do poziomu ok. 35°C bez względu na warunki panujące na zewnątrz uli. Tegoroczna chłodna wiosna zaoferowała pszczołom bardzo mało godzin w których mogły na bieżąco uzupełniać zapasy potrzebne do wytwarzania ciepła i mleczka pszczelego do karmienia larw. Warto więc przypomnieć tabelę z normami zaopatrzenia ( w kg) rodziny pszczelej w zapasy zimowe:

To orientacyjne wielkości. Warto pamiętać, że w przypadku najbardziej plennych linii niektórych ras mogą okazać się niewystarczające. W praktyce przyjmuje się, że jeżeli w plastrze o najmniejszej ilości zapasów pas poszytego pokarmu nad miejscem w którym uwiąże się zimowy kłąb wynosi 12-15 cm, jedzenia pszczołom nie powinno zabraknąć.