Odmiany borówki amerykańskiej różnią się między sobą pod względem smaku, wielkości owoców oraz odporności na choroby. Dzięki ich uprawie ogrodnicy mogą wybierać rośliny najlepiej dopasowane do swoich potrzeb i warunków uprawy. Warto zainteresować się najlepszymi odmiana tego gatunku, które wyróżniają się doskonałą jakością owoców oraz wysoką efektywnością plonowania. Nowe odmiany borówki amerykańskiej wprowadzane na rynek często oferują jeszcze lepsze parametry uprawowe.
Borówki to jedne z najbardziej cenionych owoców na świecie, zarówno ze względu na smak, jak i wartości odżywcze. W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój rynku tych owoców, co jest możliwe za sprawą nowych, coraz to lepszych odmian, nowych regionów z uprawą roślin tego gatunku.
Nowe osiągnięcia w hodowli
Nowe osiągnięcia w hodowli borówki amerykańskiej przyciągają uwagę zarówno profesjonalnych ogrodników, jak i amatorów ogrodnictwa. Intensywne prace hodowlane prowadzą do poprawy smaku, wielkości owoców, ich trwałości oraz odporności na choroby. Naukowcy opracowują nowe odmiany, które lepiej przystosowują się do warunków klimatycznych i glebowych, co skutkuje wyższymi plonami oraz lepszą jakością owoców.
Wśród najnowszych osiągnięć można wymienić odmiany borówki o szybkim okresie wchodzenia w okres owocowania, dużych, smacznych i trwałych owocach. Takie innowacje sprawiają, że uprawa nowej generacji borówek cały czas jest atrakcyjna i opłacalna dla producentów korzystających z nowej genetyki.
Popularne odmiany borówki
Popularne odmiany borówki amerykańskiej uprawiane na polskich plantacjach to m.in. Duke i Bluecrop. Duke to jedna z pierwszych odmian, które dojrzewają, charakteryzująca się dużymi, słodkimi owocami oraz wysoką odpornością na choroby. Wymaga gleby o odczynie lekko kwaśnym i dobrze przepuszczalnej.
Bluecrop to kolejna popularna opcja, znana z wysokiej wydajności oraz dobrego smaku owoców. Jest bardziej odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne niż Duke. Odmiana ta koło Duke jest najpopularniejszą odmianą na polskich plantacjach.
W ostatnich latach na plantacjach borówkowych coraz więcej sadzi się nowych odmian są to: Calypso, Chandler, Draper, Cargo, Last Call, Liberty, Megas Blue, Legacy, Titanium, Top Shelf, czy Valor. Wiele z tych odmian ocenianych jest na terenie Lubelszczyzny, gdzie realizowany jest projekt „Borówkowe Factory”.
W ostatnich sezonach z coraz większym uznaniem wprowadzane są do uprawy odmiany z hodowli realizowanej przez firmę Fall Creek. Interesująco zapowiadają się też nowe odmiany borówki pochodzące m.in. z hodowli realizowane przez polską szkółkę Ciepłuchów.
Tabela. Termin zbioru, plonowanie oraz masa owoców odmian borówki w projekcie Borówkowe Factory, w latach 2022-2024
| Odmiana | Termin początku zbiorów | Średni plon z rośliny (kg) | Masa 100 owoców (g) | ||||||
| 2022 r. | 2023 r. | 2024 r. | 2022 r. | 2023 r. | 2024 r. | 2022 r. | 2023 r. | 2024 r. | |
| Aurora | 30.08. | 19.08. | 16.08. | 0,56 | 1,3 | 1,5 | 212 | 167 | 160 |
| Bluecrop | 25.07. | 21.07. | 13.07. | 0,28 | 1,0 | 1,6 | 170 | 182 | 152 |
| Calypso | 25.07. | 31.07. | 13.07. | 1,40 | 3,3 | 4,9 | 256 | 296 | 303 |
| Cargo | 26.07. | 31.07. | 13.07. | 1,51 | 2,1 | 3,0 | 222 | 245 | 200 |
| Chandler | 6.08. | 7.08. | 2.08. | 0,63 | 0,5 | 0,98 | 238 | 373 | 306 |
| Clockwork | 22.07. | 28.07. | 9.07. | 0,63 | 0,7 | 1,7 | 154 | 160 | 172 |
| Draper | 20.07. | 12.07. | 3.07. | 1,02 | 2,0 | 1,5 | 239 | 207 | 156 |
| Duke | 9.07. | 7.07. | 21.06. | 0,65 | 2,4 | 2,0 | 214 | 189 | 200 |
| Last Call | 25.08. | 19.08. | 17.08. | 0,93 | 1,9 | 1,7 | 248 | 213 | 166 |
| Liberty | 20.08. | 7.08. | 2.08. | 1,18 | 1,9 | 2,1 | 216 | 203 | 202 |
| Megas Blue | 20.07. | 12.07. | 3.08. | 0,99 | 2,1 | 2,1 | 232 | 240 | 229 |
| Titanium | – | – | 13.07. | – | – | 1,0 | – | – | 190 |
| Top Shelf | 24.07. | 7.08. | 13.07. | 0,48 | 1,3 | 1,76 | 246 | 313 | 272 |
| Valor | 25.07. | 28.07. | 13.07. | 2,25 | 2,8 | 4,0 | 284 | 286 | 300 |
| Arabella | – | – | 9.07. | – | – | 0,22 | – | – | 314 |
| Loretto | – | – | 12.07. | – | – | 0,89 | – | – | 310 |
| Luna | – | – | 13.08. | – | – | 0,19 | – | – | 290 |
| Peachy | – | – | 10.07. | – | – | 0,03 | – | – | 280 |
Wymagania uprawowe borówki
Wczesne odmiany borówki amerykańskiej potrzebują odpowiednich warunków do wzrostu i owocowania. Kluczowym aspektem jest pH gleby, które powinno wynosić 4,5–5, 5. Należy regularnie kontrolować ten parametr oraz stosować odpowiednie nawozy kwasotwórcze. Nawadnianie roślin jest istotnym elementem; muszą one mieć stały dostęp do wody, zwłaszcza w okresie owocowania.
Co więcej, zaleca się korzystanie z systemów nawadniających, takich jak kroplowe czy deszczownice. W zakresie nawożenia warto wybierać preparaty dedykowane borówkom, bogate w azot i potas. Ochrona przed szkodnikami i chorobami to kolejny ważny temat – należy monitorować stan zdrowotny roślin oraz stosować środki ochrony zgodnie z zaleceniami producentów.
Tradycyjny system zakładania plantacji borówki polegała na wyoraniu głębokich bruzd, które później wypełniano materią organiczną (mieszaniną torfu, kory, trocin, zrębek w różnych proporcjach) i w tak przygotowane podłoże wysadzano rośliny. Taki system dobrze sprawdzał się na stanowiskach, gdzie występują lekkie przepuszczalne gleby i nie ma nigdy problemu z utrzymywaniem się zastoisk wodnych.
Bardzo ciekawie obecnie zakłada się nowe plantacje w gospodarnie Państwa Wilczewskich na Podlasiu (czytaj „Jagodnik” 1/2025). Praktykuje się tam obecnie system uprawy na podwyższonych zagonach. By je przygotować, usypuje się dość wysoki zagon (około 40-50 cm) z przygotowanego wcześniej podłoża. Jest to mieszanina torfu, kompostu i różnych frakcji kory i zrębek pozyskiwanych z materiału leśnego. Na 1 ha zużywa się około 400 m3 materiału. Na tak przygotowanych zagonach ustawia się dopiero doniczki z roślinami i wówczas obsypuje je kolejną porcją przygotowanego podłoża. W kolejnym etapie boki zagonów osłania się pasami agrotkaniny. Dolne krawędzie tkaniny ściółkującej są wciskane w ziemię u podstawy zagonów (specjalnym frezem), podczas gdy górne krawędzie spina się na górnej części zagonu drucianymi klamrami.
Wielu producentów w ostatnim czasie korzysta również przy zakładaniu plantacji z produktów węglowych od firmy Carbohort. W taki właśnie sposób zakładał plantacje w 2024 roku Mateusz Janeczek w Jasieńcu koło Trzciela (woj. Lubuskie). W wyorane rowy pod poszczególne rzędy najpierw był aplikowany 5% roztwór Carbohumicu w ilości około 1000 l/ha. Następnie w tak przygotowane rowy aplikowany był węgiel brunatny Carbomat. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskano efekt bardzo trwałego użyźnienia gleby i dobrego jej napowietrzenia. Również Carbomat podany pod korzeń borówki będzie długo utrzymywał wodę oraz składniki pokarmowe.
Produkty na bazie węgla brunatnego sprawdzają się również na już istniejących plantacjach (zarówno ściółka z Carbomatu jak i coroczne aplikacje Carbohumicu wiosną i jesienią).
Wraz z dążeniem do intensyfikacji upraw borówki coraz więcej plantacji zakładanych jest w pojemnikach. Za takim system uprawy przemawia tu nieprzydatna do uprawy borówki gleba. Rośliny z reguły sadzi się w donicach o pojemności 35 l. Uprawa w donicach staje się coraz popularniejsza w wielu krajach, gdyż pozwala zapewnić wyrównane i jednorodne warunki dla wzrostu roślin. Daje też możliwość utrzymania 100% obsady – gdy roślina umrze, można ją łatwo wymienić na inną. Poprzez precyzyjne nawadnianie i nawożenie można też w pełni kontrolować zasobność podłoża jak też wpływać na wzrost roślin poprzez komponowanie odpowiednio zbilansowanych pożywek. W tym celu warto jest kontrolować na bieżąco parametry w podłożu w donicach (EC, pH, wilgotność), ale też mierzyć przelew i jego parametry. Uprawiając borówki w pojemnikach, warto zaplanować system rusztowań podtrzymujących pędy.
Korzyści zdrowotne borówek amerykańskich
Borówki amerykańskie to nie tylko smaczny dodatek do diety, ale także źródło wielu korzyści zdrowotnych. Owoce borówki są bogate w witaminy, minerały oraz antyoksydanty, które wspierają organizm. Podobne cechy wykazują również różne odmiany malin. Spożywanie borówek korzystnie wpływa na zdrowie serca, dzięki flawonoidom obniżającym ciśnienie krwi i redukującym ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Wzmacniają one układ odpornościowy, co jest istotne w okresach zwiększonej zachorowalności. Ponadto wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe, co sprawia, że są pomocne w profilaktyce wielu schorzeń.
