Maliny przemysłowe – kondycja światowego rynku na dzień 26 sierpnia 2025 roku

Sytuacja na rynku malin przemysłowych w ostatnich miesiącach jest niezwykle dynamiczna. W wielu krajach, na skutek niekorzystnych warunków pogodowych, doszło wręcz do dramatycznego spadku produkcji. W innych zbiory oraz jakość owoców – dzięki zmianom technologicznym – utrzymują się na względnie dobrym poziomie. Dużo mówi się także o ciągle zmieniających się, czasami zbyt wysokich cenach malin przemysłowych, które mogą prowadzić do wycofywania przetworów malinowych z półek sklepowych. O aktualnej sytuacji w branży malin (głównie przemysłowych) rozmawiali 26 sierpnia członkowie Internationale Raspberry Organization (IRO).

Bułgaria

Jak informował Bozhidar Petkov ze Stowarzyszenia Producentów Malin w Bułgarii, rok 2024 był stosunkowo dobry – zebrano 3 200 ton malin. Około 70–80% trafiło do przemysłu, a 20–30% na świeży rynek. W 2025 roku sprzedaż owoców deserowych również kształtowała się na dobrym poziomie. Około 10% produkowanych tutaj malin zbiera się maszynowo, przy użyciu kombajnów importowanych z USA (marek Littau i Oxbo).

Kanada

Lisa Craig z BC Raspberry Industry Development przedstawiła dane dotyczące produkcji w Kanadzie za 2024 rok, gdyż tegoroczne zbiory nadal trwają. Pełne informacje będą dostępne pod koniec września. Wszystko jednak wskazuje, że plony będą wyższe niż rok temu, głównie dzięki zwiększeniu nasadzeń w latach 2023–2024.

• Struktura nasadzeń: ok. 23% na rynek deserowy, 77–87% do przetwórstwa.
• Zbiór maszynowy stanowi ok. 80%, a 20% to owoce na świeży rynek i IQF.

Tegoroczny sezon cechuje się wysokimi temperaturami i deficytem wody. W Kanadzie obowiązuje system licencji na ujęcia wody, restrykcyjnie egzekwowany, co utrudnia wielu plantatorom nawadnianie. Cena malin deserowych uzyskiwana przez rolników wynosi obecnie około 3,99 CAD/funt. Cen za maliny przemysłowe nie ujawniono – stanowią one tajemnicę kontraktów między zakładami a dostawcami.

Chile

Jak podkreślił Antonio Dominguez, prezes IRO i Stowarzyszenia Firm Spożywczych w Chile, około 73–75% malin w tym kraju trafia do przemysłu. Praktycznie nie istnieje eksport owoców deserowych – Chile jest zbyt odległe od głównych rynków.

W 2024 roku zebrano 25 400 ton malin, z czego 18 600 ton przeznaczono na mrożenie (eksport), a ok. 2 500 ton na koncentrat soku.

Rok wcześniej zbiory wyniosły tylko 16 000 ton, co oznacza wzrost o 58%.

W sezonie 2025/26 (grudzień–kwiecień) prognozuje się zbiory malin na poziomie ok. 30 000 ton.

Ze względu na bezpieczeństwo żywności, brak siły roboczej i potrzebę stabilnych dostaw, pojawiają się duże projekty plantacyjne: jedna inwestycja na 500 ha (zbiór maszynowy) oraz kilka mniejszych (50–100 ha). Wprowadzane są nowe odmiany, m.in. 'Wakefields’, 'Dolomia’, a także testowane są odmiany z serii Cascade. Uprawy rozwijają się głównie na południu kraju (chłodniejszy klimat, uprawy pod zbiór maszynowy). Problemem pozostaje niewystarczająca infrastruktura chłodnicza, co wymusza inwestycje w nowe mroźnie.

Chiny

Jak informował Tiger Lee, reprezentujący komitet ds. rozwoju produkcji malin w tym kraju, maliny w 2024 roku rosły tutaj na około 16 320 ha, a produkcja 75 300 ton, co daje średnią wydajność na poziomie 4,62 t/ha. Głównie odmiany w uprawie to 'Heritage’, 'Meeker’, 'Qiuying’, ’44hao’, ’36hao’, 'DGuo’ i inne.  Zdecydowana większość malin trafia tutaj do mrożenia – około 67 770 ton, na świeży rynek 3 765 t, do produkcji soków 2 259 t, a na puree – 1506 t. Tegoroczna aura i bardzo duża ilość opadów w czasie dojrzewania malin powoduje, że tegoroczne zbiory mogą być nieznacznie mniejsze od ubiegłrocnzyjh i wyniść 73 000 ton. Areał uprawy malin w CHinach cały czas jednak rośnie, szacuje się, że zwiększa się o około 10% rocznie. 

Wielka Brytania

W 2024 roku zbiory wyniosły 15 700 ton, z czego mniej niż 1% trafiło do przetwórstwa. Prawie całość produkcji przeznaczono na rynek krajowy jako owoce deserowe.

Sezon był dobry dzięki sprzyjającym warunkom. Plony z malin letnich (floricane) i upraw long cane były powyżej średniej. Trudności wystąpiły przy malinach primocane, szczególnie w czasie upałów.

Coraz więcej upraw jest zakładanych z sadzonek lub w technologii long cane – stabilniejsze plony, lepsza jakość, a przez to szybszy zbiór i dobra sprzedaż. Niestety w przypadku upraw zakładanych z sadzonek long cane plantatorzy narzekają na bardzo wysokie koszty założenia takiej uprawy, która zazwyczaj realizowana jest na jeden sezon – informowała Lisa Hutchings z brytyjskiej spółki Place UK.

Wciąż testowane są roboty do zbioru – wspierają plantatorów, ale nie rozwiązują problemu kosztów. Zdecydowana większość malin trafia na świeży rynek po cenach ok. 11,20 GBP/kg, a nadwyżki – do przetwórstwa, po znacznie niższych cenach.

Meksyk

W sezonie 2024/25 Meksyk wyeksportował 105 000 ton malin:

• ok. 10% w formie mrożonej,
• reszta – owoce świeże (rynek krajowy i eksport).

Od 2022 do 2024 roku areał upraw wzrósł o 7 065 ha. Eksport do USA spadł w ubiegłym sezonie o 3%, ale w nowym spodziewany jest wzrost o ok. 10%. Maliny trafiają do 26 krajów, głównie do USA, Kanady oraz do Europy (ok. 5 091 ton z tego najwięcej do Niemiec) – informowała Francis Hurtado z meksykańskiej organizacji Aneberries.

Łączna produkcja wynosi około 220 000 ton, z czego ok. 15 000 ton (10%) przeznaczane jest na mrożenie.

Polska

Specjalizuje się w produkcji malin przemysłowych kierowanych do produkcji: soków, koncentratu, puré, a także IQF. Spodziewana produkcja 2025 roku podana przez GUS na koniec lipca to 78 600 ton, jednak w ocenie Marka Pawlonki, sekretarz IRO trudno ocenić faktyczną wielkość zbioru malin przed końcem zbioru owoców z plantacji owocujących na pędach tegorocznych. Na faktyczną wielkość zbioru malin w dużym stopniu wpłyną zapewne owoce zbierane w tunelach. Z tych upraw większości trafiają jednak na rynek owoców deserowych. Choć są też gospodarstwa, gdzie na skutek trochę gorszej jakości owoców w tunelach lub braku wystarczającej liczby osób do pracy znaczna część owoców trafia na przemysł.
Trzeba zauważyć silny rozwój produkcji tunelowej, która z około 1 000 ha w 2023 roku mogła wzrosnąć przez ostatnie dwa sezony nawet o 500 ha (szacunek) i wynosić obecnie nawet 1500 ha. Plony z takich upraw wynoszą przeciętnie 15–20 t/ha. Dlatego produkcja wysokiej jakości malin deserowych ma już bardzo duży udział w całkowitej produkcji malin. Produkcja tunelowa malin w Polsce stała się dla wielu plantatorów pewniejszą alternatywą dla produkcji malin polowych. 
Obecnie dla producentów malin w gruncie z przeznaczeniem na przemysł największym wyzwaniem jest mechanizacja zbioru. Cały czas brakuje w Polsce odpowiednich odmian maliny, które można by wdrożyć do uprawy pod zbiór kombajnowy.
Jak informował M. Pawlonka, docelowo w Polsce będą, a może już są dwa segmenty:

1. Tunele – szybko rosną, dobra ekonomika.
2. Produkcja polowa – do utrzymania wolumenu potrzebny zbiór maszynowy (wzorce: Kanada/USA). Optymalna skala dla efektywnej mechanizacji to ~40 ha łącznie (np. 20–25 ha odmian letnich + 15–20 ha jesiennych). Obecnie jednak dominują mniejsze gospodarstwa. Można jednak sądzić, że jeśli opłacalność tej produkcji będzie na stabilnym poziomie będą powstawały też większe farmy lub mniejsze będą się konsolidowały, aby wspólnie produkować i zbierać owoce dla przemysłu.

Dla porównania w wiśniach w ciągu ostatnich 5 lat doszło do tego, że nawet około 80% tych owoców pochodzi ze zbioru mechanicznego. Podczas gdy w malinach jest to cały czas ułamek produkcji, który zbierany jest maszynowo – informował M. Pawlonka. 

Serbia

W ostatnich 3–4 latach produkcja stale maleje. W roku 2025 wyniesie ona zaledwie około 18 000 ton (zwykle 60–70 tys. w normalnym roku). Jest to najniższy od wielu lat wynik za co w największym stopniu odpowiadają wyjątkowo niekorzystne w tym roku warunki pogodowe. Oczywiście są również problemy z jakością sadzonek czy też właściwą infrastrukturą w gospodarstwach, do której zaliczam nawadnianie – informował prof. dr Aleksandar Leposavić z Uniwersytetu Rolniczego w Čačak 

W Serbii 95% malin trafia do przetwórstwa. Tegoroczne ceny są bardzo wysokie i wyniosły ponad 5 USD/kg za owoce odmian ‘Willamette’ i ‘Enrosadira’ i ‘Meker’.
Problemy: wysokie koszty produkcji, kurs dinara wobec euro (stabilny, ale niekorzystny dla eksporterów), braki kwalifikowanego materiału szkółkarskiego (trwa wdrażanie systemu certyfikacji).
Rok był skrajnie zróżnicowany: plantacje bez nawadniania i osłon wypadły słabo, z nawadnianiem i pod osłonami (siatki, tunele, daszki) uzyskiwano dobrą jakość.
Oczekiwania: odbudowa bazy produkcyjnej może potrwać 2–3 lata. Problemy z nawadnianiem na wielu farmach powoduje, że plony w suche lata są bardzo niskie. Generalnie jakość malin w Serbii w tym sezonie jest dobra, ale problemem jest plon – rekordowo niski.

Ukraina

Produkcję tworzą głównie mikro- i mali rolnicy. Sezon letni uważa się, że był dobry, jesienny opóźniony o 2–3 tygodnie przez chłody – pełny wynik zbiorów w tym kraju jeszcze może ulec zmianie. Jak informował Irina Kuchtyna z Ukraińskiego Stowarzyszenia Jagodowego (Ukrainian Berries Association), duże problemy są z uzyskaniem precyzyjnych danych dotyczących produkcji malin na Ukrainie, szacuje się jednak, że powinna ona wynieść w tym sezonie co najmniej 65 000 ton, a nawet 70 000 ton.
Eksport mrożonych malin w 2023 r. oscylował na poziomie około 50 tys. ton. Należy zaznaczyć, że w 2024 Ukraina stała się kluczowym dostawcą mrożonych malin na wiele rynków. Poza Polską, coraz ważniejszymi rynkami stają się dla tego kraju: Niemcy, Francja, Austria, a także rynki wysokomarżowe takie jak USA i Kanada. W przeciwieństwie do wcześniejszych lat, kiedy Polska była głównym odbiorcą ukraińskich malin do przetworzenia, Ukraina dąży do samodzielnego przetwarzania i eksportu gotowych produktów. Przykładowo jeszcze w 2022 r. 63% eksportu trafiło do Polski, a w 2024 r. udział ten spadł do 35%. W ciągu ostatnich trzech lat eksport mrożonych malin z Ukrainy do Niemiec wzrósł 4,5-krotnie, do Czech 4,2-krotnie, do Austrii aż 33-krotnie, a do Francji dwukrotnie. W 2024 r. Ukraina po raz pierwszy wyeksportowała ponad 2000 ton mrożonki do Belgii, Włoch i Litwy. Przy badaniu wolumenów eksportu netto, 65 000 ton sprzedanych malin z Ukrainy w 2024 roku, wyraźnie kontrastuje z zaledwie 16 000 ton malin z Polski wyeksportowanymi w 2024 r. To pokazuje, że Ukraina realnie wyeksportowała cztery razy więcej mrożonych malin niż Polska. Na znaczeniu zyskuje również produkcja malin deserowych.

USA

Jak informował Gavin Willis reprezentujący agencje Washington Red Raspberry Commission (WRRC), aktualnie w USA można mówić o oficjalnych wartościach z 2024 r. Końcowe wartości zbioru malin za 2025 rok będą dopiero za miesiąc. Produkcja malin w USA w 2024 r. w porównaniu do 2023 r. spadła o 7–8%. W trwającym sezonie szacuje się, że zbiory wzrosną o 18% (wstępnie). Ceny rosną o 10–30% w zależności od jakości owoców (IQF, sok, purée).
Areał raczej stabilny, ale cykl wymiany plantacji krótszy niż 15–20 lat temu (większa rotacja = wyższe koszty). Najważniejsza odmiana w uprawie to obecnie ‘Wakefield’ (około 31%), ‘Cascade Premier’ (21%), ‘Chemainus’ (14%) i ‘Wake Haven’ (16%), a wśród malin deserowych dominują odmiany z firmy Driscoll’s. Bardzo dobrze sprawdzają się również nowe odmiany malin wprowadzane na plantacjach, gdzie prawie 100% malin kierowanych do przetwórstwa jest zbierane maszynowo. ‘Meeker’ stała się odmiana już praktycznie bez znaczenie (niski plon, duża presja szkodników).

Wnioski i perspektywy

Szacunkowe wartości dotyczące wielkości produkcji malin w bieżącym sezonie oraz przeznaczenie i ceny malin w wybranych krajach na świecie.

Kraj	Szacowana wielkość produkcji w roku 2025 lub sezonie 24/25 (tys. ton)	Ilość owoców przeznaczonych na przemysł (%)	Ceny mali w zależności od przeznaczenia (USD/kg)
Bułgaria	3,2	70	3,00-3,50
Chiny	73,00	70	Nie podano ceny
Chile	25,5	75	1,90-2,40
Kanada	4,4	87	Nie podano cen za maliny przemysłowe
Polska	78,60	70	Sok/puree/grys – 2,20–2,50 IQF Extra – 2,70–3,30 Deserowe – 5,50–7,50
Serbia	18,0	95	‘Willamette’ – 5,12 ‘Meeker’ – 5,29
Stany Zjednoczone (USA)	82,0	33	Owoce do przetwórstwa – 3,10
Ukraina	65,00	70-75	1,9-2,9 (mówi się, że czasami te ceny były nawet wyższe)
Wielka Brytania	15,7	<1	Owoce deserowe – 11,7 – 15,21 GBP (£)

Spotkanie zakończył dyskusja o przyszłości runku malin. Niestety przy wysokich cenach surowca, obserwuje się bardzo duże ryzyko popytu na przetworzone maliny. Wysokie ceny surowca sięgające w skupie 17-20 zł/kg (czasami nawet więcej) będą niestety prowadzić do wycofywania produktów malinowych z produkcji. Wprowadzane będą do sprzedaży mieszanki, w których udział malin będzie niewielki. Dlatego bardzo ważne jest jak najszybsze opracowanie rozwiązań pozwalających na produkcję malin w cenach akceptowanych przez producentów produktów trafiających na półki sklepowe. W ocenie przedstawicieli IRO dobrym przykładem są USA, Kanada czy Chile, gdzie płacone plantatorom za maliny wynoszą 2,6-3 USD/kg – taki poziom zapewnia stabilną coroczną sprzedaż, opłacalność produkcji przy właściwie zorganizowanym zbiorze i płynną sprzedaż surowca po jego przetworzeniu dla firm produkujących produkty trafiające na półki sklepowe. Trzeba patrzeć również na takie kraje jak Chile, gdzie produkcja malin silnie się zmienia, tak aby sprostać wymaganiom rynkowym. 

Okazja do rozmów o sytuacji na rynku malin deserowych, ale i też przemysłowych będzie już w najbliższą sobotę (6 września) w czasie finału Malinowego Factory 2025 – Zobacz program