Pogoda coraz bardziej utrudnia produkcję ogrodniczą, także w miesiącach zimowych. Bowiem zamiast śniegu i mrozu mamy stosunkowo ciepłą i łagodną zimę. To nie sprzyja stabilnemu spoczynkowi krzewów borówki. To co widać na niektórych odmianach pod koniec stycznia 2023, może budzić niepokój plantatorów.

Obserwując pąki na krzewach borówki można być zaniepokojonym. Na wielu odmianach paki są już nabrzmiałe, a nawet lekko rozchylone. Nic dziwnego – gdy przeanalizuje się przebieg pogody w styczniu, a zwłaszcza na początku tego miesiąca. Już pierwszy dzień roku spłatał niemałego figla ustalając nowe rekordy meteorologiczne. 19,0°C to nowy rekord stycznia. Tak anormalnie wysoką temperaturę, wyższą o 0,4°C od rekordu z 1999 roku, zanotowano 1 stycznia 2023 w Jodłowniku (pow. limanowski, woj. małopolskie). Niewiele chłodniej było na stacji synoptycznej Warszawa – Okęcie: temperatura w najcieplejszym momencie dnia wzrosła do 18,9°C. To aż o 5,1°C więcej od rekordu stycznia dla stolicy z 1993 roku.

Pod koniec stycznia przyjrzeliśmy się różnym odmianom borówki rosnącym w Karczmiskach (koło Opla Lubelskiego) w ramach projektu Borówkowe Factory. Stan pąków wielu odmian naprawdę budzi niepokój. Dość stabilnie jak do tej pory zachowuje się Duke, gdzie pąki nie są jeszcze rozchylone Bluecrop ma już mocno nabrzmiałe pąki, podobnie kilka nowych odmian jak Valor, Megasblue, Cargo czy Last Call.

Zimą rośliny mają określoną genetycznie odporność na niskie temperatury. Dużo zależy jednak od tego, jak weszły w spoczynek oraz w jakim okresie następuje spadek temperatury i do jakiego poziomu. Uprawiane w centralnej i wschodniej Europie odmiany borówki należą do typu północnego, czyli są tolerancyjne na spadki temperatur zimą nawet do -20°C,  a nawet – 25°C, pod warunkiem że ma ona „normalny” przebieg. Wraz z ustępowaniem niekorzystanych dla roślin warunków i rozpoczęciem przez nie rozwoju wiosennego, zanikają w nich mechanizmy odporności na mróz. Odporność roślin borówki wysokiej na mróz wygląda to następująco:

1. Spoczynek zimowy – od –18 do –30°C (w zależności od odmiany)
2. Faza nabrzmiewania pąków – od –9 do –12°C
3. Pękanie pąków – od –6 do –9°C

Tak więc niestabilna zimowa pogoda może mocno zaszkodzić roślinom. Przy obecnym ich stanie już spadek temperatury do -10°C może przysporzyć sporych strat i uszkodzić pąki. Plantatorów borówki czeka zatem dość niespokojne oczekiwanie nadejścia prawdziwej wiosny.

Wszystkie osoby związane z borówkowym biznesem zapraszamy do uczestnictwa w Najważniejszym Wydarzeniu Borówkowej Branży. Już 9 i 10 marca 2023 mnóstwo teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu uprawy borówki. Warto tam być!