Umiarkowane temperatury i przelotne opady deszczu to warunki idealne dla rozwoju muszki plamoskrzydłej, Drosophila suzukii. Szkodnik ten stanowi poważne zagrożenie dla upraw owoców miękkich, zwłaszcza borówki, malin i jeżyn. W ostatnich latach coraz częściej odnotowuje się przypadki intensywnych nalotów, prowadzących do znaczących strat w plonach.
Zagrożenie na plantacjach z opóźnionym zbiorem
Na plantacjach, gdzie zbiory są utrudnione przez pogodę lub brak siły roboczej, często pozostają przejrzałe owoce. To one przyciągają muszkę plamoskrzydłą, stanowiąc idealne miejsce do składania jaj. Po wylęgu larwy szybko niszczą strukturę owocu, co znacząco obniża jego wartość handlową i przydatność do przetwórstwa. Szkodnik ten potrafi być zaskoczeniem w niektórych latach, o czym już przekonali się w Polsce plantatorzy borówek, malin czy jeżyn.
Drosophila suzukii – pochodzenie i inwazyjny charakter
Muszka plamoskrzydła to inwazyjny gatunek pochodzący z Azji. W Europie i Ameryce Północnej obecna jest od 2008 roku. Na tle innych gatunków rodzaju Drosophila wyróżnia się zdolnością składania jaj w zdrowych, dojrzewających owocach jeszcze na roślinie. Ta cecha czyni ją szczególnie niebezpiecznym szkodnikiem w uprawach jagodowych.
Obecny czas ze względu na uwarunkowania pogodowe i opóźnienia w zbiorach owoców na wielu plantacjach czyni szczególne zagrożenie dla masowego pojawienia się D. suzukii w uprawach jagodowych.
Skutki ekonomiczne obecności muszki plamoskrzydłej
Straty spowodowane przez Drosophila suzukii mają zarówno charakter bezpośredni, jak i pośredni. Bezpośrednio wpływają na wielkość i jakość plonu, pośrednio generują dodatkowe koszty związane z monitorowaniem, zabiegami ochronnymi, skróconym okresem trwałości owoców oraz koniecznością utrzymania higieny plantacji po zbiorach. We Włoszech w niektórych regionach straty w plonach borówki i maliny sięgały nawet 40%.
Zintegrowana ochrona roślin jako podstawa walki ze szkodnikiem
Zwalczanie D. suzukii powinno opierać się na zasadach zintegrowanej ochrony roślin (IPM). Metody chemiczne, choć często konieczne, nie powinny być stosowane samodzielnie. Wprowadzenie działań agrotechnicznych oraz monitoringu pozwala lepiej kontrolować populację szkodnika, ograniczając jednocześnie ryzyko powstawania odporności na środki ochrony roślin.
Cięcie krzewów wpływa na lepszą przewiewność i ogranicza wilgotność, która sprzyja rozmnażaniu szkodnika. Regularne usuwanie opadłych i przejrzałych owoców pozwala wyeliminować potencjalne miejsca rozwoju larw. Ściółkowanie gleby oraz właściwe zarządzanie nawadnianiem stanowią dodatkowe wsparcie w redukowaniu presji ze strony muszki. Tam, gdzie to możliwe, warto rozważyć zastosowanie siatek przeciw owadom.
Monitoring – kluczowy element wczesnego wykrywania zagrożenia
Stały monitoring z wykorzystaniem pułapek zapachowych lub feromonowych to skuteczna metoda oceny aktywności szkodnika. Gotowe do użycia pułapki są dostępne w sprzedaży i nie wymagają specjalistycznego przygotowania. Na uwagę zasługuje nowoczesne rozwiązanie firmy Bayer – Decis Trap Droso. To pułapka typu attract and kill, która łączy atraktant z insektycydem, działa nawet przez 100 dni i nie pozostawia pozostałości chemicznych w owocach. Co istotne, zabezpiecza plantację również po zakończeniu zbiorów.
Ochrona chemiczna – skuteczne środki dopuszczone w uprawie borówki
W ochronie borówki dostępne są środki zawierające substancje czynne takie jak spinosad, deltametryna, emamektyna oraz cyjanotraniliprol. W szczególności Exirel 100 SE, zawierający cyjanotraniliprol, działa zarówno kontaktowo, jak i żołądkowo. Posiada zdolność wnikania wgłębnego i translaminarnego, a paraliż szkodników następuje już kilka godzin po aplikacji. Skuteczność zabiegu zależy jednak od właściwego terminu wykonania i warunków pogodowych w dniu oprysku.
Drony w ochronie plantacji – nowoczesne podejście do aplikacji środków
W przypadku dużych i intensywnie prowadzonych plantacji coraz częściej wykorzystuje się drony do wykonywania zabiegów ochronnych. Ich zastosowanie umożliwia precyzyjne rozprowadzenie środka w trudno dostępnych miejscach, skraca czas aplikacji i zwiększa skuteczność zabiegu. Drony stanowią praktyczne wsparcie tam, gdzie konwencjonalny sprzęt ma ograniczony dostęp, a presja szkodników jest wysoka.
Podsumowanie – skuteczna strategia ochrony przed D. suzukii
Ochrona plantacji przed muszką plamoskrzydłą wymaga kompleksowego podejścia. Połączenie monitoringu, praktyk agrotechnicznych, selektywnego stosowania środków chemicznych oraz wykorzystania nowoczesnych technologii, takich jak pułapki i drony, daje realną szansę na ograniczenie strat. Kluczowe jest szybkie reagowanie, obserwacja plantacji i podejmowanie działań zapobiegawczych, zanim populacja szkodnika osiągnie poziom krytyczny.
Warto przeczytać:
