U progu nowego sezonu wegetacyjnego warto zastanowić się jakie działania podjąć, aby zapewnić roślinom na plantacji jak najlepszy rozwój, niezależnie od warunków środowiskowych i uprawowych. Chłód, mróz, brak lub nadmiar wody w glebie, susza czy zbyt wysoka temperatura to czynniki, które wywołują stres roślin, ograniczając lub hamując ich wzrost i rozwój, a w konsekwencji także plonowanie. Stres istotnie obniża odporność roślin, czyniąc je podatnymi na infekcje patogenów i atak szkodników; w skrajnych warunkach może prowadzić nawet do śmierci organizmu. Dlatego firma Intermag opracowała Strategię Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin – STRESS CONTROL SYSTEM (SCS).
Dążenia producentów do uzyskania wysokiej jakości i satysfakcjonującej wielkości plonu poprzedzone są działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu. Wybór stanowiska, klasa gleby, rejon uprawy, dobór odmian, agrotechnika, nawożenie i ochrona roślin są niezwykle istotnymi czynnikami warunkującymi uzyskanie zadowalającego efektu końcowego w postaci plonu. Jednakże są także czynniki zewnętrzne – uprawowe i środowiskowe, na które producent nie ma żadnego wpływu lub ten wpływ jest niewielki, a które w równie istotny sposób decydują o wielkości i jakości plonu.
Czym jest stres?
Uprawa roślin, szczególnie w warunkach polowych zależy ściśle od warunków zewnętrznych, środowiskowych i uprawowych. Niekorzystny wpływ jakiegoś czynnika lub kilku czynników jednocześnie wywołuje stres, czyli zaburzenie homeostazy organizmu roślinnego. Wynikiem tego jest nieprawidłowy wzrost i rozwój roślin, co nieuchronnie prowadzi do obniżenia wielkości plonu i jego jakości. Stres mogą wywoływać czynniki abiotyczne (fizyczne), a wśród nich: ● promieniowanie słoneczne (niskie lub wysokie); ● temperatura (chłód, mróz, upał); ● woda (susza, niedobór i nadmiar wody); ● wiatr; ● grad; ● pokrywa śnieżna lub lodowa; czy ● związki chemiczne (niedobór minerałów, zasolenie, toksyny, metale ciężkie). Z kolei stres biotyczny powodowany jest przez czynniki biologiczne takie jak obecność sprawców chorób i uszkodzeń roślin, ale też chwastów.
Wyprzedzić nieuniknione
Już od początku sezonu należy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie roślinom optymalnych warunków wzrostu i rozwoju. Dzięki bacznym obserwacjom faz rozwojowych roślin w odniesieniu do fenologii, warunków pogodowych i środowiskowych możliwe jest prognozowanie i przewidywanie mających nastąpić wydarzeń. Ułatwia to podjęcie profilaktycznych działań zaradczych, będących podwaliną opracowanej przez specjalistów firmy Intermag strategii Stress Control System. Jej istotą są działania profilaktyczne, mające miejsce przed wystąpieniem warunków powodujących stres roślin. Działania te polegają m. in. na ● mechanicznym wzmocnieniu tkanek; ● stymulacji wzrostu i rozwoju organów roślinnych; ● aktywacji naturalnych systemów obronnych.
Uodpornić stymulując
Odporność można stymulować na każdym etapie rozwoju organizmu, jednak niezmiernie istotne jest aby w okresie zmiennych warunków pogodowych, a takie mają miejsce na przedwiośniu i wczesną wiosną wspomóc kondycję roślin. W tym okresie ma miejsce także nasilenie zagrożeń ze strony patogenów i szkodników, co jest kolejnym czynnikiem stresogennym dla roślin. Wdrożenie działań profilaktycznych, wynikających ze strategii SCS daje szansę na zabezpieczenie roślin uprawnych przed czynnikami stresogennymi i zapewnia stabilny i pewny plon. Na minimalizowanie skutków stresu, oprócz produktów dobrze znanych i rozpoznawalnych na rynku, takich jak Tytanit, Optycal, Optysil i Growon należą także Fosfyn i Frostex oraz nowość preparat Rootstar. Stress Control System stanowi zestaw zaleceń stosowania stymulatorów, aktywatorów i antystresantów w uprawie roślin rolniczych i ogrodniczych, w sytuacji ryzyka wystąpienia stresów, celem łagodzenia ich negatywnych skutków i zwiększenia odporności organizmu na czynniki stresogenne. Warty uwagi jest fakt, że SCS to strategia doskonale wpisująca się w program integrowanej produkcji roślin oraz w znaczący sposób przyczyniająca się do dbałości o środowisko naturalne i jego zasoby.
Rzepaczany model SCS
Modelowym przykładem wdrożenia strategii Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin jest rzepak – roślina, która na każdym etapie wzrostu i rozwoju narażona jest na wiele czynników stresogennych. Szczegółowo dopasowane zalecenia dotyczą stosowania wybranych stymulatorów czy aktywatorów w określonej fazie rozwojowej rośliny. Fosfyn stosowany jesienią i wiosną po ruszeniu wegetacji nie tylko dostarcza młodym roślinom łatwo przyswajalnego fosforu, potasu i miedzi, ale też podnosi ich tolerancję na patogeny grzybowe. Również Optysil pobudza roślinę do wytworzenia mechanicznej bariery ograniczającej infekcje przez patogeny grzybowe. Zmniejsza także skutki stresu wynikającego z deficytu wody, czy dużego zasolenia. Rootstar to preparat działający stymulująco na rozwój systemu korzeniowego i jego regenerację po wystąpieniu warunków stresowych. Z kolei Growon, dzięki nowatorskiej technologii INT (Innovative Nutrient Transfer) przyspiesza asymilację fosforu, intensyfikując wzrost i rozwój roślin. Ma to szczególne znaczenie na początku sezonu, wczesną wiosną, gdy z powodu niskiej temperatury pobieranie fosforu z gleby jest mocno ograniczone lub nawet zahamowane. Optycal także zawiera technologię INT, a jego działanie związane jest z uruchomieniem pompy auksynowo-wapniowej, co umożliwia maksymalne wykorzystanie przez rośliny wapnia znajdującego się w glebie. Tytanit zwiększając żywotność i zdolność kiełkowania pyłku poprawia zapylenie, a tym samym plonowanie roślin. Stymuluje odporność zarówno na stres biotyczny jak i abiotyczny. Z kolei Frostex stosowany przed spodziewanym przymrozkiem zwiększa odporność roślin na chłód i ujemne temperatury istotnie ograniczając uszkodzenia mrozowe pąków i kwiatów.
Mat. prasowy firmy Intermag