W sobotę, 7 września w Karczmiskach koło Opola Lubelskiego odbyła się jubileuszowa, 10. edycja projektu Malinowe Factory. Z tej okazji nie zabrakło podsumowań i podziękowań, ale najważniejsza tego dnia była wiedza – w teorii i praktyce. Wszyscy uczestnicy spotkania mogli poznać najnowsze rynkowe trendy i rozwiązania oraz zapoznać się z 30 odmianami malin, które dr Paweł Krawiec, gospodarz spotkania, zgromadził na swojej plantacji.
Spotkanie rozpoczęło się od podsumowania dekady realizacji projektu. Przy tej okazji specjalnymi statuetkami uhonorowano osoby i firmy, które często od samego początku zaangażowały się we wsparcie inicjatywy w Karczmiskach . Wśród wyróżnionych byli: Mirosław Korzeniowski, prezes Stowarzyszenia AgroEkoton i firmy: Haygrove, Agronom Plants, Yara, Niwa, Syngenta, Bayer, Agrimpex, Timac Agro, ICB Pharma, UPL, AICL, Carbohort i Milex.
Najgroźniejsze choroby malin w tym sezonie
Dr Paweł Krawiec wspólnie z dr Anetą Chałańską z NEF Science przedstawili najgroźniejsze dla malin patogeny sezonu 2024. Prelegenci zwrócili uwagę na niestabilną pogodę. To przede wszystkim fale mrozów i przymrozków w końcu kwietnia i przeplatające się okresy suche z ulewnymi opadami deszczu. Wszystko to miało duży wpływ na rośliny i na to, jak zawiązywały owoce. Na plantacji pojawiła się m.in. szara pleśń i fuzarioza. Ze względu na upały była duża presja werticiliozy.
Najbardziej zaskakujące było dla mnie fusarium, które wykazało się niszczycielską siłą. Rośliny gwałtownie więdły, zamierały całe pędy. Do tej pory uważaliśmy, że fusarium nie jest grzybem, który może powodować tak duże szkody gospodarcze w malinach – przyznał dr Paweł Krawiec. Zarejestrowanych środków ochrony roślin przeciwko tym grzybom nie mamy, rozwiązania będziemy poszukiwać – dodał.
Ozonowanie sposobem na lepszą trwałość malin
Profesor Maciej Balawejder z Uniwersytetu Rzeszowskiego przedstawił zalety ozonowania owoców w celu przedłużeniach ich trwałości. Proces ten wpływa na usunięcia pozostałości środków ochrony roślin i podniesieniach ich walorów.
Dla malin profesor i jego zespół zaproponowali specjalne urządzenie w formie kontenera z oddzielnymi szufladami, które cyklicznie ozonuje zebrane owoce. Jak tłumaczył naukowiec, krótkotrwałe ozonowanie daje znacznie lepsze efekty niż stosowanie atmosfery ochronnej. Taki proces pozwala na obniżenie pozostałości np. ditiokarbaminianów – nawet o 40%. Ozonowaniu można także poddawać całe rośliny w procesie fumigacji. Z eksperymentu przeprowadzonego na plantacji w Karwi wynika, że taki proces zwiększa zawartość związków bioaktywnych, potencjału antyoksydacyjnego, witaminy C i polifenoli.
Maliny ozonowane w ten sposób znacznie lepiej zniosły przechowywanie do 96 godzin, mając niższy odsetek zepsutych owoców – dodał prof. Balawejder.
Debata i część plenerowa
Na zakończenie części konferencyjnej odbyła się debata dotycząca aktualnej sytuacji na rynku malin. Wzięli w niej udział: Sebastian Huber ze Stowarzyszenia Lubelskich Producentów Malin, Marek Pawlonka z International Rasberry Organization, Nico de Groot z firmy ABB i Krzysztof Sak z firmy 4Berries. Sebastian Huber ocenił iż w tym roku udało się zebrać najwyżej 70% ilości malina w porównaniu z rokiem poprzednim. Pomimo mniejszych zbiorów ceny okazały zbyt niskie. Zwrócił uwagę na rosnącą konkurencję maliny ukraińskiej.
Marek Pawlonka podkreślił dwukrotny globalny wzrost produkcji malin w ciągu ostatnich lat do poziomu 650 tys. ton rocznie. Wzrost ten obył się głównie za sprawą znaczącego wzrostu produkcji malin deserowych, których największym aktualnie prodecentem na świecie jest Meksyk (szczegółowo o światowych trendach w produkcji malin przeczytacie w czasopiśmie „Jagodnik” 6 i 7/2024). W ocenie tego specjalisty jeśli produkcja malin ma się dalej rozwijać należy wprowadzać zbiór mechaniczny, a realizowane projekty w ramach Malinowego Factory bardzo w tym pomagają, czego przykładem jest kwatera malin założona z przeznaczeniem do zbioru mechanicznego owoców. Jako atut polskiej branży wskazał bardzo rozwinięty przemysł przetwórczy.
Krzysztof Sak podkreślał, że pomimo licznych problemów polscy plantatorzy generalnie zwiększają produkcję malin deserowych, która powinna odbywać się wyłącznie w tunelach foliowych, które zapewniają surowiec spełniający oczekiwania odbiorców. Również dojrzalej podchodzą do testowania i wprowadzania nowych odmian, opierając jednak produkcję o sprawdzone w swoich gospodarstwach maliny.
Z kolei Nico de Groot przedstawił trendy dotyczące produkcji malin deserowych w krajach Europy Zachodniej. Przedstawił również kilka nowych odmian maliny, które firma ABB zamierza lun już wprowadza na rynek. Takimi kreacjami są np. 'Baridi’ czy 'Malaika’. Przyznał, że zapotrzebowanie na dobre jakościowo sadzonki malin wzrosło na tyle, że zamówienia na nie trzeba składać z rocznym wyprzedzeniem.
W części plenerowej uczestnicy zwiedzili plantację, gdzie dr Paweł Krawiec wspólnie z przedstawicielami firm omówił doświadczenia realizowane w tym sezonie. Prezentacje koncentrowały się na omówieniu doświadczeń z uprawą malin pod mechaniczny zbiór owoców oraz produkcji wysokiej jakości, deserowych malin w tunelach.
Szczegółową relację z części konferencyjnej i plenerowej przeczytacie Państwo w czasopiśmie „Jagodnik”. Zachęcamy też do zapoznania się z materiałami przygotowanymi w tym sezonie w ramach projektu, które publikowane są na portalu jagodnik.pl w zakładce „Malinowe Factory”.
