Odbywająca się 10 i 11 lutego w Ożarowie Mazowieckim, 59 Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych, była doskonała okazją do zdobycia wiedzy o ochronie, również roślin jagodowych. Tematyce tej poświęcony był drugi dzień Konferencji. Jej organizatorami był Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach i KOR PAN a partnerami firmy Bayer i Plantpress. W ciągu dwóch dni Konferencji przedstawiono 33 referaty a wyniki badań pokazano na 14 posterach.
Czarne porzeczki – zagrożenia i szanse
Dr Piotr Baryła scharakteryzował produkcję czarnych porzeczek w Polsce. Analiza kosztów produkcji, wskazuje, że przy plonie 6 t/ha koszt produkcji 1 kg porzeczek wynosi 1,85 zł/kg. Ostatnie 4 lata to nieopłacalna produkcja czarnych porzeczek w Polsce. Wśród czynników wpływających na opłacalność produkcji wymieniła strukturę odmianową, wiek i wydajność plantacji, plony i cena uzyskiwana za owoce. Bardzo ważne jest technologicznie przygotowanie do produkcji, posiadane zaplecze technologiczne i agrotechnika, w której największe znaczenie odgrywają ochrona, nawożenie i cięcie krzewów. Tu największym problemem cały czas jest wielkopąkowiec porzeczkowy, który na wielu plantacjach okazuje się trudnym do zwalczenia szkodnikiem. Często zaniedbywaną chorobą na plantacjach jest szara pleśń, choroba która gdy nie jest należycie zwalczana powoduje osypywanie się owoców i straty plonu. Także inne szkodniki jak zwójki, pryszczarki czy przeziernik porzeczkowiec okazują się trudne do zwalczenia, zwłaszcza tam gdzie nie prowadzi ise regularnego monitoringu i nie używa się pułapek feromonowych. Szkodnikiem, który dął się szczególnie we znaki w 2015 roku był przędziorek chmielowiec, masowo występujący na plantacjach. Największa jego szkodliwość notowana jest zwykle przed zbiorami, gdzie nie ma już możliwości chemicznego zwalczania.
Prof. dr hab. Stanisław Pluta mówił o historii hodowli czarnych porzeczek w Zakładzie Hodowli Roślin Ogrodniczych, którą to realizuje od 30 lat, a efektem tych prac jest 8 odmian czarnych porzeczek. Wśród celów hodowlanych ważne miejsce zajmuje odporność na najgroźniejsze szkodniki (wielkopąkowiec porzeczkowy) i niska podatność lub odporność na najważniejsze choroby porzeczek w tym amerykański mączniak agrestu, antraknoza, rdza wejmutkowo-porzeczkowa. W celu wprowadzenia pewnych cech np. odporności na wiekopąkowaca porzeczkowego wykonuje się czasami krzyżowania międzygatunkowe, wprowadzając do gatunku czarnej porzeczki nowe cechy od gatunków pokrewnych. Najważniejszym kierunkiem hodowli czarnych porzeczek jest hodowla odpornościowa, pozwalająca uzyskiwać odmiany odporne lub n mało podatne na agrofagi. To pozwala na redukcję kosztów ochrony zmniejszenie ryzyka pozostałości w owocach i produktach z nich otrzymywanych oraz ochronę środowiska naturalnego. Uzyskane dotychczas efekty wskazują na zasadność prowadzenia w dalszym ciągu hodowli ukierunkowanej na uzyskanie odmian odpornych lub tolerancyjnych na choroby i szkodniki.
Drosophila suzukii – nowy szkodnik roślin jagodowych
Wojciech Piotrowski przybliżył informacje dotyczące muszki plamoskrzydłej (Drosophila suzukii), szkodnika, który notowany jest w Polsce od 2014 roku. Szkodnik ten może przetrwać niskie temperatury w zimie (do -18C), w ciągu sezonu wegetacyjnego bardzo szybko się namnaża, co jest wynikiem bardzo dużej rozrodczości muszek – jedna samica składa bowiem do 600 jaj. W ciągu roku przypuszcza się że w Polsce, może się rozwijać 5-6 pokoleń tego szkodnika. Badania nad D. suzukii prowadzone są od 2012 roku, a pierwszy monitoring plantacji w Polsce prowadzono w 2014 roku i wykryto pierwsze wtedy osobniki D. suzukii. W ubiegłym roku pierwsze odłowy szkodnika w pułapki odnotowano w połowie sierpnia, a największe były notowane we wrześniu. Prelegent wskazywał na konieczność monitorowania plantacji poprzez rozwieszanie pułapek na plantacji i wokół niej w celu masowego odławiania szkodnik.
Choroby i szkodniki truskawki
Urszula Sobieska, przybliżyła strategie zwalczania szarej pleśni w uprawie truskawek. Skuteczna ochrona truskawek to nie tylko dobór konkretnych fungicydów, ale poprawna agrotechnika prowadzenia plantacji – mówiła przedstawicielka firmy Bayer. Przypomniała o znanym preparacie Teldor do zwalczania szarej pleśni z 1 dniowym okresem karencji. Nowym preparatem jest Luna Sensation, fungicyd z grupy SDHI polecany do stosowania w okresie kwitnienia truskawek, ale nie powinno się go stosować więcej jak dwa razy w sezonie. Nowym produktem w portfolio Bayer jest biologiczny preparat Serenade ASO. Jest to środek o działaniu kontaktowym i najwyższą skuteczność wskazuje stosowany zapobiegawcze w warunkach niskiej presji patogenów – mówiła U. Sobieska. Może być stosowany w mieszaninach z innymi preparatami lub na przemian z typowymi fungicydami. Zarejestrowany jest do ochrony truskawek przed szara pleśnią w dawce 8 l/ha, ale w badaniach bardzo dobre wyniki uzyskano przy dawce 5 l/ha z dodatkiem zwilżacza. Prelegentka zachęcała do uczestniczenia w projekcie Vademecum, który jest programem wspomagania decyzji związanych z wykonywanymi zabiegami ochrony. Będzie to realizowane w oparciu o wskazania kilkunastu stacji pogodowych rozmieszczonych w różnych częściach kraju.
