Jednym z miejsc w Polsce gdzie rozwija się produkcja owoców jagodowych jest województwo zachodniopomorskie. W Połczynie Zdroju 27 lutego 2017 roku odbyło się szkolenie przeznaczone dla plantatorów malin, truskawki i wiśni, zorganizowane przez firmę Pomerania Frucht Spółka z o.o.
Firma Pomerania Frucht jest jedną z siedmiu prawnie niezależnych firm tworzących grupę Grünewald International działającą w 4 państwach. Wspólnie tworzą jeden z największych i najbardziej renomowanych koncernów w dziale europejskiego przetwórstwa owoców. Pomerania Frucht powstała w 1993 roku i zajmuje się przetwórstwem owoców jagodowych, głównie truskawek, malin, porzeczek, wiśni, rabarbaru, produkując z nich mrożonki przeznaczone dla przemysłu. Surowce do zakładu dostarczają plantatorzy, głównie z terenu województwa zachodniopomorskiego i województw ościennych. Grupa Grünewald International produkuje nie tylko mrożonki, ale też koncentraty, aromaty owocowe, puree, puree-koncentraty i wsady owocowe. Przetwory te trafiają głównie do producentów lodów i przetworów mlecznych. Wykorzystywane są też w przemyśle sokowniczym, spirytusowym, cukierniczym, piekarniczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Produkty Pomeranii są w głównej mierze eksportowane do krajów Europy Zachodniej. W ciągu swojego istnienia zakład kilkakrotnie się rozbudowywał. Największe inwestycje to rozbudowa pomieszczeń chłodniczych, hal produkcyjnych, zaplecza socjalnego dla pracowników produkcji. Nastąpiła również modernizacja zaplecza technicznego. Przerób owoców odbywa się przy użyciu urządzeń najwyższej generacji. Proces produkcyjny odbywa się zgodnie z najwyższymi standardami jakościowymi. Potwierdzone to jest licznymi certyfikatami, m.in.: FSSC22000, ISO22000, Certyfikat BIO, Certyfikat koszerny, Global G.A.P.
Odpowiednie nawożenie gwarancją sukcesu
Tomasz Pisulewski z firmy ICL zwrócił szczególną uwagę na nawozy o kontrolowanym uwalnianiu składników, które odgrywają ważną rolę w zwiększaniu plonów. Jednym z takich produktów są otoczkowane wieloskładnikowe nawozy Agroblen®. Polecane są do nawożenia roślin, które są wrażliwe na zasolenie podłoża. Różne składy nawozów umożliwiają dobór nawozu dla danej uprawy i zapewniają regularne dostarczanie składników odżywczych przez 2-3, 3-4 i 5-6 miesięcy. Dlatego w ich przypadku czasami wystarczająca jest jednokrotna ich aplikacja w sezonie. Drugą grupą produktów charakteryzującą się kontrolowanym sposobem uwalniania składników są nawozy Agromaster®. Są to nawozy częściowo otoczkowane i bezpieczne dla środowiska. Bezpośrednio po zastosowaniu część składników jest od razu dostępna dla roślin, a kolejna część uwalniana jest stopniowo przez 2–3 lub 5–6 miesięcy od zastosowania. Nawozy można stosować rzędowo lub posypowo.
Prelegent zwrócił uwagę na produkt PeKacid. Jest to suchy kwas fosforowo- potasowy rozpuszczalny w wodzie, bez zawartości azotu, sodu i chloru. Można go wykorzystywać do upraw polowych i bezglebowych. Jest nawozem bezkonkurencyjnym na glebach wapiennych oraz w przypadku twardej wody. Nawóz silnie zakwasza roztwór przez co ułatwia pobieranie składników pokarmowych. Można go stosować do oczyszczania systemu nawadniającego. Przez obniżenie pH gleby zapobiega ulatnianiu się azotu.
Odporność grzybów na środki ochrony
Według dr Pawła Krawca z UP w Lublinie/Horti Team, jedną z groźniejszych chorób występujących zarówno na malinie jak i truskawce jest szara pleśń. Jest to jednocześnie grzyb, który łatwo tworzy formy odporne na stosowane fungicydy. Prelegent omówił zjawisko odporności na przykładzie programu ochrony przeciwko szarej pleśni truskawki. Podstawą strategii antyodpornościowej jest stosowanie preparatów należących do różnych grup chemicznych. Używanie tych samych fungicydów przez wiele lat sprzyja wytwarzaniu ras odpornych grzybów co skutkuje brakiem skuteczności stosowanych preparatów. Odporność jest naturalną, dziedziczoną zdolnością grzyba do przeżywania w warunkach stosowania środków ochrony roślin. Niekiedy występuje także odporność krzyżowa charakteryzująca się odpornością patogenów na kilka substancji, a dokładniej na pewną grupę substancji o tym samym mechanizmie działania. Wiosną źródłem infekcji szarej pleśni są zarodniki zimujące na plantacji. Gdy ryzyko infekcji nie jest duże, zamiast stosowania standardowych fungicydów warto przeprowadzić zabieg preparatami biologicznymi.
Aktualnie występujące odporności grzybów na fungicydy można znaleźć na stronie FRAC (Fungicide Resistance Action Committee, http://www.frac.info), czyli organizacji zajmującej się zjawiskiem odporności grzybów na preparaty grzybobójcze. Głównym celem FRAC jest identyfikacja istniejących i potencjalnych problemów oraz opracowanie wytycznych dotyczących stosowania fungicydów w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia odporności. Na stronie znajdują się opracowane tabele z substancjami aktywnymi występującymi w stosowanych preparatach grzybobójczych oraz podany jest stopień wystąpienia odporności grzybów na te substancje.
FRAC dzieli substancje czynne kilka grup. Z substancji zarejestrowanych do zwalczania szarej pleśni w truskawce, do grupy o bardzo niskim ryzyku wystąpienia odporności (grupa M o wielostronnym działaniu kontaktowym) należą tiuram (Pomarsol forte 80 WG, Sadoplon 75 WP, Thiram Granuflo 80 WG) oraz kaptan (Marpan 80 WG/Mertop 80 WG/Orthoside WG/Kapelan 80 WG/Kapłan 80 WG/Biszop 80 WG/El Cappo 80 WG/Pastor 80 WG). Są to preparaty zapobiegawcze do wczesnego stosowania, gdy ryzyko infekcji jest na niskim poziomie. Do grupy, gdzie ryzyko wystąpienia odporności jest niskie do średniego zakwalifikowano fenheksamid i fenpyrazaminę (grupa G3). Zalicza się tu preparaty takie jak Teldor 500 SC i Prolectus 50 WG. Substancjami o średnim ryzyku wystąpienia odporności są pirymetanil, cyprodinil oraz mepanipirim (grupa D1). Preparaty, w których znajdują się te substancje to Mythos 300 SC/Favena 300 SC/Pyrus 400 SC, Frupica 400 SC oraz dwuskładnikowy Switch 62,5 WG, który oprócz cyprodinilu zawiera także fludioksonil należący do grupy E2, w której ryzyko wystąpienia odporności jest niskie do średniego. Przy preparacie Switch 62,5 WG nie ma ryzyka wystąpienia odporności krzyżowej. Do kolejnej grupy o średnio-wysokim ryzyku pojawienia się odporności należą: fluopyram oraz boskalid (grupa C2). Do tej grupy można przypisać preparaty takie jak Luna Sensation 500 SC, która oprócz fluopyramu zawiera dodatkowo trifloksystrobinę należącą do grupy C3 (o wysokim ryzyku wystąpienia odporności) oraz Signum 33 WG, który oprócz boskalidu ma w swoim składzie piraklostrobinę (C3). Przy stosowaniu tych preparatów może wystąpić odporność krzyżowa. Stosowanie Iprodionu stwarza średnio – wysokie ryzyko wystąpienia odporności (grupa E3). Preparaty oparte na tej substancji to Rovral Aquaflo 500 SC/Iprodione 500 SC/Grisu 500 SC i Dymas. Do grupy o największym ryzyku wystąpienia odporności zalicza się tiofanat metylu (Grupa B1) oraz tetrakonazol (grupa G1). Preparatami opartymi na bazie tych substancji są Topsin M 500 SC oraz Yamato 303 SE. Aby móc stosować te środki jak najdłużej, bez obawy o wystąpienie odporności nie należy przekraczać 1 zabiegu w sezonie. Prelegent zachęcał do stosowania środków biologicznych, ponieważ mają one zupełnie inny mechanizm działania i mogą zmniejszyć populacje patogenów wykazujących odporność na fungicydy. Są to środki takie jak: Polyversum WP, Serenade ASO, Prestop WP oraz polisacharyd – Vaxiplant SL (więcej nt. zwalczania szarej pleśni będzie można przeczytać w czasopiśmie „Jagodnik” 4/2017, gdzie tematem numeru jest właśnie patogen ją powodujący)
Monika Adamczyk
