Z każdym dniem zbliża się okres dojrzewania owoców jagodowych. Nadciągające zbiory to wyczekiwany okres przez każdego plantatora. To czas gratyfikacji za bez mała cały rok wytężonej pracy. Niestety, pora ta niesie ze sobą także pewne zagrożenia. Jednym z nich jest obecność dzikiego ptactwa żerującego w uprawach roślin jagodowych. Kilka rozwiązań do ochrony przed tym zagrożeniem zaprezentowano na tegorocznej wystawie FruitAkademia Show w Warce.
Ptaki nie tylko zjadają znaczną część plonu. Szkody przejawiają się także częściowo uszkodzonymi owocami, które nie nadają się do zbioru. Obecność dzikiego ptactwa na plantacjach borówki wysokiej czasem manifestuje się także poprzez pozordziobywane taśmami kroplujące, które wymagają naprawienia. Niektóre spośród ptaków żerujących na plantacjach jagodowych, a zwłaszcza szpaki, są bardzo towarzyskie, często bytują w bardzo licznych społecznościach. Podczas nalotu stada na fragment plantacji straty owoców mogą być liczone nawet w setkach kilogramów.
Spośród metod ochrony plantacji borówkowych przed tym zagrożeniem szczególnie warte zwrócenia uwagi są dwa sposoby. Pierwszy to systemy nagłośnieniowe. Aparatura biosoniczna może wykorzystywać różne nośniki dźwięku. Począwszy od wychodzących z użycia taśm magnetofonowych, poprzez CD kończąc na mikrochipach. Technologia umożliwia bardzo częste zmiany częstotliwości i sekwencji w jakiej emitowane są odgłosy ptactwa. To w dużej mierze przyczynia się do uniemożliwienia ptakom przyzwyczajenia się do powtarzających się odgłosów. Jedną z firm oferującą systemy biosoniczne jest obecna na polskim rynku od 11 lat firma Bird Control. Prowadzi ona sprzedaż systemów Bird Gard, Bird Gard Pro Plus oraz Bird Gard Super Pro. W zależności od zapotrzebowania pojedyncze urządzenia są w stanie odstraszyć ptaki z areału od 0,6 ha do 2,4 ha. W przypadku zestawu Bird Gard Super Pro Amp chroniony jest obszar o powierzchni nawet 16 ha. Urządzenie to wykorzystuje 20 głośnikową wieżę, z której losowo co sześć sekund odtwarzane są nagrania, emitowane z losowo wybranego głośnika ,w losowo wybranej częstotliwości. Może pracować przez 24 godziny. Ze względu na odtwarzanie dźwięku aż do 125 decybeli producent zaleca ochronę słuchu. Aparatura oferowana przez Bird Control stosowana jest już na areale ponad 1000 ha upraw w tym czereśni, wiśni, borówki, truskawek i brzoskwiń. –Nasze urządzenia wykorzystują odgłosy ptaka zestresowanego, nękanego, przerażonego odstraszanego gatunku. W przypadku omawianych rozwiązań nie ma uniwersalnego dźwięku odstraszania, ale są to nagrania dedykowane konkretnym gatunkom takim jak mewy, rybitwy, szpaki czy kwiczoły – Mówi Magdalena Dopierała, która reprezentowała firmę na Międzynarodowej Wystawie Maszyn, Artykułów oraz Technologii Sadowniczych Fruit Akademia Show 2015 w Warce. Jak podkreśla, o wysokiej skuteczności oferowanych przez podmiot produktów świadczyć mogą także pozasadownicze zrealizowane projekty. Mowa tu o odstraszaniu ptactwa z wnętrza magazynów z żywnością oraz elementów fasad budynków w przestrzeni miejskiej, takich jak elewacje, gzymsy, parapety, czy kalenice. Rozwiązania oferowane przez firmę spełniają swa rolę także na lotniskach pasażerskich i wojskowych. Ceny zestawów do ochrony sadów i jagodników wahają się od 1450 zł netto do 18 500 zł netto za najbardziej wydajny zestaw.
Innym sposobem chronienia nasadzeń jagodowych, na przykład borówki amerykańskiej jest instalacja sieci uniemożliwiającej ptakom wtargnięcie i spowodowanie strat. Owocujące plantacje stają się łatwym łupem dla żerujących na nich ptakach. Czasem ich aktywność jest tak wielka, że niektóre oferowane na rynku rozwiązania przestają być wystarczające. W niektórych gospodarstwach zajmujących się uprawą borówki amerykańskiej sieci przeciw ptakom obecne są już ponad 10 lat.
Konstrukcje, na których zawieszane są sieci mogą znacznie się różnić. W grę wchodzą słupy drewniane, betonowe i stalowe. Drewniane są wykonywane najczęściej z sosny, bejcowane klasy IV. Przy instalacjach wykorzystujących drewniane słupy cały system zachowuje stabilność nawet przy długości rzędu dochodzącej do 400 m. Przy rzędach o połowę krótszych stosować można słupy betonowe. W pierwszej dekadzie czerwca do Polski przyjechał Jiri Nedbal, reprezentant czeskiej firmy OCN Group i Krodes. Podmiot wiąże duże nadzieje z wprowadzeniem do użycia na szerszą skalę tego właśnie rozwiązania. Poza naszym krajem firma oferuje kompletne instalacje sieci przeciwgradowych i przeciw ptakom w Czechach, na Słowacji, w Bułgarii, Szwecji, Niemczech, Austrii, Armenii i na Ukrainie. W Polsce podmiot działa aktywnie od 2 lat. – Okręg warecko-grójecki jest dla nas bardzo perspektywiczny. Współpracujemy na terenie całego kraju z dwoma polskimi podmiotami. Jeden to Mega Fruit System a drugi to Grad System. Zaopatrujemy je w nasze akcesoria, dzielimy się doświadczeniem – mówi pan Nedbal. Żywotność słupów stalowych, ocynkowanych ogniowo, dostępnych w ofercie firmy ocenia się na 40-50 lat. Minusem może być ich cena, wyższa średnio o 50% w porównaniu do ceny słupów betonowych o tej samej wysokości. Najczęściej stosuje się sieci o kolorze zielonym lub czarnym. Różna bywa wielkość oczka. Dostępne są warianty o wymiarze 15 x 15mm aż do bardzo dużych oczek o prześwicie 100 x 100mm. Firma Mega Fruit Systems świadczy na terenie całego kraju usługi projektowe i instalacyjne. W najbliższym czasie OCN Group zamierza wprowadzić do oferty rozwiązania niwelujące szkodliwe oddziaływanie gwałtownych, ulewnych deszczy na plantacje borówkowe.
Ochrona plantacji jagodowych przed ptakami ma decydujące znaczenie dla rentowności projektów. Jest to bardzo ważne, aby nasadzenia mogły zapewniać odpowiednią dochodowość i przysparzać satysfakcji.
