W nadchodzącym sezonie w uprawie borówki i innych owoców miękkich szczególny nacisk położony będzie na poziomy pozostałości substancji aktywnych w owocach. Wymagania te stawiają głównie zagraniczni odbiorcy, ale też głównych sieci handlowe w kraju. Zmieniają się też niektóre wytyczne narzucane przez Komisję Europejską, które dotyczą np. acetamiprydu, nie tylko w porzeczkach, ale również w borówce.
Istnieje możliwość wyprodukowania owoców borówki wysokiej jako tak zwany SUPERSTANDARD, który będzie spełniał nakładające się krzyżowo wymagania wszystkich odbiorców dotyczące pozostałości substancji czynnych (MRL).
Prezentowany program ochrony jest sugestią dla zastosowania wybranych środków ochrony roślin w proponowanym schemacie. Tak ułożona ochrona do momentu kwitnienia daje w efekcie 2 substancje aktywne. Zakładając jednak że cyprodynil, pochodzący z fungicydu Switch ulegnie szybkiemu rozkładowi, wówczas wystąpi tylko 1 substancja czynna podczas zbioru owoców.
Daje to pewien bufor i możliwą do zastosowania w trakcie uprawy kolejną pozostałość substancji czynnej wynikającej z konieczności zwalczania np. szkodników.
Celowo w programie nie ujęto substancji acetamipryd (Mospilan i jego generyki) ponieważ zastosowany nawet przed kwitnieniem będzie wykrywany w analizach. Niestety w tym sezonie zostały obniżone normy pozostałości acetamiprydu w wielu gatunkach owocach (więcej czyt: „Acetamipryd – drastyczne zmiany w jego stosowaniu”). Zastosowanie tej substancji czynnej we wczesnym okresie będzie dawało pozostałości na poziomach zgodnych z normą, jednakże jest ryzyku przekroczenie restrykcyjnej normy dla Lidla.
Wskazane jest również wykorzystanie w miarę możliwości innych substancji aktywnych do zwalczania szarej pleśni i antraknozy niż te wymienione w sugerowanym programie o ile nie spowoduje to przekroczenia liczby sztuk pozostałości substancji aktywnych w owocach.
Produkty rekomendowane do ochrony borówki w czasie kwitnienia i ochrony przedzbiorczej:
Zastosowanie dwuskładnikowych fungicydów jak Signum, Luna sensation i ich generyki – + 2 substancje czynne w owocach
Zastosowanie produktów jednoskładnikowych jak Scala, Teldor i ich generyki – + 1 substancja czynna w owocach.
Jeżeli zatem ochrona przedzbiorcza pozwala na zastosowanie innych substancji czynnych zamiast cyprodynilu i fludioksonilu warto wybrać inny fungicyd jedno lub dwu składnikowy.
Ochrona przedzbiorcza szczególnie konieczna na odmianach mających miękkie owoce jak np 'Chandler’.
Wykorzystując do momentu zbiorów puli 4 dopuszczonych pozostałości do ochrony przedzbiorczej, można użyć ponownie Switch w rotacji z produktami mikrobiologicznymi (Serenade/Taegro/Julieta/Polyversum) + systemiczny Vaxiplant (laminaryna).
| Do kwitnienia szkodniki | Liczba pozostałości w owocach po zabiegu w danym okresie | Komentarz | |
| Misecznik | Preparat olejowy (15-20 l/ha) lub w późniejszych fazach Siltac | 0 | Nie stosować kiedy spodziewane są przymrozki |
| Gąsienice zjadające liście np. piędzik przedzimek | XenTari WG (Bacillus thuringensis) | 0 | – |
| Mszyce | Decis Expert 100 EC | 0 | – |
| Mszyce | Siltac EC | 0 | – |
| Mszyce | Spruzit koncentrat | 0 | Rejestracja również na stadia larwalne szkodników gryzących i błonkówek z rodziny pilarzowatych |
| Rozchylające się kwiatostany | – | ||
| Ochrona przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi | Produkty miedziowe (nawozy zawierające tlenochlorek miedzi) | 0 | – |
| Rozsypany kwiatostan, paki zamknięte | – | ||
| Ochrona przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi | Produkt zawierający kaptan + Vaxiplant SL lub wodorowęglan potasu, a po 1-2 dniach Vaxiplant SL | 0 | Kaptan zastosowany w tym okresie nie daje pozostałości. W razie wyraźnej obawy zastosować wysuszający grzybnię wodorowęglan potasu (ok 5 kg/ha). Vaxiplant SL daje systemiczną odporność na choroby grzybowe i bakteryjne w tym Pseudomonas |
| Pierwsze otwarte kwiaty | |||
| Szara pleśń + antraknoza | Switch (Fludioksonil + cyprodynil) | 2 | – |
| Tuż przed pełnią kwitnienia | |||
| Ochrona przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi | Geoxe (fludioksoil) + Vaxiplant | 1 | Substancja zawarta w Geoxe i tak już występuje w Switch wiec i tak będzie w pozostałościach. Substancja kontaktowa zatem o bardzo niskim ryzyku powstania odporności. Produkt kontaktowy, dlatego zalecane mieszanie z systemicznym Vaxiplant) |
| Po pełni kwitnienia | |||
| Szara pleśń + antraknoza | Switch 62,5 WG (fludioksonil + cyprodynil) | 2 | – |
| Koniec kwitnienia | |||
| Ochrona przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi | Produkt mikrobiologiczny typu Serenade ASO/Serifel/Taegro + Vaxiplant SL | 0 | Kompatybilne połączenie działania systemicznego Vaxiplantu SLi kontaktowego działania szczepów bakterii. Wymienione szczepy zawierają żywe kultury bakterii, które nie są niszczone przez klasyczną ochronę fungicydową, przez co mogą być zastosowane w bliskim odstępie czasu od nich. |
| Po kwitnieniu | |||
| Misecznik | Moveto 100 SC | 1 | Zabieg wykonać tylko wtedy, kiedy jest to konieczne. Na odmianach wczesnych zabieg można pominąć i zastosować zwalczanie po zbiorach. Przy niskiej presji, 1-2 osobniki na pędzie zabieg wykonać jedynie na odmianach późnych. W przypadku wyższej presji, ochrona konieczna na wszystkich odmianach oprócz wczesnych. W przypadku wystąpienia misecznika w nawet małej ilości konieczne jest wykonanie zabiegu zwalczającego po zbiorach. |
| Pryszczarek borówkowiec | Moveto 100 SC | 1 | Przy niskiej presji i silnym wzroście roślin szkodnika można nie zwalczać. Jego żerowanie powoduje szybsze zakończenie wzrostu pędów i ich rozkrzewienie. |
| Mszyce | Spruzit koncentrat | 0 | Rejestracja również na stadia larwalne szkodników gryzących i błonkówek z rodziny pilarzowatych |
| Mszyce | Siltac EC/Fitter/Neudosan | 0 | W późniejszych fazach dojrzewania owoców, tuż przed wybarwianiem się i później, może być uszkadzany nalot na owocach. |
| Gąsienice zjadające liścnie | Xentari (Bacillus thuringensis) | 0 | – |
| Muszka plamoskrzydła | Spintor 240 SC | 1 | Z dużym prawdopodobieństwem nie będzie pozostałości, jednak przy analizie bardzo blisko zabiegów może on być wykryty. |
Przygotowane powyżej informacje, czy też moje zalecenia nie do końca zazębiają się z logiką, która powinna być powiązana z układaniem programu ochrony w produkcji owoców borówki wysokiej. Doszliśmy jednak do momentu, gdzie racjonalne stosowanie środków ochrony roślin z dbałością o ich skuteczność i bezpieczeństwo to jedno, a wyobrażenia kreowane przez handel to drugie. NIestety jedno nie do końca zgadza się z drugim. Proszę potraktować powyższe informacje jako zalecenia i wskazówkę do tego jak można prowadzić ochronę borówki wysokiej bez obawy o przekroczenie pozostałości wymaganych przez coraz większą liczbę odbiorców.
Autor: Michał Malicki
