Drosophila suzukii, muszka plamoskrzydła, to jeden z najgroźniejszych szkodników w uprawach borówki. Składa jaja w zdrowych, dojrzewających owocach, a szkody ujawniają się błyskawicznie podczas zbiorów. Jak ograniczyć ryzyko porażenia przy jednoczesnym panowaniu nad pozostałościami? Praktyczne odpowiedzi przedstawiają eksperci Biocont Polska – dr Michał Pniak i Agnieszka Rudnicka – a rozwiązania komentuje dr Paweł Krawiec, koordynator projektu Borówkowe Factory.
Monitoring Drosophila suzukii w borówce: kiedy i jak zacząć
Skuteczna ochrona zaczyna się od wczesnego monitoringu. Pułapki z atraktantem pokarmowym wiesza się przed dojrzewaniem owoców, aby wychwycić początek nalotu. Regularna kontrola, minimum raz w tygodniu, pozwala ocenić dynamikę pojawu dorosłych osobników i zdecydować o momencie interwencji.
„Muszka plamoskrzydła potrafi wejść na plantację skokowo. Tylko systematyczny monitoring daje nam czas na reakcję zanim jaja trafią do owoców” – podkreśla dr Michał Pniak, Biocont Polska.
Biologiczna kontrola populacji: Trichopria drosophilae przeciwko poczwarkom
Pierwszym filarem strategii jest profilaktyczne wprowadzenie błonkówki pasożytniczej Trichopria drosophilae, naturalnego wroga D. suzukii. Ten parazytoid atakuje stadium poczwarki, uniemożliwiając wylot dorosłych osobników.
„To typowy parazytoid: jeden żywiciel – jedna nowa błonkówka. W ten sposób ściągamy presję szkodnika z kolejnych rzutów, zanim dojdzie do eksplozji liczebności” – zaznacza dr Michał Pniak.
Aplikację prowadzi się równomiernie na plantacji. Standardowa butelka zawiera około 5000 osobników i wystarcza na hektar w zabiegu zapobiegawczym. Praktycznie rozmieszcza się materiał w kilku równych punktach, aby pożyteczne owady mogły swobodnie rozprzestrzenić się po kwaterze.
Interwencja w dorosłe osobniki: przynęta pokarmowa i selektywny oprysk
Gdy pułapki sygnalizują pierwsze muchówki, warto sięgnąć po przynętę pokarmową Combi Protect łączoną z zarejestrowanym insektycydem. Celem jest podanie środka w sposób ukierunkowany, wraz z wabikiem pokarmowym, który skłania dorosłe muszki do żerowania i pobrania toksycznej dawki.
„Pracujemy na bardzo małej ilości cieczy roboczej – zwykle od 20 do 40 litrów na hektar. Do tej objętości dodajemy 1–2 litry Combi Protectu i insektycyd w stężeniu właściwym dla cieczy roboczej. Nie przeliczamy tu pełnej dawki na hektar, tylko pilnujemy stężenia” – wyjaśnia Agnieszka Rudnicka, Biocont Polska.
Zabieg wykonuje się dyszami grubokroplistymi, często co drugi rozpylacz, tak aby na liściach osadziły się pojedyncze, wyraźne krople. Dorosłe D. suzukii przywabione zapachem pobierają insektycyd wraz z przynętą i szybko giną. Metoda ogranicza zużycie środków ochrony roślin, a przy odpowiednim doborze substancji może być stosowana także blisko okresu zbiorów, zgodnie z etykietą.
Zintegrowana ochrona borówki: łączenie monitoringu, przynęty i biologii
Doświadczenia polowe pokazują, że łączenie metod podnosi bezpieczeństwo produkcji w nieprzewidywalnych sezonach.
„Muszka plamoskrzydła nie zawsze daje o sobie znać z tą samą siłą. Ale kiedy się pojawia, potrafi błyskawicznie zniweczyć efekty sezonu. Zintegrowanie monitoringu, przynęty pokarmowej z insektycydem i błonkówki Trichopria daje elastyczność i realnie redukuje liczbę chemicznych zabiegów w okresie zbiorów” – komentuje dr Paweł Krawiec, Borówkowe Factory.
Bezpieczeństwo zabiegów i pozostałości: praktyka dla plantatora
Strategia z przynętą i parazytoidem wpisuje się w wymagania rynków wrażliwych na pozostałości. Utrzymywanie stężeń roboczych, niskie zużycie wody oraz duże krople ograniczają ryzyko pozotsłości w owocach. Biologiczne „tło” dodatkowo zmniejsza presję, dzięki czemu można rzadziej sięgać po klasyczne zabiegi insektycydowe. W każdym przypadku konieczne jest przestrzeganie zapisów etykiety, w tym okresów karencji i precyzyjnego doboru substancji czynnych do fazy rozwojowej szkodnika oraz warunków pogodowych.
Praktyczny plan dla borówki
Skuteczne ograniczanie Drosophila suzukii w borówce opiera się na trzech filarach. Wczesny monitoring daje czas na decyzje. Przynęta pokarmowa z insektycydem eliminuje dorosłe muchówki z precyzją i przy małej objętości cieczy i środka ochrony. Trichopria drosophilae trwale obniża presję poprzez eliminację poczwarek poczwarek muszki plamoskrzydłej. Taki układ narzędzi, rekomendowany przez ekspertów Biocont Polska, zwiększa bezpieczeństwo produkcji i ułatwia utrzymanie owoców w standardach jakości oraz pozostałości akceptowanych przez rynki docelowe.
