W produkcji borówki wysokiej cięcie krzewów jest jednym z najważniejszych zabiegów związanych z prowadzeniem plantacji. Bezpośrednio wpływa na wzrost i wydajność roślin w następnym roku, a także w przyszłości. Błędnie podjęte decyzje podczas cięcia krzewów mogą prowadzić do problemów trudnych do skorygowania w późniejszym czasie. Prawidłowe podejście do cięcia powinno uwzględniać takie czynniki, jak odmiana, wiek roślin, uzyskane już plony i zakładane cele produkcyjne w kolejnych latach oraz bieżący stan roślin.
Termin cięcia krzewów borówki
W przypadku odmian borówki wysokiej typu północnego (northern highbush blueberry – NHB)cięcie przypada na okres zimowy, gdy rośliny są w stanie uśpienia. Podczas takiego zabiegu usuwane są pędy o mniejszym wigorze. Istotne jest też utrzymanie dobrego bilansu pąków kwiatowych (generatywnych) i liściowych (wegetatywnych). To umożliwi roślinie osiągnięcie docelowej wydajności, przy zachowaniu wystarczającego wzrostu wegetatywnego. Takie podejście zapewnia kontynuację zrównoważonej uprawy w następnych latach.
Teoria i techniki cięcia borówki
Zimowe cięcie krzewów borówki zwiększa ich wegetatywny wzrost i wigor roślin. Cel ten osiąga się poprzez usuwanie pędów o mniejszym potencjale plonotwórczym. Ważne jest utrzymanie równowagi pomiędzy wzrostem części generatywnej i wegetatywnej. Należy jednak zachować rozsądek. Zbyt silne cięcie może prowadzić do pozostawienia na plantacji roślin zbyt wegetatywnych, wydających niższe niż optymalne plony, przy wysokich nakładach na samo cięcie. Niewystarczające cięcie może skutkować nadmierną produkcją owoców, które jednak nie będą zbyt dobrej jakości (drobne, późno dojrzewające). W kolejnych sezonach może dochodzić do stopniowego spadku plonowania.
Cięcie borówki – młode krzewy
Na młodych plantacjach, które nie są jeszcze w pełni produkowane, cięcie powinno być ukierunkowane na uformowanie krzewu i zapewnienie warunków do dobrego wzrostu wegetatywnego. Celem jest szybkie wprowadzenie kwatery w okres produkcyjny. Pozostawienie zbyt wielu pąków owocowych na młodych roślinach, w celu uzyskania relatywnie wysokich wczesnych zbiorów, jest w dalszej perspektywie mało korzystne. W rzeczywistości wydłuża bowiem okres, jaki plantacja potrzebuje do rozwinięcia pełnego potencjału plonowania. Ten czas jest krótszy w cieplejszym klimacie i pod osłonami. Ważne jest, aby mieć realistyczne oczekiwania w stosunku do możliwości produkcyjnych krzewów.
| Istotnym celem cięcia jest nadanie roślinie pożądanego kształtu. W przypadku pewnych odmian może być to łatwiejsze, a dla innych trudniejsze. Decyzja o sposobie cięcia musi zatem być dostosowana do odmiany, już uzyskanych i docelowych plonów, wieku roślin na kwaterze i ich kondycji. |
Cięcie borówki na owocujących plantacjach
Celem cięcia krzewów borówki powinno być uformowanie roślin mających 5-8 silnych pędów produkcyjnych. Będzie to uzależnione od rozstawy krzewów i odmiany. Niektóre odmiany potrzebują relatywnie mniej głównych pędów, ze względu na większą liczbę pąków kwiatowych na nich. Ewentualnie można także pozostawić więcej pędów głównych, pod warunkiem mocniejszego przycięcia pędów bocznych.
Pozostawienie większej liczby pędów (= pąków kwiatowych) na każdej roślinie, będzie miało wpływ na zmniejszenie wzrostu wegetatywnego (= wyrastanie nowych pędów) oraz na potencjał upraw w następnym roku. Osoby prowadzące cięcie powinny mieć zdolność podejmowania indywidualnych decyzji w stosunku do każdego krzewu. Czy zostawić na nim mniej lub więcej pąków owocowych niż średnio w kwaterze? Trzeba także zachować czujność na wypadek zaistnienia jakiegoś szczególnego problemu, np pojawienia się chorych pędów lub przemarzniętych.
Więcej na temat cięcia borówki podczas Konferencji Borówkowej 2024 i praktycznych pokazach na plantacji. Zapraszamy do udziału
