Kosowo to jeden z najmłodszych i jeden  z najmniejszych krajów na Bałkanach. Pierwsze plantacje maliny założone zostały w 1977 r. Znaczny wzrost powierzchni uprawy maliny nastąpił w Kosowie po 2012 r. Możliwe to było ze względu na korzyste warunki klimatyczne i glebowe sprzyjające  uprawie maliny w tym kraju. Obecnie na terenie Kosowa maliny uprawiane są na powierzchni około 1500 ha (dane z 2020 roku). W porównaniu z innymi krajami bałkańskimi, które uprawiają głównie odmiany owocujące na dwuletnich pędach, przemysł malin w Kosowie jest zorientowany na odmiany owocujące na tegorocznych pędach, które stanowią 90% powierzchni uprawy.

Delniwa w obserwacjach

W Kosowie plantacje prowadzone są w uprawie gruntowej bez osłon, poszukiwane są odmiany, które spełnią wymagania rynku deserowego i przemysłu, gdyż na terenie kraju są już wyspecjalizowane firmy trudniące się mrożeniem owoców. W tym celu kosowskie stowarzyszenie producentów owoców nawiązano współpracę ze Spółką Niwa Hodowla Roślin Jagodowych w Brzeznej, (hodowca dr Agnieszka Orzeł), która przekazała w 2019 roku sadzonki odmiany ‘Delniwa’ do testowania w warunkach klimatycznych Kosowa.

Pierwsze obserwacje plantacji posadzonych w 2019 roku wskazywały, że odmiana ‘Delniwa’ jest niewątpliwie jedną z najbardziej obiecujących odmian. Szybko okazało się, że ‘Delniwa’ dostosowała się do warunków klimatycznych Kosowa i na podstawie obiecujących wyników uzyskanych z dwóch lat obserwacji w różnych regionach Kosowa, w tym na wysokościach powyżej 1000 m n.p.m., skłoniła rolników do posadzenia tej konkretnej odmiany na swoich plantacjach.

• 

• 

• 

Tegoroczne nasadzenia

Wyniki oceny plonowania odmiany ‘Delniwa’ przedstawione zostały na zeszłorocznej  Międzynarodowej Konferencji Malinowej w Prisztinie, stolicy Kosowa. W 2020 roku na prośbę rolników i we współpracy z Krajowym Stowarzyszeniem Malin Kosowa „Mjedra e Kosoves” i firmą Niwa – w szczytowym okresie globalnej pandemii zasadzono łącznie 8 ha tej odmiany. Cały czas jeszcze trwają zbiory nowej odmiany. Sadzonki posadzone na początku czerwca zaczeły dojrzewanie owoców w połowie sierpnia.

Według kosowskich producentów, rośliny z dwuletnich plantacji dają wysokie plony. Owoce nadają się na świeży rynek, mają długą trwałość pozbiorczą, są stabilne w transporcie. Obserwacje firm chłodniczych wskazują na wysoką przydatność do mrożenia. W porównaniu z innymi odmianami są bardziej odporne na wysokie temperatury i odporne na chorobę Phytophthora (Phytophthora spp.). Pierwsze obserwacje pokroju krzewów oraz łatwe odrywanie owoców od dna kwiatowego pretenduje ta odmianę do zbioru kombajnowego.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Odmiana do mrożenia i na świeży rynek

Rolnicy z Kosowa, którzy obecnie uprawiają odmianę ‘Delniwa’ w tym roku, zostali zalani wizytami producentów z regionu, którzy przyglądają się bliżej polskiej odmianie. W tym roku po raz pierwszy odmiana ‘Delniwa’ jest eksportowana jako świeża malina w małych ilościach do krajów graniczących z Kosowem (np. do Grecji). Pierwsze opinie na temat odmiany ‘Delniwa’ z rynku świeżych owoców są bardzo dobre. Konsumenci chętnie wracają do tej odmiany, gdyż wyróżnia się smakiem wśród innych odmian. Punkty skupy owoców, które miały okazję zebrać tę odmianę maliny, twierdzą, że owoce odmiany ‘Delniwa’ są jędrne i z powodzeniem zachowują swój kształt po zbiorach.

• 

• 

• 

Narodowe Stowarzyszenie Malin „Mjedra e Kosoves” z niecierpliwością czeka na koniec sezonu malinowego, aby potwierdzić rolnikom z Kosowa, że ​​nową, rekomendowaną do uprawy w Kosowie odmianą malin jest 'Delniwa’ i zastąpi ona wkrótce odmianę 'Polka’, która cieszyła się długo dobrą opinią wśród kosowskich producentów maliny.

Autor: Dr Kujtim Lepaja, dyrektor National Raspberry Association „Raspberry of Kosovo”

Delniwa a key variety for the raspberry sector in Kosovo

The youngest and one of the smallest countries in the Balkans – Kosovo – has been cultivating raspberries since 1977. The country began to see the significant growth of cultivated raspberry areas in 2012, due to very suitable climatic and soil conditions for raspberry cultivation. Today, in 2020 Kosovo has about 1500 ha of planted raspberry. Compared to other Balkan countries that mainly cultivate floricane cultivars, Kosovo’s raspberry industry is oriented towards primocane cultivars, representing 90% of the total area.

In order to enhance the successful cultivation of raspberries, contact was established with the Niwa Berry Breeding Ltd. company from Poland, respectively with renowned breeder Dr Agnieszka Orzel, who began testing various raspberry cultivars since 2019 in Kosovo. The primocane cultivar ‘Delniwa’ has proved to be very successful, making it undoubtedly one of the most promising cultivars in the world. This raspberry cultivar has adapted to the Kosovar climatic conditions and based on the impressive data results in 2019 and 2020 in various regions of Kosovo, including those with altitudes above 1000 m, has made farmers come forth and ask for planting this particular cultivar on their plantations.

Seeing the results of last year, the presentation of the cultivar at the International Raspberry Conference held in Kosovo’s capital of Pristina, farmers have become inspired with the ‘Delniwa’ cultivar. In 2020, at the request of farmers and in coordination with the National Raspberry Association of Kosovo 'Mjedra e Kosoves” and the Niwa company – a total of 8 ha of this cultivar were planted at the height of the global pandemic. The crop is now being successfully harvested.

Kosovo raspberry farmers are really pleased, because according to tests done last year (these orchards are now in the second year of production) they are producing high yields, the fruit is stable during transport, very suitable for freezing, suitable for the fresh market, and compared to other cultivars is more resistant to high temperatures, and resistant to Phytophthora disease (Phytophthora spp.). According to the pickers, this cultivar is easier to pick because the receptacle separates from the fruit effortlessly. It signifies that ‘Delniwa’ proves to be the cultivar of the future.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Kosovo breeders who are currently cultivating ‘Delniwa’, have been visited by many local farmers who are taking a closer look at the cultivar, which has now begun to be exported as a fresh crop in small quantities to countries bordering with Kosovo. ‘Delniwa’ has been favourably received by the Fresh Market which contributed to buyers’ growing interest  in this particular cultivar. The regional distribution centres that have had the opportunity to collect this raspberry cultivar say that the ‘Delniwa’ fruit is firm and retains its shape successfully after harvest.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

The National Raspberry Association 'Mjedra e Kosoves’ is excitedly waiting for the end of the raspberry season, to confirm to Kosovo farmers that the raspberry cultivar of the future in Kosovo is now 'Delniwa’, and that it has exceeded ‘Polka’, which was also a successful raspberry cultivar from Poland.