Jagoda kamczacka – możliwości uprawy

Wiciokrzew siny, czyli popularna jagoda kamczacka, jest wciąż dość mało rozpowszechnionym gatunkiem. Mimo to zdecydowanie zasługuje na uwagę, szczególnie z tego względu, że nie posiada dużych wymagań glebowych i klimatycznych. Roślina dobrze znosi spadki temperatur w okresie zimowym, jej kwiaty potrafią przetrwać duże przymrozki (nawet do 8^oC na minusie), a owoce dojrzewają bardzo szybko – pod koniec maja. W związku z tym są jednymi z pierwszych deserowych owoców, jakie dostępne są na rynku.

Gleba

Uprawa jagody kamczackiej może mieć miejsce w różnych rodzaj gleby – niekorzystne dla jej rozwoju są właściwie tylko gleby podmokłe i suche. Jej rośliny są tolerancyjne jeśli chodzi o odczyn podłoża – najlepszym jest dla nich odczyn lekko kwaśny, na poziomie pH 5,5-6,5, jednak wzrastają w zakresie 5-8 pH. Co ciekawe rośliny rosną również w miejscach, gdzie mamy do czynienia z dużym zanieczyszczeniem powietrza, jednak warto uważać, by ich wzrostu nie zaburzyły miejsca wilgotne, w których blisko podchodzą wody gruntowe. Negatywne dla wzrostu są też podtopienia, które mają miejsce wiosną, a także zimne powietrze.

Światło
Jagoda kamczacka lubi światło, ale wzrasta także w miejscach, w których występuje niewielkie zacienienie. Na największe plony możemy jednak liczyć w miejscach nasłonecznionych i zabezpieczonych przed wiatrem.

Temperatura
Bardzo dużą zaletą tej rośliny jest jej odporność na niskie temperatury – w przypadku krzewów jest to -45°C, a kwiatów – -8°C. Roślina jest uprawiana nawet na Syberii, a jej liście rozwijają się nawet wtedy, gdy wokoło zalega jeszcze śnieg.

Woda
Najlepszymi miejscami do uprawy jagody kamczackiej są tereny wilgotne – według trwających siedem lat obserwacji dokonanych przez Rosyjski Instytut Certyfikacji imienia Miczurina, na jej wzrost negatywny wpływ mają susze. Szczególnie odbijają się one na formowaniu i dojrzewaniu owoców, które mają tendencję do opadania, a także na wielkości plonów czy zwiększonej podatności na choroby. Poleca się więc regularne podlewanie plantacji, a także nawadnianie ściółki pod krzewami – wtedy zdecydowanie wzrasta masa owoców.

Pielęgnacja roślin

Roślina nie wymaga kompleksowej pielęgnacji – w ciągu pierwszych lat nie trzeba jej nawozić, ciąć, ani przeprowadzać jakichkolwiek zabiegów związanych z ochroną. Okres produkcyjny wynosi 20-30 lat, w związku z czym jest uznawana za długowieczną. Jak ją uprawiać?

►sadzenie
Najlepsza sadzonka posiada kilka cech charakterystycznych – jej wysokość przekracza 30 cm, grubość szyjki korzeniowej wynosi od 0,7 do 1 cm, system korzeniowy posiada długość od 20 do 25 cm, a ilość pędów zamyka się w liczbie 2-3. Sadzonki rozmnażane wegetatywnie, z którymi spotkać można się najczęściej, sadzi się w pojemnikach (doniczki P9 i większe) i wysadza do gruntu w trakcie całego okresu wegetacyjnego. Najlepszy okres na sadzenie to październik, ponieważ roślina nie wymaga wtedy długiego okresu aklimatyzacji.

Wysadzanie jagody kamczackiej jest zalecane w miejscach po uprawianych roślinach okopowych, takich jak ziemniaki, buraki czy marchew, a glebę wokół należy poddać użyźnieniu i odchwaszczeniu. Krzewy powinny być sadzone w rzędzie (schemat: 1,5-3,5 m x 1,0-1,5 m) – możliwa jest wtedy uprawa do 4000 szt. na hektar. Parametry dołka to: na plantacji towarowej – 50 cm głębokości i 50-60 cm szerokości, a w domowym ogródku – 25-30 cm głębokości i 30-40 cm szerokości. Zaleca się posadzenie rośliny tak, aby jej szyjka korzeniowa znajdowała się na poziomie równym powierzchni gleby, a także nie przycinanie rośliny, bowiem może to znacznie opóźnić owocowanie. Jeżeli chodzi o pielęgnację rośliny – należy ją podlewać i ściółkować glebę wokół, usuwać chwasty oraz, w sezonie jesiennym, spulchniać okręgi wokół pni (głębokość 5-8 cm) – zaleca się kopanie płycej w pobliżu krzewów, a głębiej pomiędzy rzędami.
Bardzo istotne jest również zapewnienie roślinom zapylenia krzyżowego (są obcopylne) – jest to możliwe poprzez posadzenie 203 odmian kwitnących w tym samym czasie, czego efektem będą wysokiej jakości owoce (warto unikać jednej odmiany, bo nie wpływa to korzystnie na owocowanie).

► nawożenie
Jeżeli planuje się założenie plantacji jesienią, bardzo dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie nawozów organicznych, takich jak obornik, kompost, torf albo humus w ilości 8-10 kg/m². Możliwe jest wsypanie nawozów do dołków podczas sadzenia – do jednego należy wsypać 10 kg obornika lub kompostu, a do tego 40-50 g superfosfatu i taką samą ilość soli potasowej.
Prawidłowe nawożenie i przygotowanie stanowiska, w którym ma miejsce uprawa sprawia, że jagoda kamczacka nie musi być nawożona przez kolejne 3 lata. W okresie wegetacji przeprowadza się dokarmianie młodych roślin 2-3 razy:

• wiosną (początek kwietnia) – na 1 m² należy wsypać 20 g mocznika, 30 g azotanu lub 40 g siarczanu amonu,
• latem (początek lipca) – po zbiorach stosuje się nawóz mineralny wieloskładnikowy, czyli 25-30 g nawozu powinno się rozpuścić w 10 l wody; dawkowanie – 5 l na roślinę. Do nawożenia używa się też gotowego nawozu (60-80 g/m², a także roztworu gnojówki w stosunku 1:4),
• jesienią – należy podsypać humus lub kompost (8-10 kg/m²) wokół krzewów.

Starsze, 6-, 7-letnie rośliny nawozi się tylko wiosną i jesienią, jednak dawka powinna zostać zwiększona 1,5 raza, natomiast w przypadku kwaśnej gleby należy poddawać ją wapnowaniu – 200-300 g wapna/kredy na 1 m².

►przycinanie
Jagoda kamczacka nie wymaga przycinania przez okres do 5-7 lat od posadzenia. Czynność ta powinna być wykonywana dopiero po 8-10 latach – najlepiej jesienią, po opadnięciu liści, ewentualnie wiosną – najpóźniej do końca marca. Celem przycinania jest przerzedzenie korony, a także skrócenie gałęzi szkieletowych o połowę. W przypadku roślin 20-25-letnich najbardziej korzystne jest cięcie odmładzające – do wysokości 30-40 cm od poziomu gleby. W kolejnym roku należy pozostawić wyrosłe pędy, a wiosną trzeciego roku uformować krzew (pozostawić na nim 10-15 najsilniejszych gałęzi).

►choroby i szkodniki

Kiedy pogoda nie jest sprzyjająca, możliwe jest wystąpienie objawów mączniaka albo oparzeliny, a w przypadku niektórych odmian obserwowano również pojawienie się piórolotka pięciopióra (Pterophorus pentadactyla), zwójki różóweczki (Pandemis ribeana Hb.), tarcznika wierzbowego (Chionaspis salicis L.) oraz zielonej mszycy wiciokrzewowej. Aby skutecznie walczyć z chorobami, należy postępować zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w programie ochrony roślin – choroby w tym przypadku są jednak rzadkością, podobnie jak ataki ze strony szkodników.

fot. T. Kusibab, M. Podymniak

Więcej zdjęć w Galerii

źródło: http://in-vitro.pl

Więcej informacji na www.in-vitro.pl

oraz w czasopiśmie Jagodnik nr 1/2014