Ochrona bioróżnorodności gleby, cz. 1

W dniu 19 kwietnia Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach zorganizował konferencję pt. „Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń”. Spotkanie informacyjne dotyczyło omówienia założeń projektu o takiej właśnie nazwie, jego zakładanych celów oraz sposobów realizacji.

O projekcie „Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń”.

Spotkanie otworzył prof. dr hab. Stanisław Kaniszewski. Poinformował, że w wielu częściach Polski zawartość próchnicy w glebie jest niższa niż 2%. Zawartość materii organicznej w podłożu jest jednym z najważniejszych parametrów jej żyzności. Ważne jest zatem, by podjąć działania zmierzające do naprawy tego stanu rzeczy. Dr Beata Kowalska przedstawiła założenia projektu „Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń”. Będzie on realizowany przez IO w Skierniewicach w latach 2018-2019 przy zaledwie 5% finansowania własnego. Celem strategicznym jest edukacja w zakresie ochrony gleb użytkowych w trosce o jej bioróżnorodność. Różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na ziemi. Dotyczy różnorodności w obrębie gatunku, ale i całych ekosystemów. Bardzo ważne jest zachowanie całego bogactwa przyrodniczego przy zaspokajaniu potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń – mówiła w Skierniewicach dr Beata Kowalska. Aby gleba mogła pełnić swe trzy najważniejsze funkcję, a więc produkcyjną, retencyjną i siedliskową, musi w niej zostać zachowana odpowiednia bioróżnorodność.

Zakres tematyczny projektu

Zakres tematyczny projektu „Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń” jest dość szeroki. Obejmuje takie zagadnienia jak ustalenie przyczyn degradacji gleb i sposobów przeciwdziałania temu zjawisku. Podkreśla także wagę życia biologicznego gleb w utrzymaniu ich wartości produkcyjnej, również poprzez wykorzystanie mikroorganizmów w uprawach. Ważnym zagadnieniem jest właściwie przeprowadzona utylizacja odpadów rolniczych oraz ich wykorzystanie w celu utrzymania żyzności gleby. Znaczenia nabierają także zagrożenia mikrobiologiczne w uprawach ogrodniczych wynikające z niewłaściwych praktyk rolniczych. W nurcie poruszanych w ramach projektu „Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń” zagadnień znajdą się też takie kwestie jak aktualny stan zanieczyszczeń gleb rolniczych oraz najnowsze techniki ich odkażania, a także racjonalne metody nawożenia mineralnego oraz zabiegi agrotechniczne dla ochrony zasobów glebowych.

Jakość gleby w Polsce

W Polsce jakość gleby nie napawa optymizmem. Gruntów zdewastowanych jest tu ok. 56130 ha, a zdegradowanych 6644 ha. Taki stan rzeczy w pewnej mierze jest efektem działalności człowieka. Intensyfikacja produkcji rolniczej prowadzi do pogorszenia się jakości wód i gleb poprzez akumulację w nich substancji szkodliwych. To zatrważające dane, zwłaszcza, że ziemie uprawne w Polsce są generalnie gorsze niż w Europie. Dominują w naszym kraju gleby IV klasy bonitacyjnej, a zwłaszcza w centrum Polski zawartość próchnicy nie przekracza często 1,5%. Nie bez znaczenia są tu także zmiany klimatyczne oraz jakość gospodarki odpadami. Coraz bardziej zauważalnym problemem w ostatnich latach jest nagromadzenie patogenów odglebowych. W tej sytuacji dokuczliwym staje się niedostatek dopuszczonych do użytku bakteriocydów czy nematocydów. Także mała liczba zapraw nasiennych w przypadku uprawy warzyw jest pewnym wyzwaniem. Pamiętać należy, że gleba może być źródłem skażeń mikrobiologicznych owoców i warzyw.

c.d.n.