Etapy produkcji i certyfikacji włoskich sadzonek

Na polskim rynku od kilku lat dostępne są sadzonki truskawek z kilku włoskich szkółek. Jedną z nich jest Geoplant vivai, która w celu zapewnienia wysokiej jakości oferowanego materiału wprowadziła system kontroli jakości produkowanego materiału na trzy etapy.

 Stopnie kwalifikacji

Status CCP obejmuje wyłącznie rośliny wolne od wirusów, bakterii i grzybów, przebadane w laboratoriach. W celu uniknięcia jakiegokolwiek kontaktu z owadami – wektorami, które przenoszą wirusy chorób i nicieni znajdujących się w glebie rośliny wysadzane są w karkasach na stołach uprawowych, w substracie kokosowym. Dodatkowo poszczególne odmiany oddzielone są od siebie specjalnymi ekranami, w celu uniknięcia zamieszania między odmianami. Wyrastające z roślin matecznych pędy sadzone są pojedynczo do doniczek, a każda nowo uzyskana roślina poddana jest testowi. Do ostatecznego namnażania (CP1) przeznaczone są jedynie przebadane i wolne od wirusów oraz grzybów i bakterii rośliny.

CP1 to rośliny pozyskane z roślin CCP. Rośliny CP1 rosną również w tunelach, gdzie uprawiane są w pojemnikach (z zachowaniem wszystkich środków ostrożności jak w CCP). Uzyskiwane z nich sadzonki są również poddawane ocenie i analizie w laboratorium na ich zdrowotność. Pozyskane, zdrowe sadzonki z CP1 przeznaczane są do produkcji sadzonek CP2.

Szkółki założone z roślin w statusie CP2 zakładane są na odkażanej glebie, z zachowaniem niezbędnej izolacji przestrzennej między odmianami, aby nie doszło do zamieszania. Pozyskane tutaj rośliny kolejny raz poddawane są analizie, a uzyskany z nich materiał w statusie CP stanowi materiał roślinny przeznaczony do produkcji szkółkarskiej z przeznaczeniem pozyskanych w ten sposób roślin na plantacje owocujące.

Wszystkie te procesy, są bardzo kosztowne, co ma znaczący wpływ na końcową cenę sadzonki. Dzięki jednak przestrzeganiu tego reżimu technologicznego, producent kupując kwalifikowaną sadzonkę ze szkółki przestrzegającej wysokich standardów dotyczących rozmnażania roślin zyskuje pewność nie tylko do jakości tej wizualnej, ale co bardzo ważne do zdrowotności zakupionych roślin.

 Stanowisko

Bardzo ważne jest również, aby szkółka do pozyskiwania sadzonek truskawek na plantacje była zakładana z roślin matecznych, wolnych od wirusów i innych patogenów na glebach wyłącznie piaszczystych, poddanych wcześniej odkażaniu chemicznemu. We Włoszech praktykuje się sadzenie truskawek na wysokich zagonach ziemnych co zapewnia lepszy rozwój systemu korzeniowego, zabezpiecza rośliny przed zalaniem czy tworzeniu się zastoisk wody co przeciwdziała rozwoju czynników chorobotwórczych, takich jak nicienie, bakterie czy grzyby. Na koniec cyklu wegetacyjnego – przed wykopywaniem sadzonek – z każdej odmiany pobierane są próbki do badania laboratoryjnego w celu oceny zdrowotności roślin. Jeśli okaże się, że rośliny są porażone przez patogeny, wtedy nie mogą być wprowadzane do dalszego obrotu i automatycznie nie uzyskują świadectwa kwalifikacji. We Włoszech za kontrolę jakości i zdrowotności materiału szkółkarskiego odpowiadają pracownicy Ministerstwa Rolnictwa, a każdy etap produkcji nadzorowany jest przez pracowników Regionalnej Służby Fitosanitarnej.

Klasy jakościowe

W normalnych latach, szkółki zakładane są na przełomie kwietnia i maja. Po osiągnięciu stanu spoczynku wykopywane są i przeznaczone do produkcji sadzonek frigo. W zależności od jakości dzielone są na następujące klasy jakościowe: A++, A+, A, A- i B. Proces ten odbywa się w magazynach w miesiącach zimowych (grudzień–luty). Przesortowane rośliny układane są w foliowych worków i umieszczone w drewnianych skrzyniach, a następnie zabezpieczone przed pleśnią, przenoszone są do chłodni i przetrzymywane w temperaturze – 2^oC.

Dlaczego rośliny segregowane są ze względu średnicę korony i dzielone na kategorie? Odpowiedź jest prosta – by ułatwić plantatorom realizacje różnych celów np. produkcję wiosenną, produkcję poza sezonem, produkcję w gruncie, produkcję w tunelach i pod osłonami, produkcję jesienno-wiosenną, produkcję sadzonek doniczkowanych. Geoplant produkuje również sadzonki doniczkowane. Te produkowane są z ukorzeniania pierwszych rozetek. Produkcja ta realizowana jest tylko na wcześniejsza zamówienia, a tego typu sadzonki dostępne są w sierpniu. Trzeba tutaj również podkreślić, że tego typu materiał jest znacznie droższy do sadzonek frigo.

 Po latach doświadczeń możemy z pewnością powiedzieć, że proces certyfikacji jest niezbędny do produkcji zdrowych roślin. Rośliny niecertyfikowane, zwłaszcza rozmnażane przez szkółki nielegalne i nieuprawnione, coraz częściej są nosicielami wielu chorób co praktycznie dyskwalifikuje je z dalszej produkcji. Dla wielu profesjonalnych producentów truskawek stało się to w ostatnim czasie powodem rezygnacji z pozornie tanich sadzonek. Świadomi faktu, że rośliny certyfikowane są droższe, mają również gwarancję na lepsze i pewniejsze plony.