Rośliny truskawki zarówno w uprawie tradycyjnej tj. gruntowej, jak i w innych technologiach produkcji narażone są w mniejszym lub większym stopniu na wiele groźnych chorób grzybowych, w zależności od panujących warunków; temperatury, wilgotności, opadów oraz presji chorób i odporności uprawianych odmian na te choroby. Najgroźniejszymi chorobami grzybowymi truskawki są szara pleśń, mączniak prawdziwy oraz biała plamistość liści truskawki.

Szara pleśń jest najgroźniejszą chorobą grzybową truskawki w uprawie tradycyjnej, gruntowej, ze względu na panujące warunki i wpływ opadów. Poraża ona wszystkie części nadziemne roślin, ale najgroźniejsze są infekcje kwiatów, z których grzyb przerasta do owoców i przyczynia się do ich masowego gnicia. W sprzyjających warunkach temperatury (15-25^oC), przy dużej ilości opadów grzyb ten może przyczynić się do wysokich strat w plonie.

W 2014 roku w Sadowniczym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa w Brzeznej prowadzono badania skuteczności preparatu Prolectus 50WG w zwalczaniu szarej pleśni w uprawie truskawek. Doświadczenie prowadzono na plantacji truskawki odmiany ‘Elsanta’, założonej wiosną 2013 roku, na glebie klasy IVa, glinie średniej o pH 6,0, na południowo-zachodnim skłonie. Rośliny były posadzone w rozstawie 0,25 m x 1,0 m (40000 roślin/ ha). Doświadczenie założono zgodnie z zaleceniami metodyki; metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, 7 kombinacji (tabela 1).

Prolectus 50 WG jest nowym środkiem grzybobójczym na rynku polskim, zawierającym substancję czynną fenpyrazaminę (związek z grupy pyrazoli – 500 g/kg). Jest koncentratem w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej, o działaniu wgłębnym i powierzchniowym, do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w zwalczaniu chorób grzybowych roślin sadowniczych i warzywnych (truskawka, brzoskwinia, nektaryna, pomidor, bakłażan, papryka, cukinia i inne warzywa dyniowate o jadalnej skórce).

Tabela 1. Kombinacje i zastosowane dawki preparatów

Kombi-nacja	Środek ochrony roślin	Substancja aktywna	Dawka (/ha)	Zabieg
1	Kontrola	–	–	–
2	Prolectus 50 WG	fenpyrazamina 500	1,2 kg	A B C
3	Prolectus 50 WG + WUXAL*	fenpyrazamina 500 + WUXAL*	1,2 kg + WUXAL*	A B C
4	Prolectus 50 WG + Produkt A	fenpyrazamina 500 + tiuram 800	1,2 kg + 4,0 kg	A B C
5	Produkt B	cyprodinil 375, fludioksynil 250	1,0 kg	A B C
6	Produkt C	fenheksamid 500	1,5 l	A B C
7	Produkt D	piraklostrobina 6,7 boskalid 26,7	1,8 kg	A B C

Wiosną 2014 roku przeprowadzono wszystkie zabiegi pielęgnacyjne i zastosowano herbicydy. Zgodnie z zaleceniami metodyki badań wykonano trzy zabiegi badanymi preparatami w odpowiednio dobranych terminach, w warunkach najbardziej zbliżonych do optymalnych, bardzo trudnych do określenia ze względu na panujące warunki meteorologiczne sprzyjające rozwojowi chorób, a w szczególności Szarej pleśni ze względu na ilość opadów (tabela 2);

I zabieg – 06 maja; 60 – 61 BBCH (początek fazy kwitnienia)

II zabieg – 13 maja; 63 – 65 BBCH (pełnia kwitnienia)

III zabieg – 20 maja; 65 – 67 BBCH (koniec kwitnienia)

Tabela 2. Charakterystyka warunków atmosferycznych

Miesiąc	Średnia temperatura w oC	Suma opadów w mm
Maj	13,4	149,4
Czerwiec	15,9	68,4

Podczas obserwacji prowadzono:

• wizualną ocenę fitotoksyczności zastosowanych preparatów oraz mieszanin, nie odnotowano objawów ich fitotoksyczności na roślinach truskawki badanej odmiany.

• w czasie zbiorów prowadzono ocenę wysokości i jakości plonów, na podstawie liczby zebranych z poletka owoców porażonych i zdrowych oraz ich masy

• określano plon handlowy i niehandlowy oraz udział plonu handlowego w plonie ogólnym.

• oceniano również smakowitość owoców w zależności od kombinacji i nie zaobserwowano różnic.

Plon handlowy oraz niehandlowy stanowiły owoce porażone Szarą pleśnią (Wykres 1). Z kolei udział owoców handlowych w ogólnym plonie przedstawiono na wykresie nr 2. Zbiory wykonywano 6-cio krotnie (od 04.06. do 20.06.) i podczas każdego zbioru prowadzono ocenę wysokości i jakości plonów oraz trwałości pozbiorczej owoców (Tabela 4.).

Wykres 1. Plon handlowy oraz niehandlowy uzyskany w obrębie wykonanych kombinacji ochrony przed szarą pleśnią

Wykres 2. Udział owoców handlowych w plonie ogólnym uzyskany w obrębie wykonanych kombinacji ochrony przed szarą pleśnią (%)

Tabela 3. Ocena jakości pozbiorczej owoców, skuteczność działania wykorzystanych produktów (%)

 Podsumowanie

1. Nie zaobserwowano objawów fitotoksycznego oddziaływania zarówno badanego preparatu Prolectus 50 WG, Prolectus 50 WG + Wuxal, na rośliny truskawki odmiany  ‘Elsanta’.

2. Podczas obserwacji przeprowadzonych w trakcie zbiorów, najwyższy poziom skuteczności w zwalczaniu szarej pleśni wykazał badany preparat Prolectus 50 WG. Pozostałe preparaty wykazały istotnie niższy poziom zwalczania choroby. Wysoką skuteczność zwalczania szarej pleśni odnotowano również w kombinacjach chronionych badanym preparatem Prolectus 50 WG + nawóz dolistny Wuxal.

3. Po okresie przechowywania mieszanina preparatu Prolectus 50 WG + nawóz dolistny Wuxal charakteryzowała się nieco wyższą skutecznością niż Prolectus 50 WG zastosowany samodzielnie. Skuteczność mieszaniny Prolectus 50 WG + Wuxal była wyższa lub porównywalna z innymi preparatami.

4. Po zastosowaniu wszystkich badanych preparatów, nie odnotowano żadnego ich wpływu na smak owoców truskawki.

5. Nie odnotowano istotnych różnic w plonie ogólnym truskawki zebranej z kombinacji chronionych badanymi preparatami. Niższy plon zebrano z kombinacji kontrolnej.

Na podstawie uzyskanych wyników i obserwacji z przeprowadzonego w 2014 roku doświadczenia nad oceną skuteczności preparatu Prolectus 50 WG w zwalczaniu szarej pleśni na truskawce  można sądzić, że jeżeli w tak trudnych warunkach, jakie panowały w maju i czerwcu 2014 (duża ilość opadów) charakteryzował się tak wysoką skutecznością w zwalczaniu szarej pleśni na truskawce, to w lata mniej sprzyjające rozwojowi tej choroby, jego skutecz